Bugün 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in vefat yıldönümü. Net 35 sene aktif siyasetin içinde yer alan Demirel'in vefatının üzerinden tam 10 yıllık bir zaman geçti.
Hatasıyla-sevabıyla tarihe mal olan Demirel ile ilgili yorum, yaklaşım ve değerlendirmelerin, geçmişe nazaran daha insaflı, daha objektif şekilde yapılacağını ümit ediyoruz.
Zira, hayattayken o kadar çok saldırılara, tahkirlere, tekfirlere hedef oldu ki, aynı derecede hedef tahtasına konulan ikinci bir devlet adamını görmek-göstermek neredeyse imkânsız.
Misâl: En çok İlâhiyat ve İmam-Hatip Okullarını açan kendi hükümetleri olduğu halde, ona en çok düşmanlık edenlerin başında bu okullarda ders alan-ders veren kimselerin geliyor olması, doğrusu insanı hayretler içinde bırakıyor.
Kezâ, partisinin tek başına iktidar olduğu yıllarda (özellikle 1965-71 yılları), enflasyon oranı en düşük, kalkınma hızı ise en yüksek seviyelerde olmasına rağmen, daha çok solcu-devrimci kesimin şiirlerle, türkülerle, çizgilerle, makalelerle mütemadiyen “fakirlik edebiyatı” yapmış olması, cidden insanı derinden derine düşünmeye sevk ediyor.
Bununla beraber, kendine rakip ve muarız olan bütün siyasî ve askerî şahısları milletin hür iradesi ile mağlup etmesi, hatta onları toprağa gömdükten sonra kendisinin dünyaya vedâ etmesi gösteriyor ki, onun arkasında mağlup edilmez bir kuvvet, bir “nokta-i istinat” olduğu kanaatini hâsıl ediyor. Kast ettiğimiz ona gizli-açık rakip, muhalif veya muarız olmuş şahısların isimlerini de bilvesile hatırlatmış olalım: İsmet İnönü, Celal Bayar, Osman Bölükbaşı, Bülent Ecevit, Org. Faruk Gürler, Org. Kenan Evren, Turgut Özal, Alparslan Türkeş, Necmettin Erbakan.
Bu hatırlatmalardan sonra, şimdi İslâmköylü Süleyman Demirel’in kısa biyografisini vererek devam edelim.
*
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 1 Kasım 1924'te Isparta'ya bağlı İslamköy'de doğdu. İlköğrenimini köyde, ortaokulu Isparta’da, liseyi Afyon'da, üniversiteyi İstanbul’da tamamladı.
Şubat 1949'da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı sene içinde Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nde göreve başladı. 1950’lerin başında ABD’de barajlar, sulama ve elektrifikasyon konularında ihtisas yaptı.
1954’te Barajlar Dairesi Başkanı, 1955’te de DSİ Genel Müdürü oldu. 1962-1964 yılları arasında serbest müşavir-mühendisliğin yanı sıra, ODTÜ’de su mühendisliği konusunda dersler verdi.
Siyasî hayatına 1962’de Adalet Partisi GİK üyeliği ile başladı. 28 Kasım 1964’de yapılan kongrede AP Genel Başkanı seçildi.
*
10 Ekim 1965'de yapılan genel seçimlerde, Isparta Milletvekili olarak Meclis’e girdi, AP yüzde 53 oy alarak tek başına iktidar oldu. Demirel de, Türkiye'nin 12. Başbakanı olarak hükûmeti kurdu. Bu hükûmet 4 yıl sürdü. 10 Ekim 1969 tarihindeki genel seçimlerde de Adalet Partisi yine tek başına iktidar oldu.
12 Mart 1971’de verilen askerî muhtıra üzerine, başbakanlıktan ayrıldı. 1975, 1977 ve 1979'da 3 defa daha hükûmet kurdu. 12 Eylül 1980 müdahalesi üzerine görevi bıraktı ve 7 sene yasaklı olarak siyaset dışı kaldı. 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile yasaklar kaldırıldı ve 24 Eylül 1987 tarihinde, Doğru Yol Partisi Genel Başkanlığına seçilerek, yeniden aktif siyasete döndü. 20 Ekim 1991’de genel seçimlerde başarı şansını daha da arttırarak partisinin birinci sıraya taşıdı. Koalisyon hükûmeti kurdu.
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın anî ölümü üzerine, 16 Mayıs 1993’te Millet Meclisi tarafından 9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Demirel bu görevi 16 Mayıs 2000 tarihine kadar sürdürdü.
Demirel, “Cumhurbaşkanı yemini”ne hayatının sonuna kadar sâdık kaldı. Bütün ısrarlara rağmen bir daha siyasete dönmedi ve 15 yıl boyunca aktif siyasetin dışında durmayı başardı.
*
Süleyman Demirel'in vefatı sebebiyle, 17 Haziran 2015’ten itibaren geçerli olmak üzere ülke genelinde 3 günlük millî yas ilan edildi. Devlet töreni ile son yolculuğuna uğurlanan Demirel, 20 Haziran 2015’te baba ocağı İslamköy’de adına inşa edilen Anıt Mezar’a defnedildi.
(Devamı var)