Güvenlik açıkları

Nihat Ali Özcan: Ankara İdlib'deki radikal grupları silahsızlandırma sözünü yerine getiremedi. Esad güçleri ilerledikçe Türk gözlem noktalarının güvenliğindeki açıklar ortaya çıktı. Bölgedeki her yeni çatışma yeni çıkmazlara sebep oluyor.

Herşey tepetaklak

Metin Gürcan:  Ankara için sahadaki problemler artıyor. İdlib'de her şey tepetaklak. Krizlerin dönüp dolaşıp Putin'in ne diyeceğine bağlanması en büyük çıkmaz. Ankara'nın diplomatik açılımlar yapması gerekiyor.

***

İdlib çıkmazı

Ankara, Suriye’deki iç savaşın en kırılgan noktası olarak bilinen İdlib’den çekilmemekte ısrarlı. Uzmanlar ise bu ısrarla Türkiye’nin yeni çıkmazlara sürüklendiği görüşünü savunuyor.

Suriye’nin kuzeybatısında, Türkiye sınırında yer alan İdlib’de Türk ordusu son 10 gün içinde 13 şehit verdi. Suriye ordusunun saldırılarına ‘misliyle’ karşılık verdiğini açıklayan Türkiye, Rusya ile anlaşarak Esad rejiminin saldırılarını durdurmaya çalışıyor. Ankara-Moskova hattında yoğun bir diplomasi trafiği var.

DW Türkçe’ye konuşan stratejist Nihat Ali Özcan, Türkiye’nin Beşşar Esad rejiminden olduğu kadar Rusya’dan da şikayetçi olduğunu hatırlattı.

Ankara’ya göre, Astana ve Soçi anlaşmalarına ve Erdoğan ile Putin’in gerçekleştirdiği tüm görüşmelere karşın Rusya İdlib’de Esad güçlerini durdurmak için yeterince adım atmıyor. Özcan, Ankara’nın bu görüşüne karşın Türkiye’nin de özellikle Soçi mutabakatı gereği Rusya’ya sözünü verdiği İdlib’deki radikal grupların silahsızlandırılması işini yürütemediğini söyledi. Özcan, “Tam tersine son bir yılda İdlib’deki radikal gruplar daha fazla güçlendi ve Türkiye’yi zor durumda bıraktı” tespitini yaptı. Özcan’a göre İdlib’de Türk askeri ile Suriye ordusunun sıcak çatışma yaşaması ve düşük yoğunluklu olsa da bu çatışmaların bitmeyecek olması aslında ‘kaçınılmaz bir son’u ifade ediyor. 

İlerleme Rusya’nın desteğiyle olacak

Esad güçleri ilerledikçe İdlib’deki Türk gözlem noktalarının güvenliğindeki açıkların ortaya çıktığını, Türkiye’nin kaygılanıp bölgeye yeni asker gönderdiğini anlatan Özcan, “Rusya ise Suriye ordusuna destek verdi, bölgedeki radikal grupları temizlemeye başladı. Çünkü bir buçuk yıldır Türkiye bunu yapamıyor” şeklinde konuştu. Suriye ordusunun Halep-Lazkiye arasını bağlayan M4 ve M5 karayollarının kontrolünü ele geçirmesinin ardından ve kuzeye doğru ilerleyişinin sürmesi bekleniyor. Özcan, bu ilerleyişin Rusya’nın desteğiyle olacağını belirtirken, “M5 karayolunun alınmasıyla harekât tamamlanacak. Rusya sonrasında Türkiye ile Esad rejimi arasındaki gerilimi düşürecek adımlar atar, devamında da Suriye’deki yeni yapıya ilişkin diplomatik ataklara başlar” şeklinde konuştu. Özcan’a göre Suriye ordusunun kuzeye doğru ilerleyişi sırasında Türk gözlem noktalarına ait bölgelerin Esad rejiminin kontrolüne geçmesinin meydana getirdiği güvenlik risklerini Türkiye’nin acilen anlaması gerekiyor. Özcan, “Yoksa her yeni sorun, her yeni çatışma yeni çıkmazlar meydana getirecek” mesajı verdi.

Ankara diplomatik açılımlar yapmalı

Güvenlik uzmanı Metin Gürcan Türk askeri ile Suriye ordusu arasındaki çatışma sürdükçe kayıpların büyüyeceğine dikkat çekti.

Gürcan DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Ankara için sahadaki problemler artıyor. Çünkü İdlib’de her şey tepetaklak. Esad güçleri Türk askerinin İdlib’de kalışının maliyetini artırmak için var gücüyle çalışıyor” dedi. Gürcan yaptığı açıklamada, “Ankara için sahadaki problemler artıyor. Çünkü İdlib’de her şey tepetaklak. Esad güçleri Türk askerinin İdlib’de kalışının maliyetini artırmak için var gücüyle çalışıyor” dedi. Gürcan, Ankara’nın “Esad’a küslük” politikası gereği Moskova’ya daha çok yanaşacağını hatta Ankara-Moskova hattında yeni anlaşma süreçlerinin gündeme geleceği öngörüsünde bulundu. Krizlerin sürekli dönüp dolaşıp “Putin’in ne diyeceğine” bağlanmasının aslında Ankara için Suriye’de en büyük çıkmaz olduğunu belirten Gürcan, Ankara’nın diplomatik açılımlar yapması gerektiği görüşünü dile getirdi.

***

En büyük göç dalgası

Birleşmiş Milletler, Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’de süren çatışmalardan dolayı son 10 hafta içinde yerinden edilenlerin sayısının 9 yıllık iç savaşın en yüksek seviyesine çıktığını açıkladı.

Birleşmiş Milletler’den (BM) iki yetkili, çatışmaların devam etmesi durumunda Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’in mezarlığa dönebileceğini ifade etti. Birleşmiş Milletler İnsanî Yardım Koordinasyon Ofisi’nden (OCHA) Jens Laerke, Aralık ayından beri çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 700 bin kişinin kaçtığını vurgulayarak, “bunun ülkede şimdiye kadar gerçekleşmiş en yüksek sayıdaki göç” olduğunu söyledi. Rusya hava güçleri tarafından desteklenen Suriye hükümetine bağlı kuvvetler, İdlib ve Halep civarındaki muhalif güçlere ait mevzileri ele geçirmek için Suriye’nin kuzeyine doğru ilerlerken savaştan kaçan siviller ise Türkiye sınırına doğru yol alıyor. BBC Türkçe’nin haberine göre, BM yetkililerine göre çatışmaların devam etmesi durumunda İdlib kent merkezi başta olmak üzere, kentsel bölgelerden 280 bin kişi daha göç edebilir.

***

1 milyondan fazla sivil yerinden oldu

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Strazburg’daki Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumunda yaptığı konuşmada, Suriye’deki savaşın dokuzuncu yılında olduğunu belirterek, “İdlib’deki saldırılar, ayrım gözetilmeksizin yüzlerce sivilin öldürülmesiyle sonuçlandı. Yoğun yerleşim alanlarında sivillere yönelik saldırılar devam ediyor. Sorumluların hesap vermesi gerekiyor” dedi. Geçen yıl Şubat ayında İdlib’e başlatılan askerî operasyon sebebiyle, Türkiye sınırına doğru “1 milyondan fazla insanın yerinden edildiğine” dikkati çeken Borrell, bu sayının artmasının muhtemel olduğunu ifade etti. Borrell, Ankara ile Moskova arasındaki ateşkes anlaşmasının uygulanması gerektiğini kaydederek, “Suriye rejimi, halkı üzerindeki baskıyı sürdürüp, savaş mantığıyla hareket ettiği sürece ülkeye barış ve istikrar getirmeyecek” değerlendirmesinde bulundu. Strazburg - aa

***

Akar, NATO’dan destek istedi

MillÎ Savunma Bakanı Hulusi Akar, Associated Press haber ajansına, İdlib’deki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İdlib’deki gözlem veya askeri noktalara karşı Suriye ordusunun herhangi bir eylem yapması durumunda, askerlere daha güçlü şekilde misilleme yapma talimatı verildiğini aktaran Akar “Herhangi bir şey olursa misilleme olacak. Biz defalarca personelimizi ve askerlerimizi (İdlib’deki gözlem noktaları) oradan çekmeyeceğimizi söyledik. Görevlerine devam edecekler” dedi. İdlib’deki insani durumun, radikalleşmenin artmasına yol açacağı uyarısında da bulunan Akar, “NATO ülkeleri, NATO, Avrupa ve dünya, bu (Esad rejiminin İdlib’deki saldırıları) konuya daha yakından bakmalı ve ciddî, somut destek sağlamalıdır. Evlerini ve ailelerini kaybeden insanlar çaresizlik içinde bir şeyler yapmaya çalışıyorlar ve bu da radikallerin ellerini güçlendiriyor. Ve öyle ya da böyle radikalleşmenin önünü açıyor” yorumunda bulundu. Ankara – aa

***

Çatışmalar ABD’ye yarar

İdlib’deki son gelişmeleri değerlendiren Rus uzman Aleksandr Kuznetsov, Ankara ve Şam arasındaki doğrudan çatışmaların önlenememesi durumunda Washington’un bundan faydalanmaya kalkışabileceğini belirtti. Sputnik’in haberine göre, Kuznetsov, şöyle konuştu: “Amerikalılar Suriye’de seyir füzeleri ile saldırılarda bulunarak aktif savaş faaliyetlerinde yer almaya henüz hazır değil. O bölgede çok sayıda İran yanlısı askerî birlikler bulunuyor. Eğer Amerikalılar seyir füzeleri ile vurur ve İran yanlısı askerî birliklerin bir kısmına kayıp verdirirse, Suriye’deki Amerikan askerî tesislerin durumu da endişe verici olacak. Bu sebeple Amerikalılar provokasyon yolunu seçiyor. Ancak onlar farklı yöntemlerle de barışçıl çözüm sürecine engel olabilir. ABD’nin her türlü faaliyeti riskleri yükseltiyor. Eğer Amerikalılar ansızın İdlib’de olup bitenlere daha ciddi bir şekilde ilgi duyar da örneğin füzelerini ateşlerlerse, bu herkesi yeni bir gerginlik sarmalına taşıyacak. Bu nedenle Türklerle Suriyelilerin arasındaki çatışmaları önlemek önem taşıyor, aksi halde Washington bu durumdan yararlanır.”