Evlenme engeli, nikâhın devamlı surette haram kılınmasına yol açan, kiºiyi belirli kiºilerle nikâhlanmaktan alı koyan engeldir.
Kiºinin belirli kiºilerle evlenmesine engel koyan ve bunu haram kılan Kur’ân’dır.1
Kur’ân, Allah’ın, kendisiyle nikâhlanmayı haram kıldığı akrabaları üç grupta toplamıºtır:
1- Kan bağı, yani nesep bağı, yani soy hısımlığı olan kadınlar. Bunlar dört kısımdır:
I) Usûl denilen üst soy hısımları: Anne, annenin annesi, babanın annesi... ve üstler.
II) Fürû’ denilen alt soy hısımları: Kız, kızın veya oğlun kızları, kız torunları, kız yeğenleri ve kız yeğenlerin kızları.
III) Anne ve babanın fürû’u, yani çocukları, çocuklarının çocukları (öz kardeºler ve yeğenler).
IV) Dede ve ninenin sadece çocukları. Hala, teyze, dayı, amca.
2- Sıhrî hısımlık. Yani evlenmeden doğan hısımlık dolayısıyla kendisiyle evlenilmesi haram olanlar.
Bunlar da dört sınıftır:
I) Usûlün (Üstlerin) eºleri: Kiºi, babasının hanımıyla veya babasının hanımının annesiyle evlenemez.
II) Fürû’un (Astların) eºleri: Kiºi, gelinleriyle evlenemez veya kadın dâmatlarıyla evlenemez. (Torunların ...ilâ âhir, altların eºleri de haramdır)
III) Eºinin usûlü: Kiºi hanımının annesiyle (kayınvâlidesiyle), hanımının ninesiyle (hanımının babasının veya annesinin annesiyle) evlenemez. Kadın kocasının babasıyla (kayınpederiyle), kocasının dedesiyle evlenemez.
IV) Eºinin fürû’u: Kiºi, hanımının kızları, hanımının kızlarının kızları... ile âhir.  İle evlenemez.
3- Süt hısımlığı. Süt emme dolayısıyla kendisiyle evlenilmesi haram olanlar.
Bunları yedi sınıfta inceliyoruz:
I) Süt usûl: Kiºi, süt annesi ile, süt babası ile, süt ninesi ile ve süt dedesi ile evlenemez. (Süt annenin kocası, kiºinin süt babasıdır. Süt annenin annesi, kiºinin süt ninesidir.)
II) Süt fürû’u: Kiºi, süt annesinin çocuklarıyla ve torunlarıyla evlenemez. (Çünkü onlar süt kardeºi veya süt yeğenleridir.)
III) Kiºi, süt dede ve ninesinin sadece çocukları ile, yani süt halasıyla, süt teyzesiyle, süt dayısıyla ve süt amcasıyla evlenemez.  
IV) Kiºi, eºinin süt annesi ve süt ninesi ile evlenemez.
V) Kiºi eºinin süt kızları ve süt torunları ile evlenemez. 
VI) Kiºi, süt babanın ve süt dedenin eºleri ile evlenemez.
VII) Kiºi, süt kardeºlerin, süt oğulların ve süt torunların eºleri ile evlenemez.
Bütün bu sınıflar yukarıdaki âyetten çıkarılmıºtır ki, Peygamber Efendimiz (asm) bunu ºu hadisiyle özetlemiºtir: “Süt emmek, doğum ve nesebin haram kıldığı her ºeyi haram kılar.” 2 Baºka bir hadisinde Resûlullah (asm), “Doğmak ve doğurmaktan haram olan ºeyler, sütten de haram olur.” 3 buyurmuºtur.
Fakat evlenme engeli getiren süt emme, ilk iki yaº içinde olmalıdır. İlk iki yaºtan sonra emilen süt, sütkardeºliği getirmez. Kardeºlik getirmediği gibi, evlenme haramlığı ve evlenme engeli de teºkil etmez. Nitekim Peygamber Efendimiz (asm): “Süt haramlığı, açlığını ancak süt ile giderebilen emzik çağındaki süt çocuklarının emdiği süt ile söz konusu olur.” 4 buyurmuºtur. Bir diğer hadislerinde ise Allah Resûlü (asm): “Süt emme, küçük yaºta ve iki senenin altında olursa evlenmeyi haram kılar.” 5 buyurmuºtur. Nitekim Kur’ân’da da süt emme süresi iki yıl olarak belirtilmiºtir: “Anneler, çocuklarını iki tam yıl boyunca emzirirler. Bu hüküm, emzirmeyi tamamlamak isteyenler içindir.” 6 Bir diğer âyette de: “Çocuğun sütten kesilmesi iki yıl sürdü.” 7 buyurulmuºtur.
Binâenaleyh kardeºlik getiren süt, organ ve dokuların oluºması süreci olan ilk iki yaº içinde emilmiº olmalıdır. İlk iki yaºın üstündeki süt emme iºi, kardeºlik getirmez, evlenme engeli de teºkil etmez.
Dolayısıyla, kan nakli, doku nakli veya organ nakli gibi müdahaleler, iki yaºından sonra emilen veya içilen süt gibi, sadece hâricî birer tasarrufturlar; hangi yaºta olursa olsunlar, evlenme engeli teºkil edecek derecede kardeºlik meydana getirmezler. Nitekim ihtiyaç varsa, evli oldukları halde karı ve koca birbirine doku, kan veya organ nakli yaptırabilirler. Bununla evlilikleri bozulmaz.  

Dipnotlar:
1- Nisâ Sûresi: 22, 23.
2- Buhârî, 2553; Müslim, 1444.
3- Müslim, Radâ, 2.
4- Müslim, Radâ, 8.
5- Dârekutnî, 4/174.
6- Bakara Sûresi: 233.
7- Lokman Sûresi: 14.