Beşir iktidardan uzaklaştırılmış olsa da, Sudan’da siyasî, ekonomik, sosyal, terör, kabileler arası etnik sorunlar, silahlı gruplar arasındaki çatışmalar vb. istikrarsızlıklara çözüm üretil(e)medi.

Sudan’ın orta kesimindeki El-Butana bölgesinde 22 Aralık 2022’de “Sudan Kalkan Güçleri –SKG- (Sudan Shield Forces)” isimli yeni bir silahlı grubun kurulduğu bildiriliyor. SKG’nin lideri ise, eski Sudan ordu subaylarından Ebu Aklah Muhammed Ahmed Kikel’dir. 

Kikel, 17 Aralık’ta SKG birliklerinin askerî geçit töreninde, Güney Sudan’ın başşehri Juba’da 31 Ağustos 2020’de imzalanan “Sudan Barış Anlaşması”ndan uzaklaşıldığından bahsetmişti. Kikel “Darfur silahlı hareketlerine üstü kapalı göndermede bulunarak, merkezi Sudan bölgesini kendisinin kontrol etme ve kaynaklarını sömürmeye çalışan diğer tarafların hakimiyetinden korumaya hazır olduğunu” belirtti. Anlaşma, Güney Sudan liderliğinde, Sudan Başbakanı Abdullah Hamdok, Sudan Egemenlik Geçiş Konseyi (EGK) Başkanı Abdul Fettah El-Burhan ve her biri kendi içerisinde farklı gruplardan meydana gelen (Özgürlük ve Değişim Güçleri – ÖDG) 6 silahlı grup tarafından imzalanmıştı.

Kikel’in SKG’yi kurmasında “Sudan Barış Anlaşması’nın imzalanmasından sonra 29 Aralık 2020’de, Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Minni Minnawi ile yaptığı görüşmeden sonuç alamadığı; ÖDG ile de temaslarının başarısız olduğu; siyasî faaliyetlerin yeterli olmadığı; Sudan’daki diğer grupların yerleşim yerlerini gezerek asker toplamasının sivil halkı rahatsız ettiği; diğer silahlı grupların ülke genelinde güvensizlik ve adaletsizliğe sebebiyet verdiği” iddiasındaki gibi nedenlerin etkili olduğunu açıkladı. Kikel, tüm bu sebeplerden dolayı “SKG’yi kurmak zorunda kaldıklarını, haklarımızı barışçıl yollardan alamazsak silahla alacağız” uyarında da bulunuyor. SKG’nin kurulması ise, Sudan’da oldukça heterojen yapıdaki silahlı unsurların bir kez daha parçalandığı anlamına geliyor.

Alsawarami Saad’ın sözcülüğündeki bir grup eski ordu subayının “Vatan Varlığı” adı altında toplanarak 13 Kasım 2022’de “Sudan Barış Anlaşması’nı iptal etme çağrısı”nın ardından, Kikel’in SKG’yi kurması dikkat çekiyor. Vatan Varlığı ise “orta Sudan halkının çıkarlarını korumak istediğini” ileri sürüyor. Alsawarami “El-Burhan’ın ülkedeki krizi yönetemediğini, ancak Sudan ordusuna da karşı olmadıklarını” vurgulaması orduya ihtiyaçlarının olduğunu gösteriyor.

Sudan’da 70’ten fazla silahlı grubun olması, halkın bu grupların uygulamaları altında ezilmişliğe, dışlanmışlığa ve güvensizliğe sevk ediyor. Ayrıca Sudan Barış Anlaşması’na rağmen, ülkedeki 70’ten fazla grubun mevcudiyeti Anlaşma’nın da kırılganlığının delili niteliğinde. Bazı kesimlerce Sudan Barış Anlaşması’nın iptalini “savaşın başlaması ve ulusal güvenliğe tehdit” şeklinde değerlendiriliyor.

Sudan’daki her silahlı grup, orduya karşı olmadıklarını bildirse de ordunun gündemine uygun hareket etmedikleri ve kendi programlarını öne çıkardıkları herkesin malûmu. Buna en iyi örnek ordu içinde, orduya büyük tehdit ve tehlike değerlendirilen Hızlı Destek Güçleri’nin durumu. Dolayısıyla Kikel’in SKG’sinin de benzer yapıda olacağı ve halka çözüm önerisi sunmaktan uzak kalacağı kuvvetle muhtemeldir.