Nasip Olan Hayırlı Olandır

Her şey tamamen nasip ve kısmet işidir. Fakat, cüz’î irademizi tabiî ki yok saymayacağız. Nasip ve kısmet işi olan bir şey, genelde bizim cüz’î irâdemiz tarafından da tercih edilmiş olabiliyor. Ya da bizim cüz’î irademizle tercih ettiğimiz bir şey, genelde ve aynı zamanda nasip ve kısmetimiz de olabiliyor! 

Bununla beraber, cüz’î irademizle seçmediğimiz bir şey bazen kısmetimizde çıkmıyor değil. Ya da kimi zaman cüz’î irademiz başka bir hususta tercih bildirirken, bazen ummadığımız ve beklemediğimiz bir kapı başka bir cihetten açılabiliyor.    

Rabb-i Zülcelâl’imiz bunun için, “Belki sevmediğiniz şey, hakkınızda hayırlıdır. Bazen de sevdiğiniz bir şey sizin için şer olur. Allah her şeyi bilir, siz bilmezsiniz.”1 buyurmaktadır.  

İşlerimizde Allah’ın takdiri hâkim olmasaydı, hatalardan kendimizi koruyamazdık. Hep doğruyu ve hayırlı olanı mı seçtiğimizi sanıyoruz? Hiç, iyi diye seçtiğimiz, fakat başımıza belâ getiren tercihimiz yok mudur? Şer riskinden korunmak için, Allah’tan hep hayırlısını istemiyor muyuz?     

Şu kesindir ki, bizim için nasip ve kısmet olan şey, hayırlı olan şeydir. Öbür seçenekler bize hayırlı değildir ki, nasip ve kısmet olmamıştır. Bizim irademiz bir dua mekanizmasıdır. Allah’tan hayır umarak doğru bildiğimiz yolda yürürüz. Eğer istediğimiz şey gerçekleşirse, bunun bizim için hayırlı olan bir takdir, nasip ve kısmet olduğuna hükmederiz. 

Kızlar da Seçicidirler

Evlilik meselesinde erkeğin daha çok özgür, kızların daha az özgür olduğunu düşünmek yanlıştır. Erkekler kadar kızlar da hayat arkadaşlarını seçmekte hürdürler ve seçicidirler. Kızın veya kız tarafının da bir erkeğe talip olması tabiî ki söz konusu olabilir. Kız ailesi uygun gördüğü erkek tarafını bir şekilde haberdar edebilir. Bu ne ayıptır, ne günahtır! Yeter ki, âdâb, erkân, ahlâk ve haya yok sayılmasın!    

Evlenme hususunda kızın da, erkeğin de rızaları esastır. Anne-baba, oğlunu evlendirirken nasıl rıza esasına göre davranıyor ise, kız verirken de kızın rızasına göre hareket eder. Sünnet olan budur. Anne veya baba yön verici görüşler beyan edebilir; ama kızın istek ve tercihlerini göz ardı edemezler. Annenin veya babanın tercihte artı bir önde olma pozisyonları yoktur.  

Nitekim, Peygamber Efendimiz (asm); “Dul kadın kendi rızası alınmadan nikâh olunmaz. Bakire kız da kendisinden izin istenmeden nikâh olunmaz.” buyurdu. Sahabeler:

 “Yâ Resûlallah! Bakire kızın izni nasıl olur? (Utanmaz mı?)” diye sordular. Allah Resûlü (asm): “Onun sükûtu, izin sayılır.” buyurdu.1

Son Söz Kızındır

Hazret-i Âişe Vâlidemiz (ra) bildirmiştir: Bir genç kız gelerek, “Babam beni sırf itibar kazanmak için kardeşinin oğluyla evlendirdi. Halbuki ben istemiyorum.” dedi. Hazret-i Âişe (ra): “Nebiyy-i Ekrem (asm) gelinceye kadar bekle.” dedi. 

Resûlullah Efendimiz (asm) gelince, kızın babasına haber göndererek çağırttı ve kızının fikrini alıp almadığını sordu. Kız bu defa: “Yâ Resûlallah! Ben babamın yaptığı işe karşı değilim. Fakat, evlenme işinde kızların da söz hakkı var mı? Onu öğrenmek istedim.” dedi. 

Ebu Hüreyre (ra) bildirir ki, Resûlullah (asm) şöyle buyurdu: “Kız evlendirilirken fikri sorulur. Eğer sükût ederse, izin vermiş sayılır. Eğer istemezse, evlendirmek caiz değildir.”2 

Demek, son söz hakkı kızındır. Ancak bu karar tespit edilene kadar; ne kız, anne ve babayı kırmalıdır, ne de anne ve baba kızı düşüncelerinde yalnız bırakmalıdır. İki taraf da hiçbir zaman, sevgiyi, saygıyı, şefkati, yek diğerini anlamayı ve değerlendirmeyi ihmal etmemelidir.   

Dipnotlar:

1- Müslim, Nikâh, 9

2- Nesâî, Nikâh, 36; İbni Mâce, Nikâh, 12