Bediüzzaman, Barla Lâhikası’nda (yapılan baskınla bütün kitapları elinden alındığı için) Isparta Başsavcılığına yazdığı dilekçede İktisat Risalesi’ni yazma sebebini ifade ederek diğer kitaplarıyla birlikte üç nüsha İktisat Risalesi’nin de kendisine iadesini ister: “İsraftan kurtarmak ve bu fakir milleti iktisada alıştırmak için yazdığım küçük, fakat müstesna bir ehemmiyette olan İktisat Risalesi ismindeki risalemin...” (279. mektub) 

İKTİSAT SENESİ

Bediüzzaman Hazretleri İkinci Dünya Savaşı’ndan iki yıl önce yazdığı İktisat Risalesi’nin son bölümünde “Cay-ı hayret ve medar-ı ibret bir tevafuk” başlığı altında yazılan nüshalardaki tevafuk kerametinin tesadüf olamayacağını belirterek “Bu seneye ‘sene-i iktisat” tesmiyesi lâyıktır” der. İki yıl sonra çıkan Dünya savaşı bütün insanlığa getirdiği  açlık, tahribat, israfla bu “keramet-i iktisadiyeyi” ispat eder. 

İktisat Risalesi’nin yedinci nüktesinde bir hatırasını anlatır. Kış mevsiminde geldiği mübarek bir şehirde şehrin “menabii servetini yani servet kaynaklarını” göremez. Şehrin müftüsü de sohbet sırasında birkaç kez ahalinin fakirliğinden bahseder. 

Bu duruma acıyan Bediüzzaman Hazretleri yıllar sonra yaz mevsiminde geldiği şehirde bağlardaki ürünleri görünce şöyle der: 

“İktisatsızlık ve israf yüzünden bereket kalkmış ki, o kadar menabii servetle beraber o merhum müftü ‘ahalimiz fakirdir’ diyordu: Bu hatırası aynı zamanda başlığımıza taşıdığımız o ibretli ifadeyi de açıklar.

YEDİ NÜKTE

“Yiyin için, fakat israf etmeyin” (Araf Sûresi, 31.) âyetini açıklaması olan İktisat Risalesi yedi nükteden oluşur.

Birinci Nükte’deki ifadeleri şöyle maddeleştirebiliriz:

1. İktisat manevî bir şükürdür.

2. İktisat nimetteki rahmet-i İlahiyeye karşı hürmeti ifade eder. (Kâinat sarayı insan için yapılmış, bütün nimetler ona ihsan edilmiştir. İktisada riayet Saray Sultanına hürmettir)

3. İktisat bereket sebebidir.

4. İktisat bedene perhiz gibi bir medar-ı sıhhattir. (İkinci nüktedeki beslenmede farkındalık açısından baklava peynir mukayesesi bu haz asrında çok önemlidir.)

5. İktisat manevî dilencilik zilletinden kurtaran bir izzet sebebidir.

6. İktisat nimet içindeki lezzeti hissettirir. Zahiren lezzetsiz görünen nimetlerdeki lezzeti tatmaya sebebtir.

HÜLÂSA

İktisat prensibi her şeyden önce ferdin hayatına huzur kazandırır, nizam verir. Sıhhatini, manevî hayatını, ekonomisini, aile hayatını, toplum hayatını dengeler. 

İnsanlığın huzur reçetesi kâinattaki iktisat kaidesi ile ahenk içinde olmaktır.