“Vefa, asr-ı hâzırın ihmal ettiği duygulardan biridir” diyerek veciz bir şekilde ifade buyuran asrın müceddidi Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri, vefanın günümüzde ne kadar ihmal edildiği gerçeğini ortaya koymaktadır. 

Evet, eskiden fen ve felsefenin cerbezesi bu kadar fazla değildi. İnsanların çoğu avam oldukları için kimi ailesinden, kimi çevresinden aldığı İslâmî ve insanî terbiyeyi sosyal ve içtimaî hayatında tatbik ederdi. Anne-baba, kardeş, akraba ve dostlarla ilgi ve alâka vardı. İyilikler kesinlikle karşılıksız bırakılmazdı, yardımlaşma ve dayanışmanın esası olan vefa böylece tesis edilirdi.

Vefa, her insanda özellikle Müslümanlarda bulunması gereken önemli bir özelliktir. Çünkü hayat-ı beşerîyenin ruhu ahde vefa ile olur. Vefasızlık ise şahsî menfaat ve bencilliği öne çıkarır; dolayısıyla sosyal hayatın temel prensipleri olan emniyet, itimat, samimiyet ve hürmet de ortadan kalkar. 

Vefa, gerek Allah’ın (cc) yanında, gerekse insanların yanında kişinin itibarını ve şerefini arttırır. Vefa, insana şeref veren, baş üstünde taşıyan mücevherlerle bezenmiş bir taçtır. Vefa, Allah’ın takdirine ve insanların da sevgisine ulaştıran güzel bir meziyettir. Kur’ân-ı Kerîm’de meâlen, “Allah’a verdiğiniz ahdi tutun” Âyet-i Kerimesiyle Cenâb-ı Hak, ahde sâdık kalmayı emretmiştir.

Mü’minler, günahlarından pişmanlık duyarak affedilmek ümidiyle tövbe ederler. Her yapılan bir tövbe Allah’la kesin bir akit, bir daha o günahı işlememek için verilen bir sözdür. Tövbe eden kul, “Allah’ım, bundan böyle emirlerine bağlı kalacağım” diyor. İşte bu ahde bağlı kalma “ahde vefadır.” Ahde bağlı kalınmadığı zaman vefasızlık, sadakatsizlik  yapılmış olunur. “Allah’a verdiğiniz ahdi tutunuz.” Âyette emir edildiği üzere gerek Allah’a, (cc) gerekse başkasına verilen söz mutlaka yerine getirilmelidir.

Sadâkat ve ahlâkta numune-i misâl olduğu kadar, vefada da en ileri olan Peygamberimiz, (asm) sözüne ve ahdine de son derece bağlı idi. Birine söz verdiği zaman mutlaka onu yapardı. 

Daha Peygamberlik gelmeden önce, Abdullah B. Ebi’l-Hamsa (ra) ile bir yerde buluşmaya karar veriyorlar. Abdullah (ra) verdiği sözü unutuyor, aradan üç gün geçtikten sonra hatırlıyor ve buluşacağı yere gidiyor. Bakıyor ki Hz. Muhammed (asm) orada bekliyor. Efendimiz (asm) “Abdullah nerede kaldın? Üç gündür seni burada bekliyorum” buyurur. İşte Peygamberimizin  (asm) üç gün boyunca her gün söz verdiği saatte gelip Abdullah’ı beklemesi, söz ve ahdi bütün insanlara bir mesaj olsa gerek.

Rahman ve Rahim olan Allah (cc), önce zatından başkasına kulluk etmemeyi ve ardında da ana babaya ihsanda bulunmayı emrediyor. “Annenin doğum sancısında çektiği acıyı, evlât annesini hayatı boyunca sırtında taşımasına mukabil gelmez.” Anne ve babadan sonra elbette akraba, komşu ve dostların hak ve hukukuna riayet etmek gelir, onları zaman zaman ziyaret etmek, hal hatırlarını sormak, hayırlı duâlarını almak güzel bir kadirşinaslık ve vefadır.

Bediüzzaman, Rusya’da esarette iken, Kosturma’da Tatarlardan görmüş olduğu insanî yardımdan dolayı “Bütün Tatar kabilelerini beş vakit duâma dâhil etmişim.” İşte bu sadâkat ve samimiyet, “neden ahde vefa?” sorusuna cevap olsa gerek…