Birinci âyette geçen, “Daha önceki ümmetlere farz kılındığı gibi” ibaresi, aslında bizleri bu konuda şu “dikkate” ve de “araştırmaya” dâvet etmekte.

Daha önceki ümmetlerdeki oruç şekline nazar ettiğimizde, meselâ Hristiyanlıkta, muharref olmakla birlikte, İncil’de oruca büyük önem verilir ve ondan övgüyle bahsedilir. Mezheplere göre farklılık göstermekle beraber, oruç, Kilise’nin üçüncü emridir. Şükran Orucu (Okaristi) ve Kilise Orucu (Ekleziyastik) olmak üzere iki çeşit oruçları vardır. Yalnız, bu iki çeşit orucu Katolik’ler tutar, Protestanlar ise tutmazlar. Hristiyanlık, çarşamba, cuma ve cumartesi günleri ile bazı yortuların (dinî bayram) arefe günlerinde oruç tutmayı teşvik eder. Hz. İsâ’nın öldükten sonra tekrar dirildiği ve göğe çıkarıldığına inanılan Paskalya’da oruç tutulması da önemlidir. Dindar Hristiyanlar Paskalya öncesinde iki gün oruç tutarlar.

Mûsevilikte, yani Yahûdilikte ise tutulması şart olan oruç “Yom Kippur” dedikleri “Keffâret Orucu”dur. Yahudiler, bu güne “Tevbe Günü” derler. Kur’ân-ı Kerim’de pek çok sûre ve âyette tekrar edilen “buzağıya tapınma” günahlarından ötürü şu “pişmanlıklarını” ifade eder. Bu oruç, gün batarken başlar ve ertesi gün ilk iki yıldız görülünceye kadar, yaklaşık 25 saat kadar devam eder. Tıpkı bizde olduğu gibi, oruç esnasında herhangi bir şey yemek içmek yasaktır. Ayrıca, Hz. Mûsa (AS)’nın, Tevrat’ın kendisine vahyedildiği ve kırk gün kaldığı Tûr-i Sina Dağı’nda, bütün zamanını şu oruçla geçirmiş olduğu da kabul edilir.

“Semâvî Olmayan Dinler”den olan Budizm, Taoizm, Brahmanizm ve Hinduizm ve Caynizm gibi Uzak Doğu dinlerinde, hem de İran’ın eski iki dini olan Zerdüştlük ve Maniheizm’de, şekil ve şartları farklı olmakla birlikte şu “oruç ibadeti” hepsinde mevcuttur.

İlgili âyete tekrar dönecek olursak, âyetin sonunda, “Umulur ki, Allah’ın haram kıldıklarından sakınmak ve emirlerini yerine getirmek olarak tarif edilen, ’takva’ya ulaşırsınız…” denilmekte. Üstad Hazretleri, 29. Mektub’un İkinci Kısmı olarak kaleme aldığı Ramazan Risalesi’nde bu “takvâ” konusunu izah ederken, “Ramazân-ı Şerifte, (kişi) oruç vasıtasıyla bir nevi perhize alışır; riyazete çalışır ve ‘emir’ dinlemeyi öğrenir. Bîçare zaîf mideye de, hazımdan evvel yemek yemek üzerine doldurmak ile hastalıkları celbetmez.

Ve emir vasıtasıyla ‘helâli terkettiği cihetle’, haramdan çekinmek için ‘akıl ve şeriattan gelen emri’ dinlemeğe kabiliyet peyda eder… ” der.

Devamında ise, “Ondandır ki; eskiden beri çok Ehl-i Velâyet, tekemmül için riyâzete, az yemek ve içmeğe kendilerini alıştırmışlar. Fakat Ramazân-ı Şerif orucuyla o fabrikanın hademeleri anlarlar ki; sırf o fabrika için yaratılmamışlar… Ve sair cihazât, o fabrikanın süflî eğlencelerine bedel, Ramazân-ı Şerifte melekî ve rûhanî eğlencelerde telezzüz ederler, nazarlarını onlara dikerler. Onun içindir ki; Ramazân-ı Şerifte, mü’minler, derecâtına göre ayrı ayrı nurlara, feyizlere, manevî sürûrlara mazhar oluyorlar… Kalb ve ruh, akıl, sır gibi letâifin o mübarek ayda oruç vasıtasıyla çok terakkiyat ve tefeyyüzleri vardır. Midenin ağlamasına rağmen, onlar masumane gülüyorlar…” demekte.