27 Mayıs darbecilerinden Numan Esin’in hatıralarında, Yassıada’da Menderes’le yaptıkları görüşmeye dair ilginç anekdotlar var. Konuya şöyle girmiş:
“Arkadaşlara, ‘Adamları Yassıada’ya koyduk, ama hiç konuşmadık. Menderes’le konuşmak istiyorum’ dedim. Orhan Erkanlı, Dündar Seyhan, İrfan Solmazer, Orhan Kabibay, Fazıl Akkoyunlu ile Yassıada’ya gittik.”
Esin, görüşmede Menderes’e “Kürt sorunu Türkiye’nin en önemli sorunudur. Siz hükümet olarak ne yapmayı düşünüyordunuz?” diye sormuş.
Menderes’in cevabı şu olmuş: “Bizim çözümümüz demokrasiydi. Halka vereceğimiz serbestlikle bu işe bir çözüm geleceği kanaatindeydik. O yönde hareket ettik. Böylece, halkı yönetime ve ülkeye bağlama yolunu seçtik.”
Nitekim DP iktidarının politikaları da Menderes’in bu yaklaşımı çerçevesinde şekillenmiş; tek parti döneminin antidemokratik ve dayatmacı uygulamalarına son verilmiş ve bu uygulamaların yol açtığı ağır tahribatı onarmak için çok önemli adımlar atılmıştı.
Tek parti döneminde, bazı ileri gelenleri isyan ettikleri gerekçesiyle idam edilen ve kalanları sürgüne gönderilen ailelerin mağduriyetine son verilmesi bunlardan biriydi.
Daha ötesinde Şeyh Said’in iki kez sürgüne gönderilen ailesini temsilen torunu Abdülmelik Fırat 1957 seçiminde DP listesinden seçilip Erzurum Milletvekili olarak Meclise girdi.
27 Mayıs darbesinin ardından tutuklanan yaklaşık 500 kişinin içinde en genciydi. Bir buçuk yıla yakın Yassıada’da kaldı. “Yargılama” sonucu önce idam cezasına çarptırıldı, daha sonra cezası hapse çevrildi ve bir buçuk sene de Kayseri Cezaevinde tutuldu.
Yıllar sonra, 12 Eylül sürecinde DP ve AP’nin devamı olarak kurulan DYP listesinden 1991’de yine Erzurum milletvekili seçildi. Ama bu partinin, başına Çiller geçtikten sonra devletçi bir çizgiye yönelmesinin de sonucu olarak resmî ideoloji kaynaklı tahriklerle 1994’te DYP’den istifa etmek mecburiyetinde bırakıldı.
Sonuçta DP ve AP duruşundan ciddi sapma oluşturan bu eksen kayması, peş peşe gelen ve misyonla örtüşmeyen genel başkan değişiklikleri başta olmak üzere başka bazı sebeplerin de eklenmesiyle DYP’nin sonunu getirdi.
Şeyh Said ve Seyit Rıza paylaşımları sebebiyle Salim Ensarioğlu’nu hedefe koyan İYİ Parti yönetimine “tarihten bir ibret dersi...”
* Meclis Kürsüsünde mazlum Filistinlilerin hukukunu savunurken geçirdiği kalp krizi sonucu vefat eden SP Milletvekili Hasan Bitmez’e Allah rahmet eylesin. SP camiasının ve milletimizin başı sağ olsun. Allah Cennetinde buluştursun.