Mısır’ın eli kanlı efsanevî diktatörü Cemal Abdünnasır’ın önünü açan ilk askerî darbe, 26 Temmuz 1952’de gerçekleştirildi.
Bu tarihe kadar, devletin başında Kavalalı Hanedanından Kral Faruk vardı. Bu hanedan, yaklaşık 150 yıldır Mısır’ı yönetiyordu.
1800’lü yılların başlarında Osmanlı’ya bağlı durumdaki Mısır’da “Valilik” vardı, ardından “Hidivlik” kuruldu ve Osmanlı’dan kopmasının ardından “Krallık” sistemine geçilmiş oldu.
Kral Faruk’u devirmek için, ordu içinde cunta faaliyeti geliştiren “Hür Subaylar Grubu”, nihayet yönetimi elinde tutabilecek kuvvete eriştikten sonra darbe yaptı.
Darbenin ardından, Tümgeneral Muhammed Necib “Devlet Başkanı” yapıldı.
Darbeciler, Krallık sistemine son verdikleri ve artık Cumhuriyet rejimine geçildiğini de ilân ettiler.
* * *
Mısır’da her ne kadar Cumhuriyet sistemine geçildi gibi görünmekle beraber, bir taraftan da “darbecilik geleneği”ne kapı aralanmış oldu.
Nitekim, ilk darbeden sonra, aradan daha iki yıllık bir süre bile geçmeden, Mısır’da bu kez Cemal Abdünnasır yönetiminde ikinci bir darbe hadisesi vuku buldu. 25 Şubat 1954'te yönetime el koyan Nasır ve ekibi, General Necib'i devletin başından uzaklaştırdı.
İşte, Mısır’daki bu darbe geleneği veya alışkanlığı, o günden bugüne aralıklı şekilde nüksedip durdu. Öyle ki, yakın zamanda Cumhurbaşkanı Mursi’nin devrilmesiyle neticelenen (3 Temmuz 2013) Sisi yönetimindeki darbecilere kadar aynı “sıtma nöbeti” tekrarlanarak devam edegeldi.
* * *
Dikkate değer ibretlik bir nokta da şudur ki: Darbeci Nasır ve ekibi, bir önceki darbecileri devirip tasfiye etmek için, dönemin İhvan-ı Müslimin Cemaati ile işbirliği yaptı. Belli bir safhaya kadar da birlikte çalıştılar.
Ne var ki, Nasır’ın Cuntası, ipleri ele geçirdikten kısa bir süre sonra yüz seksen derece tavır ve tutum değiştirdi. Müşterek hareket ettiği İhvan-ı Müslimine karşı amansız ve acımasızca bir kıyım harekâtını başlattı.
Netice itibariyle, bu yeni devir tam bir baskı ve zulüm devresidir. Başta Abdulkadir Udeh ve Seyyid Kutub gibi lider isimler olmak üzere çok sayıda Müslüman âlim ve mütefekkir, bu diktatörlük döneminde tutuklandı, hapse atıldı ve nihayet 1967’de idam edildi.
Gariptir, 2013’ten sonraki Sisi döneminde de, tarih benzer bir tarzda tekerrür etti.
Süveyş Kanalı’nın millîleştirilmesi
Mısır’da yaşanan önemli ve fakat bu kez müsbet manadaki bir hadisenin tarihi, tuhaftır ki yine 26 Temmuz’a tevafuk ediyor.
Yine aynı Cemal Abdünnasır yönetimindeki Mısır hükümeti, 26 Temmuz 1956’da Süveyş Kanalı’nı millîleştirdiğini ilân etti.
Dünya Bankası'nın Nil nehri üzerinde yapılmakta olan büyük Assuan Barajı'nın inşasını desteklemekten vazgeçmesi üzerine, Mısır hükümetinin bu kararı aldığı açıklandı.
Mısır hükümetinin bu kararını kabul etmeyen İngiltere ile Fransa, bölgeye savaş gemilerini gönderdi. Hatta, kanal ve çevresini kuşatma altına aldılar.
Ne var ki, Sovyet Rusya’nın bu ülkeleri “Nükleer başlıklı füze” ile tehdit etmesi üzerine, mütecaviz işgalciler, donanmalarını bölgeden geri çekmek zorunda kaldılar.
@salihoglulatif:
Yönetim biçimi konusunda, İslâm’ın önerdiği tek bir biçim olmadığı doğrudur. Bunun kadar önemli bir doğru da, tek adam, azınlık, ya da çoğunluk yönetiminden bağımsız olarak, Şûrâ’nın zorunlu kılınması ile istibdadın her durumda yasaklanmış olmasıdır. (Ahmet Yıldız)