Sû-i zân, başkaları hakkında, kesin olarak bilgimiz olmadığı hususlarda olumsuz ve kötü düşünmektir. Önyargıların sonucu olan sû-i zân, kişiyi peşinen kötü kabul etmektir. İnsanların; sebebi bilinemeyen ve tahkik edilemeyen bir kısım hareket, davranış ve sözlerini kötüye yormaktır. Manevi bir iftira ve pek çok kötülüğün kaynağı sû-i zân, aile ferdlerini ve cemiyetleri biribirine düşüren, parçalayan hastalıkların başında gelir. Bu kötü haslet, güveni sarsar, ithamlara sebebiyet verir, tesanüdü/dayanışmayı kırar, sosyal münâsebetleri öldürür.   

Sû-i zân aynı zamanda zaaf, imkânsızlık, acz ve kusurlardan kaynaklanan eksiklik ve yanlışlıkları “kasten” işlenmiş gibi gösterir. Bu da güveni ve hüsn-ü zanları kırar. İsabetsiz olan su-i zan bir nevi iftira ve karalama olduğundan kul hakkına girer. Oruç başta olmak üzere, ibadetleri de zedeler.  

Allah mü’minleri, sû-i zandan şiddetle sakındırır: “Ey imân edenler! Zannın bir çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı büyük günahtır...” (Hucurât Sûresi, 12.) Rabbimiz Kur’ân’da, birkaç ahlâkî prensibi peş peşe sıraladığı ayette zandan da kaçınmamızı, zira bir kısmının günah olduğunu şöyle ifade ediyor: “Ey iman edenler! Zandan çokça kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin gizli günahlarını araştırmayın, kiminiz kiminizi gıybet etmesin.” (Hucurât Suresi, 49/11-12) “Bilmediğin bir şeyin peşine düşme! Çünkü kulak, göz, kalb, hepsi de ondan sorguya çekilecektir.” (İsra Suresi, 17/36)  

Bir hadiste Peygamber Efendimiz (aleyhissalatu vesselâm) şöyle buyuruyor: “Allah Müslüman”ın kanını, namus ve şerefini ve hakkında su-i zannı haram kılmıştır.”  

Hz. Aişe validemize yapılan iftira olayında (ifk) Allah (c.c.) şöyle ikaz ve tevbih ediyor: “Siz ey mü’minler, bu dedikoduyu daha işitir işitmez, mü’min erkekler ve mü’min kadınlar olarak birbiriniz hakkında iyi zan besleyip, ‘Haşa, bu besbelli bir iftiradan başka bir şey değildir!’ demeniz gerekmez miydi?” (Nur Suresi, 24/12)  

Unutmayalım: İyi hâl esas; suç ise arızîdir. Buna göre kötülükler kendi emare ve delilleri ile ortaya çıkacağı ana kadar bir insan masum sayılır. “Beraet-i zimmet asıldır, yani ispatlanmadıkça kişinin suçsuzluğu esastır” hukukun temel prensiplerindendir.  

İfsat ve ahlaksızlık komiteleri, ehl-i dünyanın hafiye ve propagandacıları, “Risale-i Nur şakirtlerinin tesanüdlerine zarar vermek için birbirinin hakkında su-i zan verdiriyorlar, ta birbirini itham etsin.” (Emirdağ Lahikası, s. 95.)