FATURALAR CEP YAKIYOR

2021'in ilk günlerinde doğalgaz ve elektriğe yapılan zamlar halka cep yakan faturalar olarak geri döndü. TMMOB: “Pandemi döneminde işsiz kalan, işyerleri kapatılan vatandaşların faturaları kamu bütçesinden karşılansın.” Tüketiciler Derneği: “Vatandaş çareyi artık doğalgaz kullanmamakta görüyor.”

AB’DE EN DÜŞÜK 2. ÜCRET

27 AB üyesi ülkeden 21'inde asgarî ücret uygulandığını bildiren Eurostat’ın (AB  İstatistik Ofisi) yeni güncellediği verilere göre, Türkiye’de 1 Ocak'ta yapılan zamla birlikte aylık brüt 392 euro’ya çıkarılan asgarî ücret, AB ülkeleri içinde Bulgaristan'ın ardından en düşük ikinci ücret.

***

Asgari ücretin dörtte biri faturalara gitti

TMMOB, 4 kişilik bir hanenin doğalgaz, elektrik, su ve internet faturasına ödediği miktarın asgarî ücretin 4’te birine denk geldiğini bildirdi.

Türkiye’de Covid–19 salgınının da etkisiyle işsizlik arttı, küçük esnaf pandemi tedbirleri kapsamında işyerlerini kapatmak durumunda kaldı. Bu dönemde yurttaşlar geçim mücadelesi verirken 2021 yılının ilk günlerinde doğal gaz ve elektriğe gelen zamlar cep yakan faturalara dönüştü. Gazete Duvar’ın haberine göre, Ocak ayında elektrik tarifelerinde tüm tüketici grupları için vergi ve fonlar dâhil yaklaşık yüzde 6 zam yapılırken, doğal gazda konut, ticarethane, sanayi ve elektrik üretim santralleri abone gruplarında zam oranı yüzde 1 olarak belirlendi.  

Enflasyon açıklanandan yüksek

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, zamlarla birlikte Ankara ve İstanbul’da 4 kişilik bir hanenin doğal gaz, elektrik, su ve internet faturasına ödediği toplam miktarın asgarî ücretin 4’te birine, asgarî ücretin altında maaş alan çalışan ve emekliler için de 3’te birine denk geldiğini kaydetti. Türkyılmaz, son yıllarda doğal gaza, elektriğe ve özel iletişim vergisine gelen zamların asgarî ücretteki gelir artışını geçtiğini ifade ederek şunları söyledi: “Bu yılın başında gelen zamlar yurttaşların bütçelerinde elektrik ve doğal gaz için ayırdıkları gideri arttırdı. 2019 Ocak-2021 Ocak aylarındaki resmî enflasyon oranı yüzde 26,8 oldu. Konutlar ve elektrik fiyat artışı resmî enflasyondan yüzde 80,5 daha fazla. Ankara ve İstanbul’da ise yüzde 43 ila 59 arasında resmî enflasyondan daha yüksek. Doğal gaza yapılan son yüzde 1’lik zam ile birlikte tüketiciler için yüzde 43,5 artış geldi” diye konuştu. 

Bu halk, bu yükün altından kalkamıyor

10 milyonun üzerinde kişinin işsiz olduğunu hatırlatan Türkyılmaz şu tavsiyelerde bulundu: “Pandemi döneminde işsiz kalanları, işyeri kapatılan esnafı, ücretsiz izne çıkarılan yurttaşları da düşünürsek zamlarla birlikte halk açısından son derece olumsuz bir tablo ortaya çıkıyor. İnsanlar şu anda faturalarını ödeyemiyor. Şimdi bir düzenleme getirilerek 65 yaş ve üzeri insanların abone olduğu konutlarda önceden bir fatura ödenmediğinde doğal gaz kesiliyordu, şimdi buna 3 hak verildi. Buna ek olarak özellikle pandemi döneminde işsiz kalan, işyeri kapatılan yurttaşların doğal gaz, elektrik ve internet faturaları kamu bütçesinden karşılanmalı. Bu halk, bu yükün altından kalkamıyor.”

20 milyon insan ısınamıyor

Öte yandan Türk-İş, 2021 Ocak ayında dört kişilik ailenin açlık sınırını 2 bin 652, yoksulluk sınırını ise 8 bin 638 lira olarak açıkladı. Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, Türk-İş’in açıkladığı rakamlar dikkate alınarak asgarî ücretin altında geliri olan hanelere enerji yardımı yapılması gerektiği görüşünde. Türkiye’de 20 milyon dolayında yurttaşın açlık sınırının altında yaşadığına dikkat çekerek doğal gaza, elektriğe gelen zamlarla birlikte tüketicinin “geçinmeye” gücünün kalmadığını belirten Çakar şunları söyledi: “Son zamlarla birlikte tüketici çok büyük sıkıntıya girdi. Özellikle pandeminin de etkisiyle bu yoksullukta, bu işsizlikte milyonlarca kişi doğal gazı ya kısıyor, ya da tamamen kapatıyor. Bu dönemde en az 20 milyon dolayında insan ısınamıyor. Milyonlarca yurttaşın evine sağlıklı gıda giremezken şimdi de doğalgaz giremiyor. Vatandaş artık bu zamları kanıksadı; şikâyet etmek yerine doğal gaz kullanmamayı tercih ediyor. Bu durum Cumhuriyet tarihinin yoksulluk konusunda en karanlık dönemidir. Bu kapsamda asgarî ücretin altında geliri olan vatandaşların doğal gaz, elektrik giderleri devlet tarafından karşılanmalı.”