Müsait olduğunda, zaman zaman dükkânına uğrar, hem hatırını sorar hem çayını içerdi. Çok eli bol birisi idi. Pek çok defa yakından şahit olmuştu, fakir öğrencilere destek verdiğine, yoksullara yardım ettiğine. Kendisine gelen ihtiyaçlıyı mümkün oldukça boş çevirmezdi. Bir keresinde, iki çocuğuyla zor durumda olduğunu söyleyen bir kadın gelmiş, yanında hiç nakit olmadığı halde, komşu dükkânın sahibinden borç alıp kadının yüzünü güldürmüştü. Semih Bey o günden sonra bu yakınına “cömert amca” adını koymuştu. Ama cömertliğin “varlıklı” olmakla doğrudan ilişkili olmadığını biliyordu. Nitekim ondan daha zengin olan başka bir akrabasının eli sıkı mı sıkı idi. Bırakalım başkalarına yardım etmeyi, en yakını bile borç istediğinde para vermemek için bin dereden su getiriyordu.

Semih Bey’in tesbiti yanlış değildi. Maddî konularda cömert olmak için varlıklı olmak bir dereceye kadar şart idi, ama her varlıklı olan da “elini cebine” atmıyordu. En basit tanımıyla, “olanın olmayana vermesi” demek olan cömertlik diğer bir ifadeyle “sahip olunan imkânı mahrum olanla paylaşmak” fıtratımızda bulunan bir özellik. Çünkü dünyanın her yerinde paylaşmak bir insanî erdem olarak görülüyor.

Diğer taraftan biz Yaratıcımızın esmasına yani özelliklerine “nüve” halinde mazharız. O bizatihi Veren, İhsan Eden, İkram Eden olduğu için bizim hilkat mayamızda diğer özellikler gibi bu özellik de var. Bu özelliğin açılması, yeşermesi ve hayatımızı kaplaması gerekiyor. İşte “büyük insanlık olan İslâmiyet” bunu açıyor, geliştiriyor ve hayatımızın bir parçası haline getiriyor.

Yokluk karanlıklarında -deyim yerindeyse- hiçbir şeyi hak etmemiş iken bize hayat verip bu güzel âleme gönderen, burada her ihtiyacımızı karşılayan Rabbimizin “cömert” olduğu aşikâr değil mi? Hatalarımız, kusurlarımız, nankörlüklerimiz ortada iken, bize ihsanlarda bulunmaya devam etmesi O’nun cömertliğinin sonucu değil midir? Birkaç litre su, birkaç parça basit yiyecek karnımızı doyurmaya kâfi gelecek olduğu halde, O’nun sayısız yiyecekleri önümüze koyması açıkça cömertliğini yansıtmıyor mu? Nihayet O’nun hadsiz nimetlerine karşı yine O’nun sayesinde iman ve ibadetimiz varsa ve bunlar istifade ettiğimiz nimetlerinden birinin bile karşılığı değil iken, iman eden ve salih amel işleyen kullarına ebedî Cennet ve saadet vereceği vaadinde bulunması, O’nun cömertliğinin sonsuzluğuna delâlet etmez mi?

Evet, İslâmiyet bizi cömertlik konusunda eğitirken önce Rabbimizin “cömert” olduğu gerçeğine işaret ediyor. Nitekim Kur’ân’ın ilk nazil olan beş âyetinin üçüncüsünde “Oku! Senin Rabbin en cömert olandır” (Alak, 96/3) buyruluyor. Sonra da Allah’ın veren, ihsan eden, ikram eden, lutfeden olduğuna dair birçok âyete yer veriliyor. 

Kur’ân’ı tebliğ eden ve yaşayışı ile adeta canlı bir Kur’ân olan Resulullah (asm) bu konuda söz ve uygulamalarıyla rehberlik yapıyor. Meselâ o bir hadisinde, “Allah güzeldir, güzel olanı sever; temizdir, temiz olanı sever; cömerttir, cömert olanı sever” (Tirmizi, “Edeb”, 41) buyurarak hem Allah’ın cömert olduğuna dikkat çekiyor hem de cömertliğin insanları Allah’ın sevgisine götüreceğini belirtiyor. 

Diğer taraftan başta Hz. Ali olmak üzere Resulullah’ı (asm) yakından tanıyan sahabiler, onun “insanların en cömerdi” olduğunu naklediyorlar (Müslim, “Fezail”, 48). Hanımı Hz. Ayşe validemiz, “Allah Resulünün, kendisine ihtiyacını bildiren hiçbir kimseyi geri çevirmediğini” ifade ediyor. (Ahmed b. Hanbel, “Müsned”, VI, 130) Ne muhteşem bir örnek, ne muhteşem bir rehberlik değil mi, yapabilenlere?

Resul-i Ekrem (asm) bir hadisinde, “yarım hurma ile de olsa kendinizi ateşten koruyun” (Buhari, “Rikak”, 49) buyurarak hem infak ve cömertlikte bulunmanın insanı İlâhî azaptan muhafaza edeceğine hem de herkesin kendi malî şartlarına göre tasaddukta bulunabileceğine işaret ediyor.

Duâmız o ki, Kerîm olan Rabbimiz, bizi cömertlerden kılsın, cömertlerle haşretsin ve Kendi ebedî cömertliğine nail eylesin! İnşaallah…