Bu noktadan başlayarak, ikaz edici bazı prensipleri sıralamaya çalışalım.

* Vaktiyle Aziz Nesin’in vurguladığı gibi, hakikî bir Müslüman gerçek Atatürkçü olamadığı gibi, gerçek bir Atatürkçü de hakikî Müslüman olamaz. Aksini iddia yalancılıktır, sahteciliktir.

* Bize göre, ayrıca da Demokratlar Atatürkçü ve Atatürkçüler Demokrat olamaz, olamıyor. Rüşvet-i kelâmın ötesine geçmek, yine riyakârlık olur, yaranmacılık hesabına geçer.

* Dünya görüşü itibariyle Kemalizme yakın ya da yatkın olanlar, Atatürkçülük yaptığında, bu fânide nisbeten kazançlı çıkabiliyorlar.

* Hakikî Demokratlar veya Demokrat misyonu temsil noktasında bulunanlar için ise, durum tam tersinedir. Onlar Atatürkçülük yaptıkça, kendileri gibi partilerini de düşürüyor, batırıyor, adeta bitirme noktasına getiriyorlar.

Elhasıl: Atatürkçülük, başkasına yarasa da, Demokratlara hiç, ama hiç yaramıyor.

Bir başka nokta:

Tenkitçilik marazı

Evet, hariçtekilere “yaranmacılık” bir tür hastalık olduğu gibi, dahilde görülen “tenkitçilik” alışkanlığı da müzmin bir hastalıktır.

* Menfi tenkid muzır olduğu gibi, müsbet tenkid dahi yerinde ve zamanında yapılmalı. Aksi halde, kudsî hizmetlere zarar verir.

* Bir hadisede, yahut bir meselede canı yanmış olanlar, tenkitçilik alışkanlığını sürdürmekle, ne yazık ki başkasının da canını yakıyor, ruhunu sıkıyor.

* Menfî tenkitçiliğin hizmete bir faydası da yok, katkısı da. Serâpâ zarardır.

* Şahsî yahut hissî sebeplerle tenkidkârâne konuşanlar, bir–iki adım sonra ister istemez gıybete giriyor ve dedikodunun meydan almasına sebebiyet veriyor.

* Gıybet haramdır, günahtır; dedikodu ise, bu tehlikeli silâhın mühimmatıdır, aparatlarıdır.

* Bir şahsın gıyabında söylenen şeyler eğer doğru ise gıybettir. Doğru değilse şayet, hem gıybet, hem iftiradır.

* Hakikî dâvâ adamlarının, zaten sınırlı olan zaman ve enerjilerini böyle lüzûmsuz, günahlı, hatarlı şeylerde değil, aksine lüzûmlu, faydalı, sevaplı kudsî hizmetlerde sarf etmeli.

Adâlet lekelenmesin

“Adâlet-i mahzâ kabil-i tatbik ise adâlet-i izâfiye gidilmez; gidilse zulümdür.”

(Kastamonu Lâhikası)

Adâlet-i mahzâya inanan ve savunanlar, zanla, şüpheyle hareket etmez. Tahkik ehli olur. Tebliğ ehli olur. Yargısız infaz yapmaz. Şahsî-hissî davranmaz. Aksi halde, kendi inandığını ve savunduğunu kendi ef’aliyle tekzip etmiş olur.

Bediüzzaman Hazretleri, mahkemelerinde kendini ve eserlerini müdafaa ederken, aynı zamanda hakikî adaleti de savunuyordu: Adaleti lekedar etmeyin, adaletin temiz elini kirletmeyin diyordu.

Şahıs ve misyon farkı

Şahısların değişmesi, misyon sahiplerinin tercih ve temayülünü değiştirmez, değiştirmemeli. Çünkü, misyon çizgisine bakanlar, vitrine girip çıkan şahıslardan ziyade, o misyon çizgisinin devamına ehemmiyet verir.

Son söz: Misyonlar zayıflasa da, uzun ömürlü olduklarından, kolay kolay ölüp gitmezler. Misyon partilerinin canlanması ve iktidar maratonunda yarışa katılması ise, elbetteki o misyona lâyık lider ve kadroların iş başına gelmesiyle mümkün olur.