Adaletin Tam Tahakkuku İçin

1- Kul, kendi akıbetini dünyada ümitle, berzahta ise gerçeğe yakın şekilde görür. Gideceği yer konusunda kendisine bilgi verilebilir. Fakat gideceği yeri bilmek ayrı; hakkının verilmesi, adaletin, merhametin, affın ve mağfiretin tahakkuku ayrıdır. 

2- Dünya teklif yurdu, âhiret ücret yurdudur. Orada zaman farklıdır. Orası ebediyet ve sonsuzluk ülkesidir. Sonsuzluk, maziyi, hâli ve istikbali iç içe ve birden tutar. 1 Orası kesret dairesi değil, çokluklar ülkesi değil, vahdet dairesidir. 2 Orada hakikatlere bakışımız farklıdır. Burada iman konusu olan âhiretle ilgili hemen her haber, orada müşahedemiz altında olur. Kabir suali, mahşer sorgusu, sırat, Cennet, Cehennem... Vs. uhrevî hâdiseler buradaki gibi iman konusu olmaktan çıkar, birer yaşanılan gerçek olarak bizi içine alır. Her şey dünyada attığımız tohumların meyvesi olarak karşımıza çıkar.     

3- Hâkimin adaleti de var, merhameti de var, affı da vardır. Hâkim, suçluyu idamla yargılar, sonra döner, merhametinden kalemini kırar. 

Cenab-ı Hakk’ın, ölümle huzuruna gelen kuluna, her ne kadar mahşerde görülecek işleri de olsa, kabirde Cennetinden bir esinti hissettirerek istirahatını temin etmesi merhametindendir. Mahşerde hesap ise, adaletin tam tahakkuku için gereklidir.  

Hadislerle Kabirde Hayat

 4- Peygamber Efendimiz (asm) buyurmuştur ki: “Müslüman, kabrinde Rabbi’nden ve Peygamberinden sorulduğunda Allah’tan başka hiçbir ilah olmadığına ve Muhammed’in (asm) Allah’ın elçisi olduğuna şahadet eder. Bu şahadet, Allah’ın, “Allah iman edenlere dünya hayatında da, âhiret hayatında da sabit sözlerinde sebat ihsan eder.” 3 Mealindeki âyetin gerçekleşmesidir.” 4 

Bu hadiste iman üzere ölen bir kulun kabir suali sırasında da iman üzere bulunacağı müjdelenmiştir. Cenab-ı Hak dilerse bu kuluna Cennetini gösterir. 

 5- Nitekim hadiste geçer ki: “Kul kabre konulduğunda, dostları dönüp gittiği ve onların ayak sesleri henüz işitildiği sırada iki melek gelir. Onu oturturlar ve Hazret-i Muhammed’i (asm) kast ederek, “Bu zat hakkında ne düşünüyorsun?” diye sorarlar. O kişi mü’min ise şöyle der: “O’nun Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şahitlik ederim.”   

Bunun üzerine kendisine: “Cehennemdeki yerine bak! Allah orayı Cennet ile değiştirdi.” denir. O kişi her iki yerini de görür. Kabri yetmiş arşın genişletilir. Kıyamet Günü insanlar diriltilinceye kadar kabri hoş kokularla doldurulur.” 5

Kabirde Azap Eğer Varsa

Kabirde bir yargılama yoktur. Burada vazifeli melekler kulun imanda sebat üzere öldüğünü tesbit ederler ve imandaki sebatı sebebiyle Cennet ile müjdelerler. Bu kul, mahşerdeki büyük duruşmadan kurtulmuş değildir. Mahşerde görülecek hesabı vardır. Nitekim “Cehennemdeki yerin”den maksat odur. Fakat bu kulun affedilmeye liyakati de vardır. Bunun da mahşerde olması umulmaktadır. Çünkü Allah, mümkünse kulunu affetmekten razı olur. 6 Dolayısıyla iş mahşerde neticelenir. Adalet ve mağfiret mahşerde tam tecelli eder. Kabirde azap eğer olacaksa, dünyadakine benzer, ama mahşere mahsuben gelen bir musîbet gibi olur.    

 6- Esas olan Allah’ın haksızlık yapmayacağını ve  zulmetmeyeceğini bilmek ve buna iman etmektir. Dünyada gayba iman etmekle yetinmek, âhireti görmeyi âhirete bırakmaktır. 

 7- Nihayet berzah âlemi de, mahşer de, sırat da âlem-i gaybtan olduğundan; berzahta gideceğin yerin gösterilmesi mahşerdeki büyük mahkeme ile çelişmez. 

Dipnotlar:      

1- Sözler, s. 430.

2- Mektûbât, s. 223.

3- İbrâhîm Sûresi: 27.

4- Riyâzu’s-Sâlihîn, 426.

5- Câmiü’s-Sağîr, 1/558.

6- Buhârî, Tevhid, 15; Tirmizî, Tevbe, 1; Bu hadisin yorumu için bakınız: Sözler, s. 39.