ÜNİVERSİTE, İŞSİZLİĞİ ERTELEME ARACI MI?

84 milyonluk nüfusun 8 milyonu açık ya da örgün eğitime kayıtlı öğrenci. 2020’de 1 milyon 73 bin genç hem iş bulma ümidini yitirdi, hem de iş aramayı bıraktı. “Yükseköğretim işsizliği ertelemeye mi dönüştü?” sorusu tartışılıyor.

AÇIK ÖĞRETİM DE SAYILSA YÜZDE 40 OLUR

Eğitim uzmanı Murat Ünsal: “4 milyon öğrencinin bulunduğu açık öğretim istihdam göstergeleri arasında kabul edilmiyor. Verilere o da eklense genç işsizlik yüzde 40'lara çıkar.”

***

Üniversiteli işsizler çığ gibi

Eğitim durumuna göre genç işsizlik oranları ele alındığında, üniversite mezunu her 10 gençten 4’ünün işsiz olduğu görülüyor.

Türkiye’nin en tartışmalı alanlarının başında eğitim gelirken, işsizlik - özellikle de genç işsizlik - alarm veriyor. Kendine ait bir hayatın yolu, çoğu zaman maddi bağımsızlıktan geçse de ülkede iş çağındaki milyonlarca genç, ailelerinin eline bakıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ülkede işsizlik temmuz ayında yüzde 12’ye yükselirken, genç işsizlik yüzde 23,1 oldu. DİSK/Genel-İş Sendikası Araştırma Dairesi’nin temmuz ayında açıklanan “Türkiye’de Genç İstihdam” raporu da ülkedeki genç istihdamının azalış eğiliminde olduğunu ortaya koydu. Rapora göre OECD’de yüzde 39,6 olan genç istihdam oranı, Türkiye’de 2020 yılı birinci çeyrekte yüzde 30,9 iken, 2021 yılı 1. çeyreğinde yüzde 30,6’ya geriledi. Eğitim durumuna göre genç işsizlik oranları ele alındığında, üniversite mezunu her 10 gençten 4’ünün işsiz olduğu görülüyor. Yükseköğretim mezunu gençlerde işsizlik oranı yüzde 35,1, okuma yazma bilmeyen gençlerde ise yüzde 42,9. 

Sistem sorgulanıyor

84 milyonluk nüfusun 8 milyonu, açık ya da örgün eğitime kayıtlı öğrenci. Üniversite mezunu gençlerin yüzde 41,7’si eğitim ve istihdamda yer almıyor. Türkiye’deki farklı araştırmaların da eğitim ve işsizlikle ilgili benzer veriler ortaya koydu. Tepkisini Twitter üzerinden gösteren bazı genç işsizler, markette ya da mağazada çalışmak değil, mesleklerini yapmak istediğini belirtti. Millî Eğitim Bakanlığı’ndakinden (MEB) daha çok öğretmenin BİM, A101 gibi market zincirlerinde çalıştığını paylaşanlar da oldu. Yine bir başka eleştiri konusu ise üniversitelerin kadroları. Zira son yıllarda bu kadroların içinin boşaltıldığı konuşuluyor. Öğrenci sayısına karşı nitelikli öğretim elemanının eksikliği iddiaları büyüyor. Eğitim alanındaki sorunlar ve genç işsizlik oranının yüksekliği, Türkiye’deki sistemin sorgulanmasına sebep oluyor. Hatta eğitimin niteliğinin düştüğü ve Türkiye’nin “üniversite çöplüğü”ne dönüştüğü yorumları dahi yapılıyor.

İŞSİZLİK GÖSTERGELERİNDE YOK

Independent Türkçe’nin haberine göre, Eğitim uzmanı Salim Ünsal, TÜİK’in verilerinde açık öğretim de yer alsa idi genç işsizliğin yüzde 40’lara çıkacağını ifade ederek, “4 milyon civarındaki açık öğretimdeki öğrenciler arasında çalışanlar da var elbet, ama genel olarak açık öğretim istihdam göstergeleri arasında kabul edilmiyor. Yani çalışsa da çalışmasa da bu kişiler öğrenci statüsünde ve işsizlik göstergelerinde yok! İşsizlik rakamlarına bir yıl geç yansıyan bölüme bir de işsizlik göstergelerine dahil edilmeyen 4 milyonu eklediğinizde, lise mezunu işsizliğin çok arttığını görüyoruz” dedi. Salim Ünsal’a göre ‘her ile üniversite’ projesi de isteneni verememiş durumda. Ünsal, bu fikre karşı olmasa da bölge özelliklerine göre bölümlere ağırlık verilmesi gerektiği görüşünde.