Daha önce bahsettiğimiz gibi: Eğitim, insan davranışlarında istenilen değişikliği meydana getiren veya insana/kişiye ‘Hayatı ile’ yeni davranışlar kazandıran süreç idi. Eğitim sosyolojisi ise; Sosyoloji biliminin eğitime uygulanması ve eğitim vasıtasıyla sosyal kurumlar, sosyal gruplar, sosyal süreçler arasındaki karşılıklı ilişkileri ve etkileşimi inceleyen bir bilim dalıdır. 

Peki, ‘Eğitim Sosyolojisi’nin ilgilendiği/ilgilendirdiği gruplara faydaları nelerdir. Bunları tek tek sıralamaya çalışırsak neler görebiliriz acaba?

‘Öğretmene faydaları’nı geçen yazımızda bahsetmiştik. Bu yazımızda öğrenciye faydaları ile ‘Eğitim ve öğretime katkıları’ndan bahsetmek istiyoruz.

Öğrenciye yararları:

• Kabiliyetli öğrencilerde geniş düşünme ve problem çözme alışkanlığı kazandırır.

• Öğrenciler geliştikçe, aileler ve dolayısıyla toplumsal gelişmeye katkı yapılmasını sağlar.

• Eğitim politikaları ve program geliştirme çalışmalarında öğrenciye yardımcı olur.

• Demokratik düşüncelerinde gelişim sağlanır.

• Bulunduğu, yaşadığı gruba/topluluğa aidiyet duygusu gelişir, sağlamlaşır.

• Farklı faaliyetler sonucu istidatları ve yetenekleri gelişir.

• Gruptaki diğerlerinde oluşan hataları görür ve kendini sınayarak düzeltme yoluna gider.

• Farklı faaliyet gruplarında bulunmakla farklı davranış biçimleri kazanır.

• Arkadaşlarıyla iletişimi, yardımlaşma ve muhabbet duyguları gelişir, harekete geçer.

• Kendi hayatının ancak başkalarının hayatının devamı ve var olmasıyla devam edeceğini idrak eder.

• Kendini tanır, bulunduğu toplumun içindeki görevlerinin ne ve nasıl olması gerektiğini belirler.

• Öğrenci/Genç sosyalleşirken dünya görüşleri değişmeye, şekillenmeye başlar bu da fikir, inanç ve davranışlarına etki ederek gelişmesini sağlar.

• Öğrencinin/Çocuğun, sosyalleşmesi sırasında gösterdiği ahlâk gelişimi, peşin hükümler kazanması, vaziyet alış ve fikir sistemlerini oluşturması, politik tutumlar kazanması da gelişmeye başlar

Okullara ve Eğitim / Öğretime katkıları:

• Okul çevre etkileşimini belirleyerek eğitim amaçlarının belirlenmesine katkıda bulunur.

• Eğitim sorunlarının çözümünde benzer sorunların farklı toplumlarda nasıl çözüldüğü konusunda karşılaştırmalı araştırmalar yaparak çözüme katkı sağlar.

• Eğitim politikaları ve program geliştirme konusunda diğer kurumlarla ve velilerle işbirliği gelişir.

• Sosyalleşmenin istikrar kazanması ile okullarda sosyal farklılaşma ve kanalize etme gerçekleşir.

• Okullar, öğrenciler vasıtasıyla aile ortamı ile büyük sosyal kurumlar arasında bir geçiş toplumu görevi görürler.

• Okulların başarısı, toplumda diğer okullarla arasındaki ilişkiyi, rekabeti geliştirir.

• Sosyalleşme toplumun devamlılığını sağlayabileceği için; yeni yetişen nesillerin neler öğrenebilecekleri, toplumun çağdaş değişmelere uyarak yaşayabilmesi için daha neleri öğrenmesi gerektiği, sosyalleşme işini düzenleyen eğitim kurumları tarafından tesbit edilir.

• Okullar, eğitim kurumları genel ve özel yönlerden, öğrenciyi hayatta daha sonra alacağı rollere göre nitelikli bir insan olarak yetiştirme vazifesini üstlenir.

• Teknik, sosyal, ekonomik gelişmeler eğitim kurumlarının ders programlarına, ders saatlerine, ders muhtevalarına kadar tesir edebilmektedir.

“Günümüzde çok büyük önem kazanmış olan okul sosyalleşmesinin iki ana görevi hemen dikkati çekmektedir; kültür nakli ve toplum bütünleşmesi! Çağdaş okul sistemlerini değerlendirmenin de en sağlam ölçütlerinden biri, bu görevlerin yapılıp yapılmadığına bakmaktadır.”(Eğitim Sosyolojisi. Prof. Dr. Mustafa ERGÜN)