Meşveret, “Ve işlerde onlarla istişare et. (Al-i İmran Suresi, 159), ‘Onların aralarındaki işleri istişare iledir.” (Şura Suresi, 38) mealindeki ayetlerle Kur’ân’ın emridir.” der ve ilave eder: “Hürriyeti sû-i tefsir etmeyiniz (kötü yorumlamayınız)” (Divan-ı Harb-i Örfî, s. 77.) demiştir. Çünkü, “Hürriyet, müraât-ı ahkâm (hükümlere uymak) ve âdâb-ı Şeriat ve ahlâk-ı hasene ile tahakkuk ve neşv ü nema bulur.” Yani, hürriyet, İslâm’ın hükümlerine uyma, Şeriatın, dinin ahlak, edep ve terbiye kaideleri ve aklın ortaya koyduğu güzel huylar ile filizlenir, serpilip gelişir.

“Meşrûtiyet (demokrasi) hâkimiyet-i millettir… Umum akvamın sebeb-i saadetidir (tüm milletlerin mutluluk sebebidir)… Bütün eşvak ve hissiyât-ı âliyeyi (şevk, müspet ve ulvi, hisleri, duyguları) uyandırır; uyku bes, siz de uyanınız. İnsanı hayvanlıktan (sürü olmaktan, güdülmekten) kurtarır; siz de tam insan olunuz. İslâmiyetin bahtını, Asya’nın taliini açacaktır. Size müjde.” (Beyanat ve Tenvirler, Enstitü/internet, s. 47.)

“Cumhuriyet ki, adalet ve meşveret ve kanunda inhisar-ı kuvvetten (gücün hukukun emrinde olması, kuvvetin kanununla sınırlanmasından) ibarettir. (Haşiye: O zaman Meşrutiyet; şimdi o kelime yerine Cumhuriyet konulmuş.” (Divan-ı Harb-i Örfî, s. 65.) “Madem hürriyetin en geniş şekli cumhuriyettir”; (Tarihçe-i Hayat, s. 204.) cümlesinde geçtiği gibi, “hürriyet, meşrutiyet/demokrasi, cumhuriyet” aynı anlamda ve biribirinin aşamalarıdır.

“İstibdat, zulüm ve tahakkümdür. Meşrutiyet, adalet ve Şeriattır. Padişah, Peygamberimizin emrine itaat etse ve yoluna gitse halîfedir. Biz de ona itaat edeceğiz. Yoksa, Peygambere tabi olmayıp zulüm edenler, padişah da olsalar haydutturlar.” (Divan-ı Harb-i Örfî, s. 23.)

“Demokratlar Nurcular ile müttefiktir… Nurcular Demokratlara bir nokta-i istinaddır.” (Beyanat ve Tenvirler, s. 200-202.) Nurcular, demokratlara, “yardımcı olur ve dost olur ve ihtiyat kuvveti hükmünde onlara bir nokta-i istinat olur. (Emirdağ Lâhikâsı, s. 140.)