“La Boetie, müstebitlerin istibdatlarını devam ettirmek için kullandıkları yöntemi de şöyle açıklar:

“Müstebidler, ve zorba iktidarlar; tiyatro, spor, oyunlar, gösteriler ve eğlenceler, her türlü iletişim ortamını kullanarak halkı uyuşturur ve alıklaştırırlar. Bürokrat, tüccar, siyasetçi, bilim ve san’at adamlarından oluşan yakın çıkar çevresini oluşturarak her türlü icraatına kayıtsız şartsız destek olan bir grup oluştururlar. ”

Beş asır öncesindeki bu tespitlere günümüzde çok az şey ilave edilebilir. Müstebitler milletin parasıyla kendi iktidarlarını güçlü göstermek için prestij projeleri üretirler. Dev stadyumlar, devasa kamu binaları, muazzam askeri harcamalar ile güç gösterisini abartırlar. En büyük güç unsuru olarak gördükleri nükleer bombalara ulaşmak onların en büyük hedefidir. Hitler, Stalin, Mussolini, Kim Jong-Un en çarpıcı örneklerdir.

La Boetie, müstebitleri de üçe ayırır: Birincisi bir hanedan üyesi olarak doğup iktidara gelenler, ikincisi fetih veya işgal yolu ile yönetime el koyanlar, üçüncüsü ise seçimle işbaşına gelip müstebidleşenler. Bunların içinde en kötü ve tehlikeli olanı ise seçimle işbaşına gelen müstebitlerdir. İngiliz tarihçi Acton’un ifade ettiği gibi “güç yozlaştırır, mutlak güç mutlaka yozlaştırır.” Müstebid adım adım bir plan dahilinde sistemi ele geçirir ve kendisini tek hakim haline getirecek her türlü maniplasyonu yaparak yönetimi ele geçirir. Sonrasında ölünceye kadar orada kalmaya ve mümkünse iktidarı ailesine ve yakınlarına devrederek ilk iki müstebidin pozisyonuna gelmeye çalışır. Roma tarihinde İmparator Caligula ve Sezar, Çin’de Mao, Almanya’da Hitler en önemli örneklerdir.

La Boetie, Tiranın topluma nasıl nüfuz ettiğine ve hakimiyetini sağlamak için hangi yöntemleri kullandığına dair şu çarpıcı ifadeleri kullanır:

“Her zaman için beş ya da altı kişi tiranın gözüne girmiş, gerek kendilerinden gelen istekle, gerek tiranın çağırmasıyla ona yaklaşmış ve böylece gaddarlıklarının, ve yağmalarının ortağı olmuşlardır. Bu altı kişinin de çıkar sağladıkları altı yüz kişisi vardır. Altı kişi tirana ne yapıyorlarsa, bu altı yüz kişi de altı kişiye aynı biçimde davranır. Bu altı yüz kişi, buyrukları altında altı bin kişiyi tutar; bu altı bin kişinin, toplumsal konumlarını yükselterek, ya eyaletlerin ya da maliye işlerinin yönetimini verirler.”

Bu ifadeler aşağı yukarı bütün diktatörlerin başvurduğu ortak davranışları çok net bir şekilde açıklar. En bilinen zorba olan Hitler, Almanlar üzerinde kurduğu hakimiyette Göring, Goebbels, Himmler, Hess, Heydrich, Ribbentrop gibi nazileri kullanmıştır. Bunların sayıları iki elin parmaklarını geçmez. Diğer diktatörlerin benzer uygulamaları vardır.

“Muktedirin etrafını sarmış kişiler birbirleriyle dost olamazlar, onlar ancak işbirlikçilerdir.“ La Boetie’nin yaptığı bu tespit, menfaat ve rant üzerinden bir araya gelen iktidar yanlıları, ilkesel ve ideolojik beraberlik yerine menfaat üzerine organize oldukları için en küçük bir zarar karşısında gemiyi ilk terk edenlerdir.

Adına tiran, zorba, diktatör, şef, reis, başkan ne denirse densin müstebitler birbirine benzer ve kuvve-i gadabiyenin ifrat mertebesi olan tehevvür ile malüldürler. Onları iyi tanımak ve tedbir almak için La Botie’nin eseri iyi bir kaynaktır. Bediüzzaman’da La Botie’den 350 yıl sonra bu gerçekleri insanlığa tekrar haykırmıştır: “İstibdat tahakkümdür, insaniyetin mahisidir.(mahvedicisidir) zulmün temelidir”. (Eski Said Dönemi Eserleri, s. 208)