Önceki günkü Resmî Gazetede yayınlanan bir Kanunla hâkim ve savcı adaylığı (stajyerliği) sistemi köklü biçimde yenilendi. 

2023’te başlayacak uygulamayla, hâkim ve savcı stajyerliği kaldırılarak yerine 3 yıl süreli hâkim ve savcı yardımcılığı getirildi. Bu statü aslında hâkim ile yazı işleri müdürü arasında bir ara pozisyon. Müdürün amiri değil ama müdürün memuru da değil. 

Bu yeni düzende hâkim ve savcılar mesleğe doğrudan hâkim veya savcı yardımcısı olarak başlayacak. Mümkünse gönüllülerden seçilip ayrıca eğiticilik dersi alacak olan “eğitici hâkim”lerin nezareti altında yürüyecek olan yardımcılık süreci, temel eğitim dönemi, görev dönemi ve son eğitim döneminden oluşacak. Temel eğitim ve son eğitimi Türkiye Adalet Akademisi verecek. Aradaki görev dönemi ise adliyelerde ve idare mahkemelerinde fiilen görev yapmak suretiyle geçirilecek.

Böylece uzun yıllardır fiilen neredeyse hiç işlemeyen ya da en azından iyi işlemeyen hâkimlik ve savcılık stajı sisteminin yerine daha fonksiyonel bir “süreç içi eğitim” sistemi geçmiş olacak. Stajyerlerin, eli kalem/klavye tutmadan ve azıcık da olsa yetki ve sorumluluk almadan sadece izleyerek geçirdikleri bir-iki yıl yerine daha aktif bir öğrenme ve kazaî faaliyete ucundan da olsa iştirak süreci işletilebilecek. 

Üç yıllık hâkim ve savcı yardımcılığı sürecinin sonunda başarılı olamayanlar, talepleri halinde merkez veya taşra teşkilatında genel idare hizmetleri sınıfında bir kadroya atanabilecek, yani adliye memuru olarak devam edebilecek. Aksi halde bu kişilerin hâkim ve savcı yardımcılığına son verilecek.

En önemlisi de bu dönemde ayrılmak yasak ve üç yılın karşılığı üç yıl mecburi hizmet var. Yapmayan, aldığı maaşın ve kendisine yapılan masrafların iki katını tazminat olarak ödeyecek. 

Düzenleme elbette çeşitli yönlerden tartışılabilir ve “daha iyisi şöyle olmalıydı” denilebilir. Ama bu hali bile önemli ve yeterli. 

Bu adımın avukatlık stajına da neşter atmak için bir vesile olmasını umarız.

Ancak adaletin güncel meselesi bunlar değil. 

Hâkimler ve Savcılar Kurulu, iktidarın hoşuna gitmeyen bir muhalefet şerhi yazan (dikkat ediniz “karar veren” değil, sadece bir karara “muhalefet eden”) kırk yıllık kıdemli hâkim Nimet Demir’i İstanbul’daki Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığından alıp Maraş’a “atıyor”. 

Üstelik hâkimin bu yönde bir talebi yok. Böyle bir “atma” için bir gerekçe ya da bir ihtiyaç da yok. Tam bir “ben yaptım oldu” icraatı. 

O kadar ki…

Hâkim istifa edip emekliliğini istiyor. Basında adeta yer yerinden oynuyor. 

Ama o HSK kamuoyuna bir küçük açıklamayı bile çok görüyor. (Hoş, ne diyebilecek ki!)

Adeta “hukuk devleti”nin ve “bilgi toplumu”nun gereklerini kökten reddediyor. 

Ve biz aslında bir “oyun hamuru reformu” olan 6. Yargı Paketiyle gelen hâkim yardımcısına seviniyoruz! 

Oysa biliyoruz ki CHS denilen bu ucube sistem, bu hükümet, bu HSK varken iyi yetişmiş hâkim ve savcı olmak da fazlaca bir anlam ifade etmiyor.