İslâm tarihi boyunca pek çok ehl-i kalb, evliya, mutasavvıf istikbale (gayba) dair birçok haberler vermişler. Özellikle Risâle-i Nur’da geleceğe dair yüzlerce müjde ve haber şifrelenmiş ve deşifre edilmiştir.
Halbuki, Allah’tan başka gayb âlemini bilmek ve keşfetmek itikat esaslarıyla çelişir. Zîrâ, meali şöyle olan âyete göre de, “Göklerde ve yerde Allah’tan başka kimse gaybı bilemez.”1 Şu halde gayb nasıl bilinebilir, keşfedilebilir, haber verebilir?
Meselenin püf noktası iki türlü gaybın var olmasıdır: 1- Mutlak gayb, 2- İzâfî/göreceli gayb. 2
Mutlak gayb, yalnız Allah’ın bildiği ve başkalarının bilmesinin asla mümkün olmadığı hususlardır. İzâfî/göreceli gayb ise, bazılarının bildiği, bazılarının ise bilmedikleridir. Meselâ, kişinin kalbindeki mânâlar kendisince gayb değilken; başkaları için gaybtır. 3 Dağın arkası bizim için gayb, tepesinde durup her iki tarafı izleyen için gayb değildir. Kanın içindeki alyuvar doktorlar için mâlûm, milyarlarca insan için ise gaybtır. Tabiattaki kanunlar da gaybtır.
Kur’ân ve hadîslerde mu’cize nev’inden istikbâle dâir binlerce haber ve müjde mevcut. “Kur’ân baştan başa gaybî haberler (Ledün ilmî) nevindendir”. (Sözler, s. 369) Bunlar da gaybtan çıkmış, şehâdet âlemine ayak basmış, izafi gaybtırlar. Bize göre hafî, gizli, ama, Kur’ân ve hadisin şifrelerine ulaşanlar için artık “gayb” değiller. Bunlar Kur’ân ve hadislere girince gayblıktan çıkmışlardır. Evet, Kur’ân, “geçmişten, gelecekten haber vermesi, kevnî/tabiata dair gerçekleri ve âhiret âleminin” sırlarını taşıması açısından da mu’cizedir. Hadis-i şerîflerde de gelecek önemli hâdiseler, Kıyamet alâmetleri ve âhiretle ilgili pek çok gaybî haberler yer alır. Bunlar artık “mutlak” gaybtan çıkmış, izâfî gayb şıkkına girmişlerdir. Dolayısıyla evliyalar gaybı bilmiyor, Kur’ân ve hadislerde yer alan haberleri biliyorlar.
İşte evliya ve muhakkikinlerin asırlar önce haber verdiği “gayb”; izâfi, nisbî, göreceli olan gaybtır. Yoksa, gerçek gayb; bildirilmedikçe, peygamberler dahil Allah’tan başka hiç kimse bilemez.
Evet, “Gaybın anahtarları Allah’ın elindedir. Allah bildirmedikçe kimse gayba muttali olamaz. Gaybı bilen O’dur. Gaybını, razı olduğu resülden başkasına bildirmez” 4 âyeti, gayben nasıl bilinebileceğinin ipucunu verir. Dolayısıyla Peygamberimiz de (asm) gaybı kendi kendine gaybı bilmezdi. Belki Cenâb-ı Hak ona bildirirdi, o da bildirirdi. 5
Dipnotlar:
1- Neml Sûresi, 65.
2- Muhammed Abdüh, Tefsiru’l-Kur’ân’il-Hakîm, VII, s. 422.
3- Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, VIII, s. 5415.
4- Cin Sûresi, 26-27.
5- Bediüzzaman, Mektûbât, internet, s. 96.