YIL ÖLÇÜSÜNDE KRİTER  

Müteşabih âyet ve hadisleri tevil etmek için ehliyet gerekir. Aksi takdirde akıl ve ilim ile bağdaşmayan teviller ortaya çıkar. İslâmiyet’i kısır yorumumuza hapsetmeye hakkımız yoktur.

Evet, kitaplar şöyle bir rivayeti zikrederler: Peygamber Efendimiz (asm) buyurmuştur ki: “Âdem’den kıyamete kadar insanoğlunun ömrü yedi bin senedir.” 1

Bu yedi bin seneyi nasıl yorumlayacağız? Dünya senesiyle mi, güneş senesiyle mi, Şi’ra yıldızı senesiyle mi, Şemsu’ş-Şumus senesiyle mi?

Bediüzzaman, tevillerinde sadece dünya senesi ile yetinmemiş, güneşin, Şi’ra yıldızının ve Şemsu’ş-Şumusun günlerini de “eyyam-ı Rabbaniye” sıfatıyla nazara vermiştir. 2

Bilindiği gibi zaman izafidir. Her bir gezegenin ve yıldızın kendisine göre gün ve sene ölçüsü vardır. Zaman farklı ölçeklerde akar. Haydi, gezegenlerin farklı gün ve sene ölçülerinin dünya ile ilgisi yoktur diyelim. Ama güneş günü ve güneş yılının dünya ile ilgisi vardır. Dünyadaki ağaçlardan hayvanlara ve insanlara bütün canlılar, güneşin ışık, ısı, minareller ve vitaminler sarmalıyla beslemesi neticesinde canlılık kazanır, olgunlaşır, gün yüzüne çıkar ve yaşar. Öyle ki, güneş, toprak ve su kadar yeryüzünde hayatın kaynağıdır.

Güneşin bir günü, yani kendi etrafında bir turu yaklaşık 25 gündür. Yani dünyanın 25 günü, güneşin bir günüdür. Bu hesabı yürüttüğümüzde dünyanın bin senesi güneşin on beş bin günü olur. Dünyanın iki yüz bin senesi güneşin üç milyon günü olur. Bu da yaklaşık 8400 yıl eder.

Hadisteki yedi bin sene, güneş ölçüsüyle olamaz mı?

Güneş ölçüsüyle yedi bin sene, yaklaşık 170 bin seneye tekabül eder.

Şi’ra Yıldızı

Öte yandan, Kur’ân’da Şi’ra adıyla geçen bir yıldız çifti 8.6 ışık yılı uzaklıkta güneşimize en yakın yıldızlardandır. Necim Sûresi 49. âyette “Şüphesiz O, Şi’râ’nın Rabbidir.” Biçiminde geçer. Aynı sûrenin 9. âyeti ise bir yay kadar yaklaşmaktan bahsediyor. Kur’ân’da güneşten sonra sadece Şi’ra Yıldızı’nın adı zikrediliyor. Şi’ra Yıldızı kütle olarak güneşin iki katı, aydınlatma ve parlaklık olarak ise 23 katıdır.

Şi’ra Yıldızı sönmüş olan karanlık eşiyle birlikte bir çift oluştururlar ve bu eş yıldızlar 49 sene 9 ayda bir kere yay şeklini alırlar. Bu yıldızın bir günü bin senedir. Bu bin sene âlem-i manadan bir ölçüdür. Bu ölçüyü Kur’ân, “Gökten yere kadar bütün işleri Allah yürütür. Sonra bu işler, süresi sizin hesabınızla bin yıl olan bir günde O’na yükselir.” 3 Âyetinde bahseder.

Şemsu’ş-Şumus

Şemsu’ş-Şumus’a gelince… Samanyolu galaksisinin etrafında döndüğü çekirdek, karadelikle sarmaş dolaş olan, çubuk biçiminde sarmal devasa yıldız diskidir. Güneş sistemini ve Şi’ra Yıldızı’nı da içinde barındıran Samanyolu galaksisi kendi ekseni etrafında saatte 90.000 km hızla döner. Bir turunu iki yüz milyon yılda tamamlar.

Şemsu’ş-Şumus’un bir günü dünya yılıyla elli bin senedir.

Bu zaman ölçeği Kıyamet günü ile ilgili bir zaman birimidir. Kur’ân şu âyetiyle buna işaret eder: “Melekler ve Ruh (Cebrail) ona süresi elli bin yıl olan bir günde yükselir.” 4

Bediüzzaman’ın ifadesiyle, bütün bu günler eyyam-ı Rabbaniyedir. Yedi bin sene hadisi eyyam-ı Rabbaniyeye vurulduğunda çok tesbitler yapılabilir, çok hakikatler bu hadisten çıkarılabilir. İnsanlığın yaşının coğrafî ve tarihi bulgularla, biyolojik tesbitlerle ve genetik çözümlerle yüz binli yıllarla ifade edilmesi, bu yedi bin sene hakikati ile çelişmez. 5

Dipnotlar:

1- Kenzu’l-Ummal, h. No: 16459; Münavî, Feyzu’l-Kadir, 3/547, h. no: 4278. 2- Barla Lâhikası, s. 517-521. 3- Secde Sûresi: 5. 4- Mearic Sûresi: 4. 5- Barla Lâhikası, s. 520.