MİLLİ GELİR DÜŞTÜ

Geçen yıl Eylül’de açıklanan Orta Vadeli Programda bu yıl için yapılan hesaplamalar kur artışıyla şaştı. Bu yıl içinde gerçekleşen ortalama kura göre hesaplandığında, sadece kur farkından dolayı Türkiye’nin millî geliri 543 milyar dolara iniyor. Kişi başına millî gelir ise 6 bin 354 dolara geriliyor.

HEDEFLER TUTMADI

Ekonomi yönetimi, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) Türk Lirası bazında 7 trilyon 880 milyar lira, dolar bazında 850 milyar dolar olacağını öngörüyordu. Aynı hesaplamayla kişi başı GSYH öngörüsü de 9 bin 947 dolardı. Ama kur artışı bu hesapları bozdu, hedefler tutmadı.

***

Daha da fakirleştik

Kurdaki artış vatandaşa zam olarak dönerken, Türkiye’yi kişi başı GSYH’de 7 bin doların altına çekti. Milli gelir, kâğıt üzerinde, dolar bazında 850 milyar dolar olacağını öngörülürken 543 milyar dolara indi

Kurdaki artış vatandaşa zam olarak dönerken, Türkiye’yi kişi başı GSYH’de 7 bin doların altına çekti. Milli gelir, kâğıt üzerinde, 543 milyar dolara indi. DW Türkçe’nin haberine göre, Dolar kurundaki artışlar milli gelir hesaplarını da değiştirdi. Hükümetin geçen yılın eylül ayında açıkladığı 2022-2024 dönemine ait Orta Vadeli Program’da yapılan hesaplamalar, bu yıl dolar kuru ortalamasının 9,27 olacağı varsayımına dayanıyordu. Bu yıl Türkiye’nin yüzde 5 büyüyeceğini hesaplayan ekonomi yönetimi, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) Türk Lirası bazında 7 trilyon 880 milyar lira, dolar bazında 850 milyar dolar olacağını öngörüyordu. Aynı hesaplamayla kişi başı GSYH öngörüsü de 9 bin 947 dolardı.

307 milyar dolar kaybediyoruz

Ancak yıla 13,4 lira seviyesinden başlayan dolar kuru, yılbaşından bu yana yüzde 28 artışla 17,20 seviyesini geçti. Buna göre yıllık ortalama kur 14,51 seviyesine ulaştı. Orta Vadeli Program’da bu yıl için yapılan hesaplamalar kur artışıyla şaştı. Bu yıl içinde gerçekleşen ortalama kura göre hesaplandığında, sadece kur farkından dolayı Türkiye’nin milli geliri 543 milyar dolara iniyor. Kişi başına milli gelir ise 6 bin 354 dolara geriliyor. Buna göre, ekonomi yönetimi yıl sonuna kadar adım atmazsa, kişi başına 3 bin 593 dolar fakirleşen Türkiye, kâğıt üzerinde milli gelirden 307 milyar dolar kaybediyor. Öte yandan bu hesaplama, hükümetin bu yılki yüzde 5’lik büyüme hedefinin tuttuğu ve kurun yeni rekorlar kırmadığı varsayımına dayanıyor.

KİŞİ BAŞINA GELİRDE 78. SIRADA

AKP iktidarının en büyük iddialarından biri Cumhuriyet’in 100’üncü yılı olan 2023 yılında Türkiye’nin ilk 10 ekonomi arasında yer almasını sağlamaktı. Ancak 2015’te dünyanın en büyük 16’ncı ekonomisi olan Türkiye, IMF’nin Nisan ayı raporuna göre, geçen yıl 806,8 milyar dolarlık GSYH ile en büyük ilk 20 ekonomi içerisinden çıkarak 21. sıraya geriledi. Aynı rapora göre Türkiye, kişi başına gelir açısından da 2015 yılında 66’ıncı sıradayken 2021 yılında 78’inci sıraya indi. 

***

Sanayi üretimi durdu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; sanayi üretimi endeksi, nisan ayında artış kaydetmedi. Nisan ayı elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksindeki üretim ise yüzde 3,3 azaldı. TÜİK, 2022 Nisan ayı Sanayi Üretim Endeksi’ni açıkladı. Buna göre; sanayi üretim endeksi, aylık bazda aynı kaldı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde; 2022 yılı nisan ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 3,4 ve imalat sanayii sektörü endeksi yüzde 0,1 arttı. Aynı dönemde elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 3,3 azaldı. İstanbul - anka

***

Cari açık 25.7 milyar dolar

Türkiye’nin cari işlemler hesabı, nisanda 2 milyar 737 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 25 milyar 710 milyon dolar oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, cari işlemler açığı, nisanda geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1 milyar 222 milyon dolar artarak 2 milyar 737 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 25 milyar 710 milyon dolara yükseldi. Bu gelişmede, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 2 milyar 692 milyon dolar artarak 4 milyar 433 milyon dolara yükselmesi etkili oldu. AA Finans’ın anketine katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının nisanda 3 milyar 390 milyon dolar açık vermesini bekliyordu. Ekonomistlerin 2022 sonuna ilişkin cari işlemler açığı beklentisi ise 40 milyar 720 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmişti. İstanbul - aa