REKOR VE EKSTRA FAİZ

Prof. Dr. Özgür Demirtaş: “Ekstra bir faiz artışıdır bu. Eğer yeni para basarak ödenecek ise ekstra enflasyon anlamına gelebilir.”

Emin Çapa: “Ne kadar olduğunu kimsenin bilmediği rekor bir faiz artışı yapıldı. Üstelik bunun bütün yükü devletin/halkın sırtına yıkılacak.”

FAİZ DEMEDEN FAİZ ARTIŞI

Prof. Dr. Refet Gürkaynak: “Adına faiz artışı denmeyerek epik faiz artışı yapıldı. Temel iktisat ile kavgaya girip bütün ülkenin kafasını gözünü yardırdılar.” 

Mustafa Sönmez: “Örtülü faiz artışını bütçeye yüklemekle sorun ne kadar aşılabilir?”

***

Örtülü faiz artışının faturası yine vatandaşa

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dalgalı kur için yeni bir sisteme geçileceğini duyurması üzerine yaptığı açıklamalar örtülü faiz arttırımı olarak değerlendirilirken, faturasının yine vatandaşa kesileceğine dikkat çekildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklama ile kurlarda yüzde 20 civarında bir düşüş yaşandı. Erdoğan’ın açıklamalarının ardından Dolar 19, euro ise 20 TL seviyelerinden sert şekilde düştü. Dolar 12, euro ise 14 TL seviyelerine kadar geriledi. Sert düşüşte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kur getirisi mevduat kazancının üstünde ise aradaki fark doğrudan vatandaşımıza ödenecek” açıklaması etkili oldu. Ekonomistler alınan kararı genel olarak ‘örtülü faiz arttırımı’ olarak niteledi.

Hazine bu kaynağı nereden bulacak?

Ekonomi yazarı Emin Çapa “CB Erdoğan, daha önce görmediğimiz bir şey yaparak, TL mevduatlar bile dolarize ediyor. Faiz artışı yapmıyormuş gibi yapıp, ne kadar olduğunu kimsenin bilmediği rekor bir faiz artışı yapıldı. Üstelik bunun bütün yükü de devletin/halkın sırtına yıkılacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Mustafa Sönmez de ‘örtülü faiz artışının hazineye getireceği yüke dikkat çekti: “Örtülü faiz artışını bütçeye yüklemekle sorun ne kadar aşılabilir? Hazine bu kaynağı nereden bulacak? Ek vergi? Faiz için, öteki ödenekleri kısma, yeni borçlanma ve onların yeni faizleri. Hepsi bir yana, kral, enflasyon. TÜİK enfl. en az birkaç ay aylık yüzde 10,yıllık % 40-50” ifadelerini kullandı.

Ekstra enflasyon anlamına gelebilir

Prof Dr. Özgür Demirtaş da benzer görüş ifade ederek örtülü faiz artırımına dikkat çekti: “ Benim anladığım kadarı ile Hükümet şöyle yeni bir ürün çıkarmak istiyor. Yeni bir TL mevduat hesabı ama o hesabın sahibine aynı zamanda bir Dolar alım opsiyonu satmış gibi oluyor. Diyelim ki kişinin 150 lirası var. O sırada da Dolar/TL 15 lira (yani 10 doları var) Kişi 150 lirasını TL mevduatta tutuyor ama 15 lira seviyesinden de ALIM opsiyonu varmış gibi getiri elde ediyor. Yani Dolar/TL vade sonunda 19 lira olsa aradaki 4 liradan doğan farkın mevduat sahibine verilmesi gibi. Şimdi bu nedir ve etkisi ne olur?  Aslında Dolar/TL artışı oranında ekstra bir faiz artışıdır bu. Yani örtülü bir mevduat faizi gibi… Dolar/TL’deki düşüşün nedeni de bu faiz artışı… ikinci bir konu da bu ekstra faizin nereden ödeneceği? O da yeni para basarak ödenecek ise ekstra enflasyon anlamına gelebilir. 1970’lerde benzerlerinin yapılmış bir şey olduğunu biliyorum. Türkiye için Hayırlı olsun.”

Tehlikeli sonuçları olabilir

İktisatçı, ekonomist Refet Gürkaynak da bu adımı ‘bir faiz artışı’ olarak yorumladı: “Adına faiz artışı denmeyerek epik faiz artışı yapıldı. MB %14 ile para vermeye devam edecekse bu da işe yaramaz. Temel iktisat ile kavgaya girip bütün ülkenin kafasını gözünü yardırdılar.” Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölüm Başkanı Refet Gürkaynak, “Yapılan fiilen fiziki bir faiz artışı ama bunu enterasan bir şekilde yapıp nihayetinde o faizi ödemek zorunda kalınmayabileceği bir yapı var. Tehlikeli sonuçları olabilir” dedi.

Gürkaynak, “Enflasyon ve döviz yükselecek ben bundan fayda sağlayacağım diyen insanlara aradaki fark size ödenecek dendi. Kurun iki misline çıkmasını bekliyorsanız ki geçtiğimiz dönemde çıktı… Eğer bunun yeniden olmasını bekliyorsanız o zaman TL mevduatın getirisi de sizin için yüzde 100. ‘Faiz artışı yapıldı’ dediğim bu” dedi.

FATİH KARAGÖZ - ANKARA