... İlkokul birinci sınıftayken, belirli objeler üzerinden yapılan şartlandırmayla harfleri tanımaya başladığımız günleri bilmem hatırlıyor musunuz? Nereden, nereye?
Bugün ise ilköğretimdeki bazı derslerin adı değişmiş. Fen Bilgisi’nin adı, ‘Fen ve Teknoloji’, Resim-İş dersinin ise ‘Görsel Sanatlar’ olmuş. Bunun yanı sıra, ‘Sanat Etkinlikleri’, ‘Spor Etkinlikleri’, ‘Satranç’, ‘Düşünme Eğitimi’ ve ‘Halk Kültürü’ gibi dersler konulmuş.
***
Ben yeni dersler arasında orta okulda öğretilen ismi sorunlu “Vatandaşlık/demokrasi” dersi dışında ‘Temel Hukuk’ veya benzer adı taşıyan bir ders olmasını çok isterdim. Malum hukuk sonradan öğrenilecek bir şey değil. Bugün 10 yıllık avukat olarak hala öğreneceğim çok şey var aslında… Anadil gibi, hukuk eğitiminin de çocuk yaşlarda verilmesi gerekiyor. Mesela: A-Adil yargılama, B-Bireyin devlete üstünlüğü ve bilgi edinme hakkı C-Ceza ve insan, Ç- Çocuk hakları, D-Düşünce Özgürlüğü, E-Hukuk önünde Eşitlik, F-Fikir hakkı, G-Güvenlik, H-Hakların yarışması İ-İnsan hakları… Biliyorum, bu bir rüya... Hukukla ilgili temel kavramları belki ana okulu öğretmeni edasıyla oyunlaştırarak ilkokulun birinci sınıfından itibaren çocukların belleğine işlemek... Öyle ki, beşinci sınıfı bitirdiğinde, hakların bir sınırı olduğunu, diğer insanların haklarına saygılı olunması gerektiğini, suçu ve cezayı, yararı ve tazminatı, sözleşme yapmanın önemini biraz öğrenmiş olsun.
***
Her devlet yapısı itaat ve disiplini kendi egemen alanında tahkim etse ve müfredatta buna bağlı kılınsa bile, belli şeylerin değişebileceği muhakkaktır. Altıncı sınıftan itibaren kavramlar biraz daha derinleştirerek verilse; öğrenci liseden mezun olduğunda genel bir hukuk kültürü düzeyine sahip olabilirdi. Eğer hukukun temel kavramlarını Milli Eğitim müfredatına alabilseydik, toplumsal düzen ve sosyal barışa olan etkilerini çok kısa bir süre sonra görebilirdik. İlk değişimi gazetelerin üçüncü sayfalarında hissederdik. En kıdemli ceza hukukçusunu bile şaşırtan kadına şiddet, cinayet olayları, traji-komik boşanma nedenleri, zorla tahsil edilen alacakların feodal insanlarıyla bu kadar sık karşılaşmazdık. Muhtemelen Adli Sicil Müdürlüğü’nün Türkiye genelinde tuttuğu istatistiklerde önemli değişiklikler olurdu. Eğer hukukun temel kavramlarını, ilkokulun birinci sınıfından itibaren eğitimin vazgeçilmez bir amacı haline getirebilseydik, ölmeden toplumsal ilişkileri çok farklı bir Türkiye’yi görme şansımız olabilirdi. Ne yazık ki, bu konuda hiç kimsenin bir talebi yok. Mevcut süreçte de zor gözüküyor. Ne Adalet Bakanlığı’nın, ne Milli Eğitim Bakanlığı’nın, ne baroların ne de diğer hukuk kurumlarının böyle bir kaygısı yok.
***
Varsın olmasın, benim rüyam herkese yeter!.. ...I-Islah, J-Jandarma, K-Kast, L-Layiha , M-Mahkeme, N-Nema, O- Oy , Ö-Özür, P-Poliçe, R-Resen, S-Sigorta, Ş-Şeffaflık, T-Tebligat, U-Usül, Ü-Üst Hakkı, V-Vergi, Y-Yasa, Z-Zoralım...