Evet, kötülük mutlak bırakılmıştır. Sayısız kötülük olabilir. Namaz, vaktinde edâ edilmesi ve ta’dil-i erkân üzere kılınması derecesinde, insanları kötülükten korur...

Allah’a imân, O’nu hakkıyla anmak ibâdettir, sair imân şartları ibâdettir, İslâmın diğer beş şartı ibâdettir, Allah’ın bize inzal ettiği ve binlerce “emir ve nehyi” taşıyan Kur’ân’ı anlamak, yaşamaya çalışmak, tatbik etmek ibâdettir... Ve bu ibâdetler, binlerce hikmeti, binlerce faydayı, binlerce neticeyi, binlerce güzelliği, hülâsa binlerce vitamini taşımaktadırlar.

Şu halde, ibâdet, hem dünya, hem de âhiret saadetlerine vesîle olduğu gibi, dünya hayatını, yaşayışını ve âhiret işlerini de tanzime sebeptir. İnsanın hem şahsen, hem de nev’ olarak olgunlaşmasına vasıtadır. 

İnsan; cismen aciz, zayıf ve fakir... Fakat, yüksek bir ruh taşıyor. büyük bir istidatı vardır. Sınırlanmayacak derecede meyilleri, nâmütenâhi emeller sayılamayacak kadar fikirleri, gemlenemez şehvet, gadap-öfkeye sahiptir. 

Sanki bütün âlemlerin fihristesidir. Yâni, kâinatta ne varsa insanda onlar mevcuttur. 

Şöyle ki: Yüksek, yüce, lâtif bir ruha sahip olacak bir istidatı olduğu gibi, hayvânî ve nefsânî duyguları da sınırsızdır. Bir mânâda, melekler gibi iyilik ve merhamet sahibi olmanın yanında; “balık” gibi yüzücü, “koyun” gibi mûnis, “aslan” gibi parçalayıcı, “köpek” gibi riyâkâr, “yarasa” gibi ışıktan, nurdan kaçan, “yılan” gibi zehirleyici, “öküz” gibi kaba, “tilki” gibi sinsî, “ot” irfânsız, kültürsüz, “taş” gibi sert, kırıcı...

Kâinatta hangi mahlûk varsa, onların istidat ve kabiliyetlerini taşıyor. İşte, insanın istidat ve kabiliyetlerini ulvîleştiren, menfî duygularını törpüleyen ibâdettir. İnsanın yüksek ruhunu genişlettiren ibâdettir. Namaz ile, tefekkür ile, duâ ile kesretten sıyrılıp, İlâhî ilhamlara mazhar olur. Meyiller temyiz ve tenzih ettiren, yâni onları iyiye, güzele, mükemmele yönlendiren ibâdettir. İnsanı dünya işlerinde de aşk ve şevk ile çalıştıran ibâdettir. Zirâ, “Dünya, âhiretin tarlasıdır.” 

İşte, İslâmiyet (İslâm şartları) büyük insanlıktır. Yani, gerçek insan konumuna ulaşmanın, vasfına sahip olmanın yolu, İslâmiyetin çizdiği çerçevede gerçekleşebilir.