İlk Beş Ayet

Naziat suresi ilk beş ayetinin metni şöyledir: “1.Ven nâziâti garkâ. 2.Ven nâşitâti neştâ. 3.Ves sâbihâti sebhâ. 4.Fes sâbikâti sebkâ. 5.Fel mudebbirâti emrâ.”

Bu ayetlerin mealleri ise şöyledir: “Yemin olsun derinlere dalarak şiddetle söküp çıkaranlara, yumuşaklık ve kolaylıkla çekip alanlara, yüzüp yüzüp gidenlere, birbiriyle yarıştıkça yarışanlara, kendilerine verilen işleri en uygun yolla düzenleyip yapanlara ki siz yeniden mutlaka diriltileceksiniz.”1

Öncelikle bu ayetler birer diriliş ayetidirler. Öldükten sonraki dirilişimize, yani kıyametten sonra mahşerden önce bütün insanların “aynıyla, cismiyle, ismiyle, resmiyle iade edileceği”2 hakikatinin gerçekleşeceğine delil olan ayetlerdendir.

Ayetler en bilinen gerçekler üzerine yemin ediyor. Bu gerçeklerden birinci ayette “vennâziâti garkâ” ifadesiyle, ruhları zorlukla, şiddetle, ta derinlere dalarak söküp çıkaran çekip alan ölüm meleği kast edilmiştir. 

“Nezea”, “bir şeyi söktü”, bir şeyi yerinden koparıp aldı, hayatı çekip aldı, can aldı, can çekiştirdi, gibi manalarda fiildir. Naziat, koparıp çekip alanlar demektir. İsm-i faildir. Ğarkâ, suya daldırıp boğmak, ya da yayı şiddetle çekip atmak, aşırı gitmek gibi manalarda “naziat” ism-i failinin sıfatıdır. Yani derinlerden boğarcasına çekip almak kast edilmiştir.      

Vennaşitati Neşta

Bu ayet, surenin ikinci ayetidir. “Kolaylıkla, incitmeden, hafifçe alanlar”, yani mü’min insanların ruhlarını bedenlerinden ‘terayağından kıl çeker gibi’ incitmeden çekip çıkaran melekler kast ediliyor. Bu manaya tefsirle geliyoruz.  

Neşat, gönül hoşluğu ve şenlik manalarına da gelir. Bu manaya göre, “ölüm zamanında bedenden gönül rızasıyla çıkan mü’min ruhları çeken melekler” kast edilmiştir.  

Ayetler mecazî bir dil kullanmıştır. Hakikatleri benzetmelerle anlatmıştır. Beş ayet de melekleri anlatıyor.

Naşitat, tatlı ve yumuşak biçimde can alan, mü’minlerin ruhlarını hiç zorlanmadan alan rahmet melekleridir. 

Üçüncü ayette geçen “sabihat”, Allah’ın emri ile işini ufuklardan gelip giderek yapan veya can alırken nefislerde dalgıç gibi dalıp yüzen meleklerdir.

Dördüncü ayette geçen “sabikat” ile, kâfirlerin ruhlarını Cehenneme, mü’minlerin ruhlarını Cennete götürmek için birbirleriyle yarışıp giden melekler anlatılmak istenir.     

Melekler Onurlandırılmışlardır

Beşinci ayette geçen “müdebbirat” ile ise, Allah'ın, âlemi düzenlerken kendilerine emir verdiği, memur kıldığı işlerde, işi yönetip idare eden melekler yahut meleklerin elçileri kast edilmiştir. Başka bir ifadeyle anlatılan, kâinatın nizamında Allah tarafından kendilerine verilen işleri aksatmadan en uygun şekilde yerine getiren meleklerdir. 

Görüldüğü gibi beş ayette de melekler, yaptıkları işin cinsinden bir ifade ile anılmışlardır. Başka bir ifadeyle melekler, yaptıkları işin cinsinden bir sıfatla onurlandırılmışlardır. Bediüzzaman Hazretlerinin tefsiri de bu vecihledir. Bediüzzaman, “kabz-ı ervah eden taife taifedir.” sözünü Naizat Suresinin ilk iki ayetine dayandırmıştır.3

Bu ayetlerden sonra ise telaffuz edilmeyen bir yeni haber daha vardır: 

Şiddetle alan, kolayca alan, dalgıç gibi yüzerek alan, yarışarak alan ve Allah’ın koyduğu sistem içinde işini aksatmadan yapan meleklere yemin edilerek, kıyamet günü ve öldükten sonra dirilmek hakikatinin meydana geleceği vurgulu biçimde zihinlere çakılmıştır.            

Dipnotlar:

1 Naziat Suresi: 1-5. Ayetler

2 Lem’alar, s. 208.

3 Mektubat, s. 409.