İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ülkelerine geri dönen Suriyeli sığınmacıların ağır insan hakları ihlâlleriyle karşı karşıya kaldıkları uyarısında bulunarak, Suriye’nin geri dönüşler için güvenli olmadığını bildirdi. HRW tarafından yayımlanan “Hayatlarımız Ölüm Gibi: Lübnan ve Ürdün’den Geri Dönen Suriyeli Sığınmacılar” başlıklı raporda, 2017 ile 2021 arasında Suriye’ye dönen sığınmacıların maruz kaldıkları insan hakları ihlâlleri mercek altına alındı. DW Türkçe’nin haberine göre, 72 sayfalık raporda, geri dönen 65 kişinin durumu yakından incelenirken, 21 gözaltı ve keyfi tutuklama, 13 işkence, 3 kaçırılma, 5 yargısız infaz, 17 zorla kaybetme ve cinsel şiddet vak’ası belgelendi. “Ağır hak ihlâlleri ve zulümler” sebebiyle Suriye’nin sığınmacıların geri dönüşleri için güvenli olmadığı belirtilen raporda, “Bütün ülkeler, Suriyelileri şiddete ve işkenceye maruz kalacakları Suriye’ye geri dönmelerine karşı korumaları ve zorunlu geri dönüşleri durdurmaları gerekiyor” denildi. HRW, rapor ile ilgili basın açıklamasında, geri dönen Suriyelilerin sadece Esad yönetimi ve ona bağlı silâhlı gruplar tarafından uygulanan ağır insan hakları ihlâlleri ve zulümle karşı karşıya kalmadıkları, aynı zamanda çatışmalarla yıkılan bir ülkede hayatta kalmak ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için de mücadele etmek durumunda kaldıkları vurgulandı.

“Makul bir geri dönüş imkânsız”

HRW’nin mülteci ve göçmen hakları araştırmacısı Nadia Hardman, “Suriye’ye geri dönen sığınmacıların maruz kaldığı işkence, zorla kaybetme ve ihlâllere ilişkin sarsıcı anlatımlar, Suriye’nin geri dönmek için güvenli olmadığını açıkça ortaya koymalıdır. Yaygın mülkiyet hakkı ihlâlleri ve diğer ekonomik sıkıntılar da birçok kişi için makul bir geri dönüşü imkânsız kılmaktadır” dedi. HRW raporunda, hem Lübnan hem Ürdün’de, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmelerine yönelik doğrudan ve dolaylı yollardan yapılan baskının dozunun gittikçe artığına dikkat çekti. Rapora göre, özellikle ekonomik kriz yaşanan Lübnan’da Suriyeli sığınmacıların yüzde 90’ı aşırı yoksulluk şartlarında hayat mücadelesi veriyor.