Bediüzzaman,  M. Kemal’in rejimiyle mücadele etti Eğer her çağda İslâm’ın yeniden canlandırılması için mücadele eden büyük müceddidlerin gelmesi İslâm tarihinin bir geleneği ise, o halde Bediüzzaman Said Nursî kesinlikle Türkiye’de Mustafa Kemal Atatürk’ün fena şöhretli rejiminin kötülükleriyle mücadele etmek üzere Allah tarafından gönderilen böyle bir müceddid idi. Bediüzzaman’ın takipçileri hâlâ hızlı bir şekilde güçlenmeye devam ediyor. Tüm engellere rağmen, disiplinli takipçileri barışçı yollarla İslâmî tecdidi gerçekleştirmek için edebiyat, eğitim ve diğer çalışma alanlarında ellerinden geleni yapıyorlar.
Bediüzzaman 1873’te[1] Bitlis’in Hizan kazasına bağlı küçük bir köyde doğdu. Kürtler arasında dünyaya geldi ve anne babasının soyu önemli bir aileye dayanıyordu. Dokuz yaşındayken, büyük ağabeyi onu mahallî okula gönderdi. Birkaç yıl sonra, daha ileri seviyede ilim tahsili için bazı ilim merkezlerine gitmek üzere doğduğu yerden ayrıldı. Kısa bir zaman içinde Kur’ân, İslâm hukuku, hitabet, felsefe, tarih ve coğrafya dallarında uzmanlaştı. Allah vergisi olağanüstü bir hafızaya sahipti ve netice itibariyle  Kur’ân’ı, en önemli Arapça lügatleri ve Şeriat üzerine bazı kitapları ezberlemeye muvaffak oldu... Henüz genç yaşta iken, fen ilimlerini öğrenmenin önem ve gerekliliğinin farkına varmıştı. Yoğun geçen hayatı boyunca, müspet ilimlere alâkasını arttırarak devam ettirdi. Kısa zaman içinde matematik, biyoloji ve bazı yabancı dillerde yeterliliğe ulaştı. Onun şaşırtıcı yeteneği ve ilmi zamanın gazete ve dergilerinde yaygın bir biçimde yer almıştı. Sabahları düzenli gazete okuması onun siyasete olan alâkasını göstermekteydi.
Çok sade, dürüst ve disiplinli bir hayat sürdü. Her ne zaman bir meselede şüpheye düşse, Hazret-i Peygamber’in (asm) “Bir şey hakkında şüpheye düşersen, onu bırak ve şüpheli olmayanı tercih et” talimatı doğrultusunda şüpheli hareketten içtinap etti. Bu suretle hayatının her döneminde ne zaman zor bir durumla karşılaşsa, Kur’ân’ın ayetleri veya Hazret-i Peygamber’in (asm) sözleri ona yol gösteriyordu. Yiyecekler hakkında şüphelendiğinde onları yemekten kaçınıyor, sebzeyle ve bitkisel gıdalarla yetiniyordu. Yemeğinin bir kısmını karıncalarla paylaşmayı alışkanlık haline getirmişti. Bunun sebebi sorulduğunda şöyle cevap verirdi: “Bu karınca ve arı milletleri cumhuriyetçidirler. Cumhuriyetperverliklerine hürmeten, taneleri karıncalara veriyorum.”
Bir gün İngiliz Sömürgeler Bakanının söylediği şu söz dikkatini çekti. “Bu Kur’ân Müslümanların elinde bulundukça, biz onlara hâkim olamayız. Ya Kur’ân’ı ellerinden almalıyız, ya da onları Kur’ân’dan soğutmalıyız.” Bediüzzaman haklı bir öfke ile beraberindekilere şu sözleri ilân etti: “İngiliz bakanının dine karşı bu hürmetsizce emellerine karşı, Allah’ın izniyle hayatımı ne pahasına olursa olsun Kur’ân dâvâsına adayacağım.”[2]
Bu ilândan sonra İstanbul’a gitti[3] ve Kahire’deki Camiü’l-Ezher modelinde Medresetüzzehra üniversitesini kurmak için girişimlerde bulundu.
Güzel bir tevafukla, El-Ezher Rektörü o sırada İstanbul’a bir ziyaret gerçekleştirdi, böylece Bediüzzaman ile görüşme fırsatı yakaladılar ve İslâmi konular hakkında müzakerelerde bulundular.
Sultan 2. Abdülhamid’in Jön Türkler tarafından 1908’de devrilmesinden sonra,[4] Bediüzzaman İttihat ve Terakki Partisi olarak bilinen siyasî teşkilatla karşılaştı.
Bu parti kendisini dindar bir teşkilat gibi tanıtsa da, gerçekte masonlar tarafından idare ediliyordu.[5]
Bediüzzaman, halkı Kur’ân’ın emrettiği yoldan ayrılmaması için tekrar tekrar ikaz etti. Kur’ân’ın yolundan farklı bir hayat tarzının, Batı medeniyetini kabullenmek olacağı ve bu durumda da Türklüklerinin sadece isimden ibaret kalacağı uyarısında bulundu.
İttihat ve Terakki Partisi’nin liderleri, Bediüzzaman’ın bu faaliyetine müsamaha göstermediler ve netice olarak Bediüzzaman’ı Mart [6] 1909’da tutukladılar. Arkadaşlarının 19’u idam edildi. Bunların idamına hükmeden aynı mahkeme, Bediüzzaman’ı da muhakeme edecekti. 15 kişiye daha idam kararı verdikten sonra, mahkeme reisi Hurşid Paşa Bediüzzaman’a döndü ve sordu: “Sen de şeriat istemişsin?”
Bediüzzaman cevapladı:
“Şeriatın bir hakikatine bin ruhum olsa feda etmeye hazırım…” [Divan-ı Harb-i Örfi, s. 19]
“Ben hapishane denilen âlem-i berzahın kapısında dururken ve darağacı denilen istasyonda âhirete giden şimendiferi beklerken, cemiyet-i beşeriyenin gaddarane hallerini tenkit ederek, değil yalnız sizlere, belki bu zamandaki nev-i benî beşere irad ettiğim bir nutuktur. Onun için, ‘O gün ki, bütün sırlar ortaya serilir. (Târık Sûresi: 9)’ sırrınca, kabr-i kalbden hakaik çıplak çıktı; nâmahrem olan kimseler nazar etmesin. Âhirete kemal-i iştiyak ile müheyyayım. Bu asılanlarla beraber gitmeye hazırım. Nasıl ki, bir bedevî garaipperest, İstanbul’un acaip ve mehasinini işitmiş, fakat görmemiş; nasıl kemal-i hâhişle görmeyi arzu eder! Ben de ma’rez-i acaip ve garaip olan âlem-i âhireti, o hâhişle görmek istiyorum…” [Divan-ı Harb-i Örfî, s. 18]
“Gazeteler iki kıyas-ı fâsid cihetiyle ve haysiyet kırıcı bir neşriyat ile ahlâk-ı İslâmiyeyi sarstılar. Ve efkâr-ı umumiyeyi perişan ettiler. Ben de gazetelerle, onları reddeden makaleler neşrettim. Dedim ki: “Ey gazeteciler! Edipler edepli olmalı, hem de edeb-i İslâmiye ile müteeddip olmalı. Ve onların sözleri, kalb-i umumî-i müşterek-i milletten bîtarafane çıkmalı. Ve matbuat nizamnamesini, vicdanınızdaki hiss-i diyanet ve niyet-i hâlisa tanzim etmeli. Halbuki, siz iki kıyâs-ı fâsidle, yâni taşrayı İstanbul’a ve İstanbul’u Avrupa’ya kıyas ederek efkâr-ı umumiyeyi bataklığa düşürdünüz. Ve şahsî garazlar ve fikr-i intikamı uyandırdınız. Zira elif bâ okumayan çocuğa felsefe-i tabîiye dersi verilmez. Ve erkeğe tiyatrocu karı libâsı yakışmaz: Ve Avrupa’nın hissiyatı, İstanbul’da tatbik olunmaz…” [Divan-ı Harb-i Örfî, s. 18]
Bediüzzaman yargılandı ve halkın yoğun protestoları sonucu Divan-ı Harp ona beraat verdi.  [7]
İstanbul’da bir süre kaldıktan sonra Şam’a gitti.[8] Orada Emevî Camii’nde büyük âlimlerin önünde coşkulu bir hutbe verdi. Bu hutbede genelde modern dünyanın ve özelde de İslâm âleminin hastalıklarına şu teşhisleri koydu:
1. Ümitsizliğin hâkim olması
2. Sosyal ve siyasi konularda doğruluğun kaybolması
3. Muhabbetin yerini düşmanlığın alması
4. Müslümanlar arasındaki ihtilaf
5. İstibdadın yayılması
6. Bencillik [9]
Bediüzzaman Arap-Türk ittihadının İslâmî bir yeniden doğuşun / uyanışın temeli olacağını dâvâ ederken, Müslümanların gelecekte var güçleriyle gayret göstermeleri halinde İslâm medeniyetinin, süflî hevesler ve karşılıklı ihtilaflarla bozulmuş olan ve İlâhî rehberlikten mahrum olan Batı kültürünün yerine geçeceğini de ilân etti.
Şam ziyaretinden sonra, bütün zamanını İslâmî ilimlerin ve modern bilimlerin birlikte okutulacağı yeni bir İslâm Üniversitesi’nin kurulmasına harcadı, fakat Birinci Dünya Savaşı bu girişimi yarım bıraktı.
Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde Türk ordusuna katıldı. Fevkalade cesaretiyle kısa bir sürede subaylık rütbesine terfi etti.[10] Bulunduğu ordugâhta arkadaşlarına ve talebelerine Kur’ân’ın çeşitli mevzularında dersler verdi. Yüzlerce asker onu dinlemek için etrafında toplanırdı. Bir süre sonra düşmanla yapılan muharebelerde taburundaki tüm askerler şehit düştü. Üç dört talebesiyle birlikte, üç düşman hattını yardı ve 33 saat boyunca elinde tüfekle, bir bacağı kırık olmasına rağmen, bir kanalda gizlendi. Fakat sonunda Ruslar tarafından esir edildi.
Bir gün Rus Generali Nikola savaş kampını ziyaret etti ve Bediüzzaman haricinde tüm esirler onu selamlamak üzere ayağa kalktı. General ona kendisinin kim olduğunu bilip bilmediğini sorduğunda Bediüzzaman cevap verdi:
“Evet, tanıdım. Nikola Nikolaviç’tir. (…) Ben Müslüman âlimiyim. Kalbimde imân vardır. Kendisinde imân olan bir şahıs, imanı olmayan şahıstan efdaldir [üstündür]. Ben ona kıyam etseydim [ayağa kalksaydım], mukaddesatıma hürmetsizlik yapmış olurdum. Onun için ben kıyam etmedim.” [Şuâlar, On Dördüncü Şuâ]
Bunun üzerine kurulan Harp Divanında yargılanıp idama mahkûm edildiğinde, idam edilmeden önce iki rekât namaz kılmak istedi. Bazı arkadaşları gidip generalden özür dilemesini rica ettiler. Fakat yalnızca şu cevabı verdi: “Bunların idam kararı, benim ebedî âleme seyahat etmem için bir pasaport hükmündedir.” [Tarihçe-i Hayat, İlk Hayatı]
Son anda gelen Rus komutanı ondan özür diledi ve ‘Beni affedin!’ diye ricada bulundu. “O hareketinizin mukaddesatınıza olan bağlılıktan ileri geldiğine kanaat getirdim, rica ederim, beni affediniz” (Tarihçe-i Hayat) diyerek, verilen idam hükmünü geri aldırdı.