Dünyada küçük varlıklardan en büyük varlıklara kadar bu âlemde açıkça görülen “temizleme” faaliyeti, hiç şüphe yok ki bir “temizleyici”nin bulunduğunu gösteriyor. Başka bir ifadeyle Yaratıcımızın “munazzif” ve “mutahhir” özelliklerine işaret ediyor. Onun zâtında, sıfatlarında, fiillerinde her türlü eksiklikten müzezzeh olması anlamında “kuddûs” olduğunu hatırlatıyor! Aslında biz insanlardaki “temizlik” hassasiyetinin kaynağının da Rabbimizin bu özelliğinin tecellisinden başka bir şey olmadığı anlaşılıyor!

“Büyük insanlık” demek olan İslamiyet de Onun bize bildirdiği mesajların adıdır! Her ne ki (imtihan için verilen olumsuz özelliklerimiz hariç) insanlığımızda var ise İslâm bunu temellendiren, genişlettiren, detaylandıran hükümlere sahiptir. Konumuzla ilgili olarak, “temizlik” örneği üzerinden yürürsek; İslâm her şeyden önce gerek bizdeki “temizlik” duygusunun gerekse bütün âlemde görülen “temizleme” faaliyetinin Allah’ın “kuddüs” isminin bir yansıması olduğuna işaret ediyor. (Haşr 59/23) Kur’ân-ı Kerîm’de daha çok “taharet” kelimesiyle ifade olunan temizlik on dokuz âyette zikrolunuyor. Bu âyetlerde “temizlik” sadece beden, elbise ve çevre temizliği gibi dış temizlikle değil, kalp-ruh temizliği gibi iç temizlikle de alâkalı olarak geniş bir alana yayılıyor. Diğer bir ifadeyle İslâm hem maddî hem manevî temizliği teşvik ediyor, emrediyor, usûllerini gösteriyor.

İslâm’ı tebliğ eden ve yaşayarak bize örneklik yapan Resulullah da (asm) onlarca uygulaması ve hadisiyle temizliğe dikkat çekmiştir. Meselâ, bir hadisinde, “temizlik imandandır” (Müslim, “Taharet”, 1) buyurarak temizlik ile iman arasındaki alâkayı gündeme getirmiş, başka bir hadisinde “ümmetime zorluk yüklemekten çekinmeseydim her namaz öncesinde misvak kullanmalarını emrederdim” (Müslim, “Cuma”, 8) diyerek ağız ve diş temizliğine vurgu yapmış, duâlarında da “Allah’a günahlarını affederek kalbini temizlemesini” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 257) takva ile de ruhunu “arındırması” talebinde bulunmuştur. (aynı eser, s. 371) 

Sonuç olarak insanlığımızda bulunan “temizlik” özelliğimiz, büyük insanlık olan İslâmiyette kaynak ve kapsam olarak genişletilerek esaslı bir mahiyete büründürülüyor.