Üstad 5. Şua 6. Meselede: "Rivayette var ki: “Fitne-i ahirzaman o kadar dehşetlidir ki, kimse nefsine hâkim olmaz.” hadisi şerifi ile en şiddetli ikazı yapmaktadır. Burada çok dikkat etmesek gözden kaçıracağımız: "kimse nefsine hâkim olmaz" ibaresidir. Burada Peygamber-i Zişan “nefsine hakim olmaz” diyor; yani olamaz demiyor. Ne demek peki bu durum, eğer bir işi yaparken elimizden gelemediği bir durum olsa mesuliyet bizde olmaz. 

Ancak bile isteye kendi cüz'i irademiz ile âdeta keyif alarak bir işi yaptığımızda tabiî ki mesul biz oluruz. Keza Üstad yine Kastamonu Lâhikası 18. mektupta: "Evet, elması bildiği (ahiret ve iman gibi) halde yalnız zaruret-i kat’iye suretinde şişeyi (dünya ve mal gibi) ona tercih etmek ruhsat-ı şer’iye var; yoksa küçük bir ihtiyaçla veya heves ile veya tama’ ve hafif bir korku ile tercih edilse, eblehâne bir cehalet ve hasarettir, tokada müstehak eder." ifadesi ile de dünya menfaati ve/veya korku derecesi zaruret var ise ahirete tercih edilmesinde ruhsat var diyor. 

Yoksa Üstadın 29. Mektup 6. Kısımdaki 2. ve 3. desise i şeytaniyelerdeki korku ve tama'  desiseleri ile; heves ile isteyerek tercih edilmeye ruhsat yok ve tercih edildiği durumda da  mesuliyet tamamen ona ait olur demektedir. Ayrıca yine Kastamonu Lahikası 113. mektupta da  İbrahim Suresi 3. ayetini tefsir ederken: "Bu ayet i kerimenin sırr-ı işarîsiyle, ahireti bildikleri ve iman ettikleri halde dünyayı ahirete severek tercih etmek ve kırılacak şişeyi bâkî bir elmasa  bilerek rıza ve sevinçle tercih etmek ve akıbeti görmeyen kör hissiyatın hükmüyle hazır bir dirhem zehirli lezzeti ileride bir batman sâfî lezzete tercih etmek, bu zamanın dehşetli bir  marazı, bir musibetidir. O musibet sırrıyla, hakikî mü’minler dahi bazen ehl-i dalâlete taraftar  olmak gibi dehşetli hatada bulunuyorlar“ diyor. 

Evet tüm bunları anlattıktan sonra da insanın aklına şu sual gelmiyor değil. Bu kadar hakikati bilen ve iman sahibi olan zatlar nasıl böyle vartalara düşüyor? Bu hususu da Üstad hazretleri 13. Lem'a olan Hikmetü’l-İstiaze Risalesinin 7. İşaretinde beyan ettiği üzere: "Hem insanda hissiyat galip olsa, aklın muhakemesini dinlemez. Heves ve vehmi hükmedip, en az ve ehemmiyetsiz bir lezzet-i hazırayı ileride gayet büyük bir mükâfata tercih eder. Ve az bir hazır sıkıntıdan, ileride büyük bir azab-ı müecceleden ziyade çekinir. 

Çünkü tevehhüm ve heves ve his, ileriyi görmüyor, belki inkâr ediyorlar. Nefis dahi  yardım etse, mahall-i iman olan kalp ve akıl susarlar, mağlup oluyorlar. Şu halde, kebairi işlemek imansızlıktan gelmiyor (Yani Mu'tezilenin dediği gibi büyük günah işleyen kâfir olur  hükmü geçerli değil, günahkâr olur ancak) his ve hevesin ve vehmin galebesiyle akıl ve kalbin  mağlûbiyetinden ileri gelir." İnsanın bu nefis,şeytan ve heva ve heves ile tevehhüm tuzağına  düşmemesi için de her daim istiaze edip bizim namaz tesbihatında sabah ve akşam  namazlarında ecirna duası ile deccal, ahirzaman, nisa ve kabir ve kıyamet günü azabından halas için bize sunduğu bu peygamberî dua için Rabbim ahirette Peygamber Efendimizin şefaatine  ve bu duayı bizim bir virdimiz hâline getiren Üstadımız ile de ahirette birlikte tüm Nur  talebeleri ile beraber olmayı Rabbim nasip eylesin inşallah.

Amin...