Yakın tarihi nereden başlatmalı? Bu soru, gazeteci-yazar M. Latif Salihoğlu’na ait ve Yeni Asya Neşriyat’tan çıkan “Ahirzaman Tarihi” adlı beş ciltlik “dizi kitab”ın ilk cildinin “önsöz” yazısında geçiyor. Şöyle ki:
“Yakın tarihimiz kimine göre İstanbul’dan (d)emir alan Bandırma Vapuru’nun Samsun Limanına ulaştığı 19 Mayıs 1919’dan başlıyor. Keza yakın tarihimizin başlangıç noktasını bazıları II. Meşrûtiyet’e (1908) dayandırırken bazıları da 33 yıl daha geriye giderek Sultan II. Abdülhamid’in tahta geçmesiyle beraber ilân edilen I. Meşrûtiyet dönemine (1876) kadar götürüp dayandırıyor. Kimi fikir sahiplerine göre de yakın tarihimizin başlangıç safhasını Tanzimat-ı Hayriye (1839) teşkil ediyor. Biz ise bu tezlerin tamamını içine alan bir tercih ve yaklaşım tarzıyla yola çıkarak yakın tarihimizi—Tanzimat’ın da alt yapısını teşkil eden—çalkantılı, hattâ sarsıcı hadiseler zincirinin ilk halkasını [oluşturan] Sultan III. Selim’in gidişi ve Sultan II. Mahmut’un tahta çıkışı safhasından (1807-1808) başlatarak ele almak istiyoruz...”
Evet, “Ahirzaman Tarihi” adlı set yakın tarihi 19. yüzyıldan başlatırken esas olarak 20. yüzyıldaki devir ve hadiselerin tarihî ve sosyolojik analizini “Risale-i Nur perspektifinde” yapmaya çalışıyor.
Beş ciltlik seri kitabın ciltleri sırasıyla “Osmanlı Modernleşmesi” (1. cilt), “Osmanlı Demokrasisi” (2. cilt), “Elvedâ Osmanlı” (3. cilt), “Adı Cumhuriyet” (4. cilt) ve “Darbeli Demokrasi” (5. cilt) başlıklarını taşıyor. (Elimizdeki nüshalar, Ekim 2014-Kasım 2015-Ekim 2016-Mayıs 2017-Aralık 2017 tarihli “ilk baskılar” olup, 13,5 x 19,5 cm ebadında ve toplam 1448 sayfa!) Birinci cilt Birinci Meşrûtiyet dönemini, ikinci cilt İkinci Meşrûtiyet dönemini, üçüncü cilt Millî Mücadele dönemini, dördüncü cilt Tek Parti dönemini, beşinci ve son cilt de Çok Partili dönemi mercek altına alıyor.
İlk ciltteki “önsöz”e dönecek olursak, orada “Ahirzaman Tarihi” isminin Üstad Bediüzzaman’dan ilhamen konulduğunu öğreniyoruz: “Üstad Bediüzzaman (...) 19. ve 20. asırda (1800 ve 1900’lü yıllar) vukua gelen sarsıcı hadiseleri ‘müddeti uzundur’ dediği ahir zamanın küçük ve büyük alâmetleri mânâsında görüp öyle tevil ediyor. (...) Konuya bu cepheden baktığımızda ‘yakın tarih’ bir cihetiyle ‘ahir zaman tarihi’ şeklinde görünürken Said Nursî de karşımızda ‘ahir zamanın Bediüzzaman’ı’ mânâ ve mahiyetinde tezahür ediyor.”
Her kütüphanede bulunması gereken, resimli ve belgeli bir “yakın tarih” çalışması!
KAPAK YAZISI
“Asırlardır Kur’ân’ın bayraktarlığını yapan, ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.’ fikrini esas tutarak ‘insan’ı merkeze alan yönetim anlayışını benimseyen Osmanlı Devleti, ‘ahir zamanda’ dehşetli rol oynayan ifsat komitelerinin gayretleri sonucu çöküşün eşiğine gelir. / 19. yüzyılın başlarında görülen yenilenme hareketleri Batı karşısındaki gerilemenin telâfisi içindir. Batılı mânâda açılan müesseseler ve eski yapılardaki ıslahat çalışmaları bu çabanın ürünleridir... / 20. yüzyılın başlarında ise bu çalkantılı yılların en dikkat çekici şahitlerinden Bediüzzaman Said Nursî, ‘Avrupa bir İslâm devletine hamiledir, günün birinde onu doğuracak; Osmanlılar da Avrupa ile hamiledir, o da onu doğuracak.’ tarihî tesbitini yapacaktır. / Ve Osmanlı tarih sahnesinden çekilirken yerini, yüzünü Batı’ya dönen, başlangıçta ‘isim ve resim’den ibaret olan cumhuriyet idaresine bırakır...”
Editör: ORHAN GÜLER