Yusuf Serdaroğlu: “Dış bakımı mi, diş fırçası mi, misvak mi sünnettir? Fırça misvak yerine geçer mi?”
Temizlik İmandandır
Diş bakımı sünnet hükmünü öncelikle temizlikten alır. Misvakın alamadığı kimi katı atıkları temizlemesi bakımından, temizliğe yardımcı olarak diş fırçası da sünnet sayılır. Misvak ise Peygamber Efendimiz’in (asm) hususi bir tavsiyesini üzerinde taşıması hasebiyle sünnettir.
Peygamber Efendimiz (asm), “Ümmetime meşakkat vereceğinden endişe etmeseydim, misvak kullanmalarını farz kılardım.”1 buyurmuşlardır, kendileri de hiçbir zaman misvakı terk etmemişlerdir. Bir sünnette yüz şehidin sevabı olduğunu da müjdelemişlerdir.2
Misvakta mikropları imhâ eden sinnigrin ve penisilin maddesi bulunmakla beraber, bu gün diş macunlarında kullanılan “sodyum bikarbonat”ın ve “florür”ün de mevcut olduğu görülmüştür. Bu maddeler, diş üzerindeki tortu ve artıkları eriterek, dişin delinmesini ve çürümesini önlemektedirler.3
Misvak ucu açılıp suda biraz yumuşatılarak doğrudan dişler üzerine uygulamak suretiyle kullanılır. Yemek sonralarında ve abdest esnasında olmak üzere günde en az beş defa kullanmak sünnettir. Misvak kullanırken kopan lifleri yutmakta bir sakınca yoktur. Misvak kullanmak için lavabo tercih edilmelidir.
Misvak’ın Menşei
Misvak, “salvadoraceae” ailesinden “salvadora persica” (Misvak ağacı) bitkisinin, kesilen dallarından elde edilir. Misvak ağacı, step bitkisi olarak, Afrika’nın doğusundan, Hindistan’a kadar olan tüm bölgede bolca yetişiyor.
Dünya Sağlık Örgütü ve diğer bağımsız sağlık kuruluşları, düzenli olarak kullanılan misvakın, diş macununa göre daha etkili bir diş bakım ürünü olduğunu tespit etmişlerdir.
Misvak’ın, ilmî araştırmalara göre, diş eti hastalığında terapötik bir etkiye neden olan, Porphyromonas gingivalis, Aggregatibacter aktinomycetemcomitans gibi çeşitli mikroorganizmalara karşı etkili olduğu belirlenmiştir.
NCBI tarafından izlenen araştırmacı grup Patel PV, Misvak hakkında ciddi bir araştırma yayımladı. Misvak düzenli kullanıldığında, diş plaklarında azalma, diş eti sağlığında da gözle görülür bir iyileşme gözlendiğini açıkladı.4
Misvak aynı zamanda sindirime ve metabolizmaya da yardımcı olmaktadır. Misvak Ağacı yaprağında bulunan aktif maddeler, analjezik ve diüretik özelliklere sahip olup, geleneksel tedavilerde romatizma ve deri iltihabı, mide ve karaciğer rahatsızlıklarında kullanıldığı gibi, içindeki uçucu yağlar nedeniyle, sinek, böcek ve kene kovucu sprey ürünlerinde de kullanıldığı görülmüştür.
Misvakta Bulunan Aktif Maddeler
Misvak’ta çok sayıda aktif madde olduğu ve bu maddelerin güçlü dişler için hayati önem taşıdığı görülmüştür. Görülen başlıca maddeler:
1- Alkaloidler: Salvadorin, Trimetilamin, antibakteriyel etkiye sahiptir.
2- Silika: Doğal aşındırıcı, lekeleri giderir.
3- Diş bakımı için önemli mineraller: Kalsiyum, Klorür, Florür ve Flouride. Bu mineraller diş yapısını yeniden mineralize etmeye yardımcı olur.
4-Sülfür: Antibakteriyel.
5- C vitamini: Antioksidan.
6- Reçineler: Çürük oluşumunu önlemek için, diş minesi üzerine koruyucu bir tabaka oluşturur.
7- Tanenler: Doğal bir diş koruyucusu, ağız içindeki tükürük üretimini hızlandırır.
8- Saponinler, Flavonoidler ve Steroller.
9- Uçucu yağlar: Hafif bir tat ve koku verir, tükürük üretimini destekler ve ağızda bakterilerin oluşturduğu koku nedeni olan gazın hafifletilmesine yardımcı olur.
Yarın misvak üzerinde durmaya devam edelim.
Dipnotlar:
1- İbn-i Mâce, Tahâret, 7., 2- Lem’alar, s. 127., 3- A. Abdurrezzâk, Sivâk, s. 119, 181., 4- US National Library of Medicine National Institutes of Health | NCBI, “Clinical effect of miswak as an adjunct to tooth brushing on gingivitis“.