KÜDUS Akdeniz ile Ölü Deniz’in kuzey ucunun arasında kalan Judean Dağları’nda bulunan dünyanın en eski şehirlerinden biri. Filistin’de bulunan, Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Musevilerce mukaddes bilinen Kudüs, çeşitli kaynaklarda Yeruşalayim, Jerusalem, Uruşelim, Yerusalim, Makdis, Beyt-ül Mukaddes, Beyt-ül Makdis, İlya ve Eyliya isimleriyle de zikredilir. Kudüs şehrinin kimler tarafından ve hangi tarihlerde kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Hz. Nuh'un (as) torunu ve Ham’ın oğlu Ken’an’ın neslinden gelen Ken’anilerin kurduğu bir site olduğu zannedilmektedir.
TARİHÎ MERKEZLERDEN BİRİ
Tarih boyunca Kudüs uğruna nice savaşlar verilmiş, şehir çok defa el değiştirmiştir. Mekke ve Medine’den sonra İslâmiyet’teki üçüncü mukaddes mekânın bulunduğu şehirde ayrıca Hıristiyanlığa ait çok fazla antik sit alanı mevcut. Kudüs, Museviliğin de en kutsal şehri ve ruhanî merkezi konumunda. Kudüs’ün sur içinde kalan bölümü artık “Eski Şehir” olarak anılıyor. Aslında 1860’a kadar şehrin tamamı olan bu Eski Şehir, 1982’de tehlikedeki Dünya Mirası Listesi’ne alındı.
MÜSLÜMANLARIN İLK KIBLESİ
Kudüs’ün özellikle de Harem-i Şerif alanının İslâmiyet’teki önemi, Mi'rac’ın burada gerçekleşmiş olmasıdır. Mi'rac’ın üzerinde gerçekleştiği Muallak Kayası bugün Harem-i Şerif’in en gözde mekânı Kubbetü’s-Sahra’nın (Ömer Camii) altında korunur ve her yıl Müslümanlarca ziyaret edilir.
Mescid-i Aksa, Müslümanların ilk kıblesi ve harem mescitlerinin üçüncüsüdür. Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (asm) 624 yılına kadar kıble olarak kabul ettiği bu cami, bilindiği kadarıyla bir buçuk yıl kadar böyle kalmıştır. Mescid-i Aksa’nın adı, Kur'ân’da İsra Sûresinin ilk âyetinde de geçiyor. İsra Sûresi birinci âyette Mescid-i Aksa’nın çevresinin mübarek kılındığı bildirilir.
Harem-i Şerif içinde yer alan bir başka önemli yer ise Ömer Camii. İslâm dininin Filistin toprakları üzerindeki en eski yapısı olarak biliniyor.
ÜÇ DİN İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?
3 bin yıllık tarihi olan Kudüs, üç semavî din için de kutsal bir şehir olarak kabul edilir. Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (asm) Mi'rac sırasında göğe yükseldiği yer olması sebebiyle ve Mescid-i Aksa ile Kubbetüs Sahra’nın da burada bulunması hasebiyle Kudüs Müslümanlar için kutsaldır. Ayrıca Hz. İsa’nın gömülü yer olduğuna inanıldığından buraya inşa edilen Holy Sepulchre Kilisesi bütün Hıristiyanlarca kutsal bir hac merkezi olarak kabul edilir. Yahudiler de Kudüs’te bulunan Hz. Süleyman’ın tapınağının batı duvarının kalıntıları olan Ağlama Duvarı’nı kutsal mekân kabul ederler ve bu duvarın önünde duâ ederek ağlarlar.
İSRAİL İŞGALİ
Kudüs şu an İsrail’in fiilî olarak başşehridir. Bu karar, İsrail Parlamentosu Knesset’in 1980’de onayladığı Kudüs Yasası’na dayanarak alınmıştı. Ancak yasa Birleşmiş Milletler tarafından tanınmıyor. ABD dahil hiçbir ülkenin İsrail temsilciliği Kudüs’te değil. Filistin halkı BM’nin 242 sayılı kararına dayanarak Doğu Kudüs’ü başşehir yapmak istiyor.