Osmanlı’dan sonra daha çok ecnebilerin hâkimiyeti altında kalan Suriye’de Şubat 1966’da bir askerî darbe yaşandı. Darbe ile işbaşına gelen Sosyalist Baas rejimi yöneticileri, 2 Şubat 1982’de Hama şehrinde çok zalimane bir katliâma imza attı.

Şehirdeki Sünnî “Müslüman Kardeşler”in üzerine havadan ve karadan peşpeşe bombalar yağdırıldı. Ayrıca, yakalananlar hiç bekletilmeden idam edildi.

Günlerce süren bu mezâlim neticesinde, yaklaşık 25 bin Sünnî Müslüman katledildi. Üstelik, bunların tamamı kendi vatandaşları idi.

Bilvesile, şimdi bu ülkedeki son 50-60 yıllık gelişmelerin kısacık bir seyrine bakalım.

*

Güney komşumuz olan ve halen iç savaş halinde bulunan Suriye'nin yakın tarihi, ardı ardına yaşanan darbelerle doludur.

Bilhassa 1946-66 yılları arasında vuku bulan askerî darbeler, bugünkü "Esed Hanedanı"nın ülkedeki hâkimiyetini daha da katılaştırmayı netice vermiştir.

Hafız Esad'ı Suriye'nin tek rakipsiz diktatörü haline getiren son darbe, 23 Şubat 1966'da gerçekleştirildi.

Esed/Esat Hanedanı, Şiî/Batınî fırkasından olup, Hz. Ali'ye (kv) kutsiyet izafe eden, hatta onu Hz. Muhammed'den (asm) üstün tutan rijid bir mezhebe bağlıdır.

Günümüzde "Numeyrî" de denilen Nuseyrî mezhebinin bağlıları, sayı itibariyle Suriye'de azınlık (nüfusun 1/4'ü) durumunda.

Ne var ki, bu azgın azınlık, dış dünyadan (ecnebilerden) da almış olduğu siyasî ve askerî destek sayesinde, çoğunluğu teşkil eden Sünnilere galebe çalarak iktidara geldi.

Zaman içinde Dürzîlerin desteğini de alan Esad iktidarı, yaklaşık 55 yıldır kesintisiz şekilde sürdürdükleri iktidarları döneminde, ayrıca darbeler devrinde bile nadir görülen dehşetli katliâmlara imza attı.

İhvan ile Nuseyrî kavgası

O tarihlerde merkezi Mısır'da bulunan İhvân-ı Müslimîn Cemiyetinin Suriye kolu, 1970'li yılların başlarından itibaren Nuseyrî rejimine karşı siyasî, ideolojik ve hatta örgütsel muhalefete başladılar. Yer yer şiddete başvurdular ve silâhlı eylemlerde bulundular. Bu durum, onları Esat rejimiyle kan dâvâlı bir hale getirdi.

İhvân-ı Müslimîn'in en kalabalık ve en çok teşkilândığı yer, Suriye'nin Hama şehriydi.

Onların burada güç kazanmasından ve ülke çapında bir ayaklanmayı organize etmesinden endişe eden Hafız Esad, üzerlerine ateş yağdırarak katliâm yapma yolunu seçti.

İşte, bu noktadan hareketle, 2 Şubat 1982'de Hama şehrindeki Sünnî Müslüman Kardeşlerin (dolayısıyla halkın) üzerine havadan ve karadan bombalar yağdırıldı. Ayrıca, yakalananlar da anında idam edildi.

Günlerce sürüp giden bu mezalimin bilânçosu bilinmiyor. Suriye devleti de, bugüne kadar herhangi bir resmî açıklamada bulunmadı.

Uluslar arası kuruluşların rakamları ise, birbirini tutmuyor. En kuvvetli tahminlere göre, en az 25 bin Müslümanın orada katledildiği şeklindedir.

Bu korkunç katliâmdan sonra, İhvân-ı Müslimînin Suriye'deki varlığı ve kuvveti büyük çapta sindirilmiş oldu.