İnsan, bununla kendisini ve çevresini biraz daha geliştirmek için gayret etmesi gerektiği halde, bunları çoğu defa yerli yerinde kullanmayarak hataya düşüyor. 

Bu durum, zamanla her şeyi yutacak bir canavara dönüşüyor. Dünyadaki bütün zevk ve tatları sadece kendimiz ve sevdiklerimiz için isterken bir gün bir bakıyoruz ki, dünyayı yutsak doymayacak bir hâle dönüşüyoruz. 

Bu tehlikeli girdaptan neredeyse hepimiz geçiyoruz. Önce insanları belli tasniflere ayırıyor, en sonunda tenkide başlıyoruz.

Bu yol, insanın sadece kendisi için yaşama yoludur. Bu yol herşeyi kendi zevk ve arzuları için feda etme yoludur. Bu yol ölümlüdür. Uyanıp kendine gelenler bu yalnızlık girdabından kurtulabilir. Bu girdaptan kurtulma nefsini gemlemekle mümkündür.

Şoförlük arabayı sürmek olarak bilinse de iyi şoförlüğün püf noktası, arabayı durması gereken yerde durdurmak, yerinde frene basmasını bilmek, suhuletle durdurabilmektir.

Halbuki insan salim bir kafayla bir an dursa ve düşünse, acaba dünyada sadece kendisi kalsa ve başka hiç kimse bulunmazsa, dünyanın tadı lezzeti hatta manası olur mu? İşte insan kendisini ve yakınlarını da ihmal etmeden, herkesle beraber bir arada yaşama tat ve lezzetine erebilir.

Farklı düşünenlerin de dünyaya ayrı güzellikler kattığını düşünerek birlikte yaşamadan tat alabilir, belki elinden gelse bunları koruması gerektiğini anlayabilir. İşte bu duygu ölümsüzdür. Zira kişi ölse bile sevdikleri, eserleri, gayretlerinin semereleri yaşamaya devam eder.

Fatiha Sûresi’nde “Âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd ederim”in derin bir hikmeti olduğu aşikâr. “Âlemlerin Rabbi” ifadesi bizim hamdimizi; canlı cansız, yerde gökte, bilinen bilinmeyen bütün âlemlerle birlikte sunmamızı murad ettiğini ihtar etmektedir.

Dünyanın yeni bir düzene doğru evrildiği bir süreçte, hepimizin bu salim düşünceye ihtiyacımız var. Yardımlaşarak birbirimizden öğreneceğimiz çok şeyimiz var.

Yoksa tek kişinin bile akla hayale gelmedik olayları yapabildiği bir dünyada hiçbirimiz geleceğimizden emin olamayız. Bir kişinin gayretiyle, insanlığı bu tehlikelerden korumak mümkün değildir. Hepimizin topyekûn gayreti ve katkısı elzemdir.

Zira yıkmak kolay, yapmak zordur. Kırk kişinin kırk günde yaptığı bir binayı bir tek kişi dakikanın kırkta biri zamanda yıkabilir.