AYM iptal etmişti

AYM’nİn iptal ettiği güvenlik soruşturmasının yeniden Meclise getirilmesine tepkiler sürerken, Av. Ziynet Özçelik, arşiv araştırmasının keyfî uygulamalara yol açacağını ve kapanmış soruşturmaların bile memuriyet için engel olarak kullanılmasına sebep olacağını söyledi.

Herkesi vurabilir

Hukukçu milletvekillerinden Kaboğlu: “Ömür boyu yasak getiriliyor. Bu herkesi vurabilecek  bir hançerdir, bir kılıçtır.” Kerestecioğlu: “Hani masu-miyet karinesi, hani suçların şahsîliği? 28 Şubat’ta size yapılanlardan ne farkı var bunun? Niye hep beraber demokrat olamıyoruz?”

***

28 Şubat zihniyeti devrede

AKP’nin, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenleyen yeni bir kanun teklifini getirmesi “28 Şubat zihniyetinin yeniden devreye girdiği” yorumlarına sebep oldu.

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) iptal kararının ardından memuriyete giriş ve tekrar atamada güvenlik soruşturması ile arşiv araştırması yeniden düzenleniyor. Daha önce torba yasa içerisinde Meclis’e getirilen, tepkiler üzerine geri çekilen düzenleme bu kez tek başına ayrı bir kanun olarak sunuldu. Meclis Genel Kurulu’nda gelecek hafta görüşülerek yasalaşması beklenen kanun teklifine göre bütün kamu kurumlarında görev alacaklara uygulanacak olan arşiv araştırması sürecinde, hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararları, devam eden ya da tamamlanmış soruşturmalar açısından da değerlendirilecek. Bu durumda devam eden ya da kovuşturmaya yer olmadığı kararıyla sonuçlanmış bir soruşturma dahi değerlendirme komisyonlarının tutumuna göre memuriyete girişte engel olabilecek.

Arşiv araştırması yapılacak

Gazete Duvar’ın haberine göre, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) “özel hayatın ve kişisel verilerin korunmasıyla ilgili gerekli mekanizmalar olmadığı” gerekçesiyle iptal ettiği güvenlik soruşturmasını yeniden ele alan AKP’nin hazırladığı kanun teklifine göre, ilk defa ya da yeniden memuriyete veya kamu görevine alınacakların tamamına statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmadan arşiv araştırması yapılacak. Öte yandan, “devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli” birimler ile Millî Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilâtlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, üst kademe kamu yöneticilerinin de aralarında bulunduğu farklı alanlarda çalışması muhtemel kişiler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması aynı anda yapılacak. 

KanunÎlik ölçütüne aykırı

Kişiler hakkında devam eden ya da sonuçlanmış ceza soruşturması ya da kovuşturmasının bulunup bulunmadığı ile soruşturma ve kovuşturmadaki olguların araştırılması ve değerlendirmede dikkate alınmasının, “Demokratik bir toplumda gereklilik ölçütüne, kanunîlik ölçütüne aykırı” olduğunu belirten Avukat Ziynet Özçelik’e göre kapanmış bir soruşturma dahi memuriyete engel olabilir. Kovuşturmaya yer olmadığı kararının sürece dahil edildiğini belirten Özçelik, “Kovuşturmaya yer olmadığı sonucuna bağlanan soruşturmadaki olgulardan da yararlanarak kişileri ‘arşiv araştırması uygun değil’ diyerek kamu görevine başlatmayabilirler” dedi. 

Keyfîliğe karşı güvence yok

Böylesi bir uygulamanın hangi olgunun nasıl dikkate alınacağını bütünüyle idarenin takdir yetkisine bıraktığını ve öngörülebilir olmadığını ifade eden Özçelik, “Özellikle günümüzde, en temel haklardan olan ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü gibi haklarını kullanan kişilerin, yıllar önceki Facebook paylaşımları, tweet’leri nedeniyle haklarında soruşturma, kovuşturma açıldığı dikkate alındığında; mevcut düzenlemelerin AYM’nin değinilen kararlarında vurgulanan ‘keyfîliğe’ karşı yeteri kadar güvenceye sahip olmalarını sağlayacak açık ve detaylı kuralları içermesi’ gerekliliğine aykırı olduğu görülüyor” diye konuştu.

Herkesi vurabilecek bir hançerdir

CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu güvenlik soruşturması teklifinin ayrımcılığa sebep olabileceğini dile getirdi. Kaboğlu, “‘Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması’ kavramıyla ilgili düzenleme belirsizdir. Her ne kadar maddeler hâlinde somutlaştırılmışsa da maddeler sırasında eğer bu görüşülmeye geçilirse keyfiliğe açıktır ve hukukî güvenlik ilkesini ihlâl etmektedir. Sayın başkan, değerli vekiller; buradaki sorun şu. Resim veya başka davranış, kullanılan nedenler ne olursa olsun kişiyi siz onu kullandığınız zaman, güvenlik soruşturmasından veya arşiv araştırmasından geçemedi diye kamu görevine almamanız, onu ömür boyu kamu görevinden yasaklıyor. Ömür boyu bir yasak getiriyor. Bu bir sınırlama değil, bu bir yoksunluktur. Bu, a veya b değil, herkesi vurabilecek bir hançerdir, bir kılıçtır, Anayasa’ya aykırı bir düzenlemedir” sözleriyle teklife karşı çıktı.

Niye hep beraber demokrat olamıyoruz?

HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu ise, AYM’nin iptal ettiği bir düzenlemenin tekrar Meclis gündemine getirildiğini dile getirdi. Kerestecioğlu, “Bugün, mahkemelere yansıyan karar örneklerinde görüldüğü gibi, güvenlik soruşturması bütün kamu personeli için genelleştirilmiş durumda. Hani masumiyet karinesi, hani suçların şahsiliği? Bu, iktidarın silahıdır işte. Ne farkı var? 28 Şubat’ta sizlere uygulananlardan ne farkı var bunların ya? Niye biz hep beraber bir demokrat olamıyoruz? Niye hep beraber kalkıp da birbirimize aynı mesafede duramıyoruz? Kanunları yaparken bu şekilde yapamıyoruz. Güvenlik değil, özgürlük diyoruz ve herkes için demokrasi diyoruz” ifadelerini kullandı.