Enflasyon ve faizin feci sonuçları olur
Fark üç katı geçti

İŞGÜCÜ 4 PUAN YOKSULLAŞTI

Prof. Dr. Fatih Özatay: “Ücretli kesimin GSYH'den aldığı pay 2019 ikinci çeyreğe kıyasla 3.8, 2021 birinci çeyreğe göre 2.6 puan düşmüş durumda. Çalışanlar büyümeden giderek daha az pay alıyor.” Mustafa Sönmez: “2020'nin ikinci çeyreğinde işgücünün payı % 37 iken, 2021 ikinci çeyreğinde % 33'e düştü, 4 puan yoksullaştı işgücü.”

BÜYÜME VATANDAŞA DOKUNDU MU?

Dünya yazarı Alaattin Aktaş: “Büyüme vatandaşa dokundu mu; işsizlik azaldı mı, refah arttı mı? Bu büyüme, kaybettiğimizi yerine koyma büyümesi. Kaybettiğimiz eşeği bulduk diye sevineceğiz.” Prof. Dr. Veysel Atasoy: “Yoksullaştıran büyüme var Türkiye’de. Eğer büyüdüysek! Şimdi sıra paylaşımda, yani maaşlara zamda.”

***

Yoksullaştıran ‘büyüme’

TÜİK verilerine göre ekonomi ikinci çeyrekte yüzde 21,7 büyümesine rağmen, ücretli kesimin GSYH’den aldığı pay geçen yılın aynı dönemine göre 4 puan azaldı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı, yılın ikinci çeyreği büyüme rakamlarına göre; işgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 37,0 iken bu oran 2021 yılında yüzde 32,9 oldu. Aynı şekilde milli gelirden kişi başına düşen gelir de azalmaya devam ediyor. 2017’de 10 bin 597 dolar olan kişi başı gelir 2020’de 8 bin 597 dolara kadar geriledi. Büyüme verilerini yorumlayan ekonomistler ise ikinci çeyrekteki büyüme rakamında baz etkisine dikkat çekti. Ücretlilerin gelirden aldığı payın düşmesi de vurgu yapılan bir diğer nokta oldu. Büyüme verilerini yorumlayan ekonomistler ise ikinci çeyrekteki büyüme rakamında baz etkisine dikkat çekti. Ücretlilerin gelirden aldığı payın düşmesi de vurgu yapılan bir diğer nokta oldu.

Ücretli kesimin payı azaldı

Gazete Duvar’ın haberine göre, büyüme rakamlarını yorumlayan Profesör Fatih Özatay, ücretli kesimin büyümeden aldığı payın azaldığına dikkat çekerek, “Yeni GSYH verisinde en ilginç noktalardan biri şu: Ücretli kesimin GSYH’den aldığı pay 2019 ikinci çeyreğe kıyasla 3,8 puan, 2021 birinci çeyreğe göre 2,6 puan düşmüş durumda. Önemli bir büyüme var, ama çalışanlar bu büyümeden giderek daha az pay alıyorlar, iyi haber değil” değerlendirmesinde bulundu. İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez ise baz etkisiyle yüksek bir büyüme artışı sağlandığını belirterek, “İkinci Çeyrek GSYH Büyümesi (2020 İkinci Çeyreğe göre) yüzde 21,7, 2021 ilk çeyreğine göre yüzde 0,9 oldu. Geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10,4’lük küçülme yaşandığı için bu çeyrekte baz etkisiyle çok yüksek bir artış yaşandı” dedi.

Eğer büyüdüysek maaşlara zam yapılsın

İktisatçı yazar Mustafa Sönmez de ikinci çeyrek için açıklanan büyüme rakamının ücretlere yansımadığına vurgu yaparak, şu noktalara dikkat çekti: “Şahlanış, ücretlilere yaramadı. 2020’nin ikinci çeyreğinde işgücünün pastadaki payı yüzde 37 iken, 2021 ikinci çeyreğinde, yani şöyle böyle büyüdük denilen yılda, yüzde 33’e düştü, 4 puan yoksullaştı işgücü. Sanayideki büyüme denilen ise yıllardır tükenen ekipmanın yerine konulması, yeni büyük yatırım yok. İktisatçı Hayri Kozanoğlu “2021’in ikinci çeyreği yüzde 21,7 büyümesi büyük ölçüde baz etkisi denilen 2020’nin aynı dönemindeki keskin daralmadan kaynaklanıyor. 2019’u baz alınca 2 yılın ortalama büyümesi yüzde 4,5 hesaplanıyor. 2021’in ilk çeyreğine göre mevsim ve takvimden arındırılmış büyüme ise yüzde 0.9. Yani yıllık yüzde 3.6. “Yoksullaştıran büyüme var Türkiye’de” diyen Profesör Veysel Ulusoy “Büyüme demek gelir artışı demektir. Sıra paylaşımda… Eğer büyüdüysek!, şimdi sıra paylaşımda yani maaşlara zamda” çağrısı yaptı.

***

Bu “büyüme” vatandaşa dokundu mu?

Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, köşesinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak büyüme oranlarını değerlendirdi. Aktaş, Türkiye’nin yüzde 20-25 arası büyüyeceğini tahmin ettiğini ifade ederek “Varsayalım büyüme yüzde 23 oldu. Bardağın önemli bir kısmı dolu, ama boş tarafı da yok değil!” dedi. Aktaş köşesinde şöyle yazdı: “Böylesine büyüdük büyümeye ama uluslar arası karşılaştırma ölçüsü olan kişi başına gelirde nereye geldik? Takvim yılı verileri ortaya çıkmadan kişi başına gelir hesabı yapmak pek kolay değilse de biliyoruz ki son yıllarda bu gelir belirgin ölçüde azaldı. Bu boyuta ulaşan büyüme vatandaşa dokundu mu; örneğin işsizlik azaldı mı, örneğin refah arttı mı, örneğin büyüme bir anlamda üretim demek olduğuna göre arz arttı ve fiyat artışları yavaşladı mı? TÜİK adeta biraz daha dişini sıksa işsizliği tek haneye indirecek ama sokakta böylesine bir azalma gözleniyor mu? Bu yılki büyüme, kaybettiğimizi yerine koyma büyümesidir. Yani amiyane ifadeyle kaybettiğimiz eşeği bulduk diye sevineceğiz.”

***

Üretici de perişan, tüketici de

Çevre ve Tüketici Haklarını Koruma Derneği (ÇETKODER) Genel Başkanı Mustafa Göktaş, “Piyasada yaşanan fiyat artışlarını, temel gıda maddeleri üzerine gelen haksız zamları, seri marketlerin fiyat oyunlarını, sahte indirim kampanyalarını, vitrin aldatmacalarını denetleyecek ve ilgilenecek kişiler görevlerini ciddi yapmazlar ise, bu halk daha çok soyulur, bizde ah vah deriz” uyarısında bulundu.  Göktaş, “Toplumsal kalkınma, toplumsal bilinçlenme ile olacaktır. Halkımız her gün haksız kazanç peşinde olanlar, fırsatçılar, sözde uyanık sahtekar tüccarlar yüzünden soyulmakta. Üretici Tarlada perişan. Tüketici ise çarşıda, pazarda, esnafda perişan. Bu işlerden nemalanan kim? Bu işler kimin işine geliyor? Üretici mutsuz, tüketici mutsuz, öyle ise mutlu olan kim? Bunun iyice araştırılması ve ortaya çıkarılması gerekir. Bunu yapması gerekenler ise devletimizin kurum ve kuruluşlarıdır” dedi.