Yeni Asya’da 19.06.2022’de yayınlanan “Yasamayı yürütenden yargıya tal.” başlıklı yazımızda bahsettiğimiz (karakollarda ifade alınırken müdafi avukatın sürece katkısının engellenmesi) konusunda önemli bir gelişme oldu.
Konu şuydu:
İçişleri Bakanlığı bir avukatın başvurusu üzerine Ombudsmanın lehte verdiği kararı da ilgi tutup bir genelge yayınlamış ve mealen karakollardaki kent ve kır polislerine demişti ki “her ne kadar Ombudsman öyle söylese de onu boşverin, siz avukatı figüran olarak bulundurmaya devam edin, kesinlikle karakol tutanaklarına avukat beyanı yazdırmayın.”
Aklı başında her ilgili ve biz bu genelgeyi hem yürütme- yargı ayrımı ve yargı bağımsızlığı yönünden ve hem de içerik yönünden eleştirmiştik. Ayrıca bu yanlığı eleştirmesi gerekirken eleştirmeyenleri, özellikle iktidar destekçiliğini abartan ve bu türden açık-basit hukuksuzluklara bile suskun kalan ceza hukukçularını ve bilhassa Kolluk Gözetim Komisyonu’nu eleştirmiştik.
O yazımızı şu cümlelerle bitirmiştik:
“Uzatmayalım, güvenlik bürokrasisinin denetimi ve hukuka uydurulması, devleti polis devletinden uzaklaştırıp hukuk devleti haline getirmenin en önemli şartı ‘derler!’.”
Konuyla ilgili olarak Yargıtay’ın ve Anayasa Mahkemesinin de verdiği bazı kararlardan sonra nihayet Adalet Bakanlığı devreye girdi ve “Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği”nde şu değişikliği yaptı: “Müdafi şüpheliye bütün kanunî haklarını hatırlatabilir. Müdafiîn beyanı ve her türlü müdahalesi tutanağa geçirilir.”
Böylece konu netleşti ve karakollardaki bir yanlıştan daha “gecikerek de olsa” dönülmüş oldu.
Bu değişikliğin anlamına gelince:
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Ceza Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Dr. İzzet Özgenç twitter mesajında şunları yazdı:
“Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliğinin 23. maddesinde yapılan değişiklik Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 13.6.2022 tarihli ve 63210 sayılı Genelgesinin hükümsüzlüğünün HUKUK diliyle ifadesi mahiyeti taşımaktadır!”
“Züccaciye dükkanına dalan fil” cehaleti, cesareti ve cesametiyle yargının işine burnunu ve kafasını ve hatta gövdesini sokmayı alışkanlık haline getirmiş bir yürütmenin bunca zayiattan sonra da olsa oradan def edilip yeniden alanına hapsedilmesi çok zor olacak. Ama olacak. Başka yolu yok.
Bizim için hayli büyük ve fakat Hür Dünya için çok küçük bir adım olan bu değişiklik, adalet namına ve “ben yaptım oldu”lara hızla son verilmesi temennisiyle hayırlı olsun.