Birisi, Ferman-ı Kebir’inde, “Allah, bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar. Onun kazandığı iyilik kendi yararına, kötülük de kendi zararınadır. (Şöyle diyerek duâ ediniz): “Ey Rabbimiz! Unutur, ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma! Ey Rabbimiz! Bize, bizden öncekilere yüklediğin gibi ağır yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme! Bizi affet, bizi bağışla, bize acı! Sen bizim Mevlâmızsın. Kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et.” 1 şeklindedir. 

Burada, unutarak ve yanılarak yaptığımız hatalardan dolayı ona yakarmamız, tevbe-i istiğfar etmemiz ve duâ etmemizi öğütlenir.

Şirk dahil, bütün günahlar, kusurlar, hatalar “unutarak ve yanılarak” yapılır. Meselâ, herhangi bir farz namazını eda etmeyi unutabiliriz.

Oruçlu olduğumuzu unutarak yiyebilir veya yanılarak su içebiliriz.

Borcumuzu ödemeyi unutabiliriz...

Söz verdiğimiz, vaat ettiğimiz bir randevuyu, bir işi unutabiliriz…

Namazda kaç rekât kıldığımızı unutur; sehiv secdesi, özür diler, yanılgımızı telâfi ederiz. Evet, kim zaman unutur, bazen yanılırız, yanıltılırız ve günah işleriz.

Şeytan yanıltır, nefsimiz yanıltır, kötü arkadaşlarımız yanıltır…

Beşeriz, şaşarız, hata ederiz. Çünkü, nisyan ile (unutkanlıkla) malûlüz.

Unuturuz, hata ederiz. Zira, fıtratımız, yaratılışımız buna müsaittir. Tabiî ki bu, illa günah işlemek mecburiyetindeyiz anlamına gelmez. Meselâ, cinayet, hırsızlık, ev yakma, kumar oynama, içki içme potansiyelinde yaratılmışız; ama kimseyi öldürmedik, hırsızlık yapmadık, kimsenin evini kundaklamadık, kumar oynamadık, içki-alkol içmedik…

Bir Hadis-i Şerifinde Peygamber Efendimiz (asm), “Eğer siz günah işlemeseydiniz, Allah sizi helâk eder ve yerinize, günah işleyip, peşinden tövbe eden kullar yaratırdı.”2  Müslim, buyurmuştur.

Onun için, “Bilerek, bilmeyerek her ne kadar günah işledimse, hepsinden nâdim oldum, pişman oldum!” diyerek tevbe-i istiğfar ederiz.

Hatta, şirk koşan da yanılmıştır. Allah’ın varlığı ve birliğine inanırsa, tevbe etmiş olur ve geçmiş günahları bağışlanır.

Dipnotlar:
1- Bakara Sûresi, 286.
2- Müslim, Tevbe, 9, 10, 11