ÖSYM’nin bilgisayarı sizi tercihlerinizden birine yerleştirecek. Bunu nasıl yapacağını bilirseniz tercihinizi de bilinçli yaparsınız.

Şöyle yapacak: Bilgisayar önce en yüksek puan alan adayın tercih formunu önüne alacak ve onu ilk tercihine yerleştirecek. Sonra ikinciyi, sonra üçüncüyü … 

Ama her programın belli sayıda kontenjanı olduğuna göre bilgisayarın da bir “yerleştirme kapasitesi” sınırı var. 

Sıra size geldiğinde bilgisayar önce sizin de tercihlerinizin ilk sırasına bakacak. 

Birinci sırada tercih ettiğiniz programın kontenjanı sizden daha yüksek puan almış olan yeterli sayıda adayın burayı tercih etmiş ve tercihine yerleşmiş olması sebebiyle dolmuş olabilir. Bu durumda bilgisayar sizin ikinci tercihinizin neresi olduğuna bakacak. İkinci tercihiniz olan programda boş kontenjan varsa sizi ikinci tercihinize yerleştirecek. Yoksa üçüncü tercihe, o da boş değilse sırasıyla dördüncü, beşinci … tercihinize bakacak ve hangisinde boş kontenjan varsa o sizi o programa yerleştirecek. 

Ve sonra puan sıralaması sizden bir geride olan adaya sıra gelecek. Bilgisayar, onu da, birinci tercihi olan programın kontenjanında boşluk varsa oraya, olmadı ikinci tercihine, olmadı üçüncüye … yerleştirecek.

Bir adayın tercih listesinde kaydettiği programların hiçbirinde boş kontenjan kalmamışsa o öğrenci boşta kalacak. 

İşte bu yüzden ÖSYM çok sayıda tercih hakkı veriyor. İşte bu yüzden ÖSYM bir önceki yılki yerleştirme durumuna dair taban puanları ve taban yüzdelik dilimlerini “ufuk açsın, kolaylık olsun, bilgi olsun” diye yayınlıyor. Meselâ geçen yıl son öğrenci olarak yirmi bininci öğrenciyi alan bir bölüm/program, bu yıl son öğrenci olarak on beş bininciyi de alabilir, yirmi beş bininciyi de. Bu tamamen bu seneki adayların tercihine bağlı bir durum. 

Diğer ifadeyle sıra sizi yerleştirmeye geldiğinde, bilgisayar, sizin kaç tercih yaptığınıza ve hangi bölümü hangi sırada tercih ettiğinize bakmayacak. 

İlk tercihinizden başlayarak, sırasıyla, tercih ettiğiniz programın kontenjanının -sizden daha yüksek puan almış olan adayların da orayı tercih etmiş ve oraya yerleştirilmiş olması sebebiyle- dolmuş olup olmadığıyla ilgilenecek. Özetle, tercihinizin tercih formundaki “sırasının” bilgisayar için bir önemi yok. Önemli olan, sıra size geldiğinde, tercih listenizdeki programların, sizden öndekilerin tercihleri ile dolmuş olup olmadığı. 

O halde bu listenin sizin için önemi büyük. 

Listenizi “keşke şunu bunun üstüne yazsaydım da burayı değil orayı okusaydım” demeyecek şekilde yapmalısınız. 

Tercih listesine çok program doldurunca ekstra ödeme yapmayacaksınız!

O halde “bu bölüme/programa asla yerleşemem” ya da “bu programa kesin yerleşirim” gibi bir düşünce sınırına girmeden, tercihlerinizi dilediğiniz gibi yapabilirsiniz. Ya tutarsa… 

Gelecek yazıda işin “uygunluk” boyutuyla devam edelim…