Sonra çağlayanlara dönüşür ve denizine, okyanusuna kavuşur hasretini çekiği. Kavuşma ile iş bitmiyor. Orada da dalgalar, dalgalanmalar var. İyi ki de var, yoksa durgun su, nasıl da bozulur.

İnsanın aklına gelir, deniz neden dalgalanır, diye. Kolay cevap, deniz olduğu için dalgalanır deyip geçilir.

İnsan da deniz gibidir işte. Dalgalıdır. Durduğu yerde bile dalgalanır. Bu, hayat sahibi olmanın bir gereğidir; faaliyet üzerine kurulu insanın hayatı. Yoksa, kıpırdanmasa durduğu yerde çürür insan.

Hiç maddî ve manevî dalgalanmayan, düpedüz, tek düze bir hayat süren insan var mı?

İnsan bu, inişler çıkışlar sonra da durulma hali.

Zıtlıklar arasındadır normal. İfrat ve tefrit ortasıdır vasat. Vasat güzeldir; dengedir, adalettir, ölçüdür. Ama onun da bir sınırı ifratta bir sınırı tefrittedir. İnsan bazen iyiyi kötü içinde bulur, bazen de kötü içinde iyiye yol bulur.

Nasuh tövbesi, bir ciddi savrulma neticesidir. İşlenmiş günaha karşı bir daha dönmemek üzere derin ve içten pişmanlıktır. Büyük kaçıştır yanlıştan. Tevbenin derinliği, pişmanlığın zirvesidir. Öyle bir nedamettir ki nasuh, bir daha dönmemecesine, dem ve damarlardan kazırcasına temizlenmektir hatadan.

Tevbe, güzeldir. Onu güzel yapan, tövbeye sevk eden halettir. Kimileri için nice büyük sıçramalar, büyük düşüşlerden sonra olmuştur. Düşüşü yaşamayan için, sıçrama zor anlaşılır.

Büyük insanlarda da taşlanma, dışlanma, her türlü kötülüğü görme, bütün ağır duyguların sergilendiği bir arenadır hayat denen şey. Kainatın serveri, kötü durumlara karşı korunmamış. Beşer olması hasebiyle, bizden olmuş ve numüne-i imtisal olmuş. Yaşamadığını nasıl anlatır insan. Anlatsa da bu kime ulaşır?

‘Dalgalanmalar güzeldir’ derken kastım bu işte. Deniz dalga ile atar kendisinden olmayanları dışarı. Dalga, temizlenme kıpırdanışıdır. Dalga, faaliyettir. Yoksa istikamet övülen bir şey olur muydu? Hakta sebat anlamlı bulunur muydu? 

“Dosdoğru olmak” tabiri ne de güzeldir. Ama bir o kadar da “ihtiyarlatan” bir hakikattir. 

Kişi, neye müşteri olduğu ile anlamlıdır. 

İstikamet, büyüklerin yolculuğudur. Hakikate götüren bütün dalgalar, hakikati netice veren bütün dalgalanmalar ne de güzeldir.