Demek üzüntü ümitsizlik ve kızgınlık sabırsızlığı oda aceleciliği netice vermiş ve Allah’ın emri gelmeden kavmini terk etmiştir. Sonrasında yaşanan olaylar ise Allah’a karşı yaşadığı mahcubiyeti netice vermiş ve onun yaşananların anlamını yeniden değerlendirmesini netice vermiş bu da öfke ateşini derece derce düşürmüştür. Sonrasında ise Allah’a karşı sorumluluğunu ihmal ettiğini düşünen Yunus Peygamber suçluluk hissetmiş ve pişman olmuştur.

Kişinin suçluluk duygusundan kurtulması, acılı ve rahatsız edici bir süreçtir. Bu süreçte kişi ile sorun yaşadığı şey arasında bir set oluşur. Kişi oluşan bu seti yıkmak için kendini bağışlama eğilimine yönelir. Kendini bağışlama süreci sonunda kişi, pişmanlık duygusunun verdiği yükten kurtulmuş olur.

Psikologlar kendini bağışlamayı dört evreye ayırır. -Birinci evre, kişinin kendi ile yüzleşmesi -İkinci evre, sorumluluk alması -Üçüncü evre, kusuru itiraf etmesi -Dördüncü evre, değişimdir. Yunus Peygamberin kendini bağışlama sürecinin birinci evresi: Kendisiyle yüzleştiği evredir. Yunus Peygamber gemideyken denizde bir fırtına kopmuş ve geminin kaptanı fırtınanın sebebini bir günahkârın varlığına dayandırmıştır. Bu durumda Yunus Peygamber kendisi ile yüzleşmiş ve yaptığı hatanın farkına varmıştır.

İkinci evre: Yunus Peygamberin kendi hatasının sorumluluğunu aldığı evredir. Geminin kaptanı denize atılması için yolcular arasında kura çekmiş, çekilen kurada üç defa ard arda Yunus peygamberin adı çıkmıştır. Bunun üzerine Yunus Peygamber denize atılmayı kabul etmiştir.

Üçüncü evre: Hz Yunus Peygamberin Allah’a karşı aczini itiraf ettiği evredir. Yunus Peygamber denize atıldığında onu büyük bir balık yutmuştur. Balığın karnında, karanlık içinde kalan Yunus Peygamber bulunduğu meşakkatli halde Allah’a zikir ve tesbih ile pişmanlığını bildirmiştir.

Dördüncü evre: Yunus Peygamberin hayatının düzene girdiği evreyi ifade eder. Bu evrede balık, Yunus Peygamberi kıyıya çıkarmış ve kurtulmuştur. Devamında da Hz. Yunus terk ettiği kavmine yeniden peygamber olarak görevlendirilmiştir. Yunus peygamber bütün bu zihinsel ve duygusal süreçleri dilinden dökülen şu dua ile adeta özetlemiştir. “Senden başka hiçbir İlah yoktur. Seni tenzih ederim. Gerçekten ben kendine zulmedenlerden oldum.”(el-Enbiya 21/87).

Hasılı; herşeyden ümit kesik bir vaziyette iken Allah’a karşı duyulan bu acizlik hali Rahmet-i İlahiye’nin celbine vesile olmuştur. Aynı şekilde insan Yunus (a.s) daha müthiş vaziyetlere düşmektedir. Dolayısıyla onun bütün bu zihinsel ve duygusal süreçleri ve evre evre Rahmet-i İlahiyi celb etme aşamaları bizimde zor zamanlardan kurtuluşumuza vesile olacak örneklikler teşkil etmektedir. Kul olarak Allah’ın en sevdiği peygamberlerinin hayatına uymak ve onları içinde bulundukları musibetten kurtulmalarının vesilesi olan düşünce tarzını yakalamak bizi de ahir zaman hadiselerinden belalarından öylece kurtaracaktır.

Not: Bu kıssa içerisinde öfkenin zararları, pişmanlık ve ümitsizlik duygusuyla nasıl başa çıkılacağı, aceleciliğin sonuçları, iç çatışmalar, nevrotik olmayan acı duygusunun kazanca dönüştürülmesi, acziyetin itirafı ve kişinin kendini affetme ve affa uğrama evrelerindeki düşünce sistemleri vs. gibi pek çok psikolojik çözümlemeler bulunmaktadır.

—SON—