İnsan Hak ve Hürriyetleri (İHH) İnsanî Yardım Vakfı bünyesindeki İnsanî ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (İNSAMER) tarafından hazırlanan “İslâm Dünyasında İnsanî Durum” raporu yayımlandı. İHH’dan yapılan açıklamaya göre, İNSAMER’in hazırladığı “İslâm Dünyasında İnsanî Durum” raporu, insanî kalkınmışlık düzeyine ilişkin sonuçları ortaya koydu. Raporda, insanî yaşama standartlarını etkileyen unsurlar arasında üç başlık öne çıkarken gıda güvenliği, sağlık altyapısı ve siyasî istikrarın önemine dikkat çekildi.

Yüzde 27’si yetersiz besleniyor

Bugün 1,5 milyarlık İslâm dünyasında 216 milyon kişinin yetersiz beslendiği vurgulanan raporda, bu rakamın dünyadaki bütün yetersiz beslenen nüfusun yüzde 27’sine denk geldiği kaydedildi. Raporda, özellikle sahra altı Afrika ve Güney Asya’daki Müslüman ülkelerde insanî durumun kritik olduğu, bu bölgelerde anne-çocuk ölümlerinin de dünya ortalamasının çok üzerinde bir oran olan yüzde 49’a ulaştığı belirtildi. İslâm dünyasına ilişkin insanî göstergelerin dünya ortalamasının gerisinde kalmasını etkileyen önemli sebepler içerisinde süregiden savaşlara da dikkat çekilen raporda, dünyadaki çatışmaların yüzde 60’ının İslâm dünyasında yaşandığı ve 2010’dan itibaren savaşlarda ölenlerin yüzde 80’inin Müslüman ülke vatandaşları olduğu aktarıldı.

21 İslâm ülkesi ağır borçlu

Kişi başı gelirde dünya ortalaması 17 bin 225 dolar iken İslâm ülkelerinde bu oranın 11 bin 137 dolar düzeyinde olduğuna işaret edilen raporda, işsizlikte de İslâm ülkelerinin, yüzde 5,5 olan dünya ortalamasının üzerinde yüzde 7,5 gibi bir orana sahip olduğu vurgulandı. Bu olumsuz tablonun oluşumunda rol oynayan en önemli problemlerden birinin dış borç meselesi olduğu belirtilen raporda, bugün İslâm ülkelerinin 1,6 trilyon dolarlık borcunun olduğu ve 21 İslâm ülkesinin “Ağır Borçlu Yoksul Ülke” kategorisinde yer aldığı kaydedildi. Raporda, “Coğrafi olarak her biri farklı bölgede bulunan İslâm ülkeleri için çözüm konusunda toptancı tek bir formül bulunmuyor, ama bütün insanî sorunlar için ortak tedbirler 4 noktada düğümleniyor. İstikrarlı siyasî kurumlar oluşturmak, fizikî altyapıyı güçlendirmek, sosyal adaleti sağlamak ve eğitim kalitesini yükseltmek. Bu konularda İslâm ülkeleri arasında, gerek ekonomik gerekse beşerî potansiyel olarak oldukça avantajlı ülkeler bulunuyor. İyi planlanmış iş birlikleri ile bunlar çözümlenebilir.” değerlendirmesi yapıldı.

19,5 milyon çocuk ilkokula gitmiyor

Raporda, şu sonuçlara yer verildi: “Dünya nüfusunun yüzde 25’ini oluşturmasına karşın İslâm dünyasındaki sağlık harcamaları küresel sağlık harcamalarının sadece yüzde 4’ünü oluşturmaktadır. İslâm ülkelerinde kişi başına düşen sağlık harcaması 202 dolar iken dünya ortalaması bunun 5 katından fazla, 1114 dolar. Dünyada her 10 bin kişiye ortalama 15 doktor düşerken İslâm dünyasında bunun yarısı kadar (8) doktor düşmektedir. Dünyada ortalama hayat beklentisi 72, İslam ülkelerinde ise sadece 67 yaş. İslâm dünyasının genelinde 19,5 milyon çocuk ilkokula gidemiyor. İslâm dünyasında her 5 kız çocuğundan biri okula gitmiyor. Okuryazarlıkta dünya ortalaması yüzde 82,5 iken İslâm ülkelerinde yüzde 70,3. Kadınlarda okuryazarlık dünya ortalaması yüzde 79, İslâm ülkelerinde yüzde 64. Dünyadaki kadın nüfusunun yüzde 25’ini oluşturmasına rağmen anne ölümlerinin yüzde 49’u İslâm ülkelerinde gerçekleşmektedir. Dünyadaki çocuk nüfusunun yüzde 30’unu İslâm ülkelerindeki çocuklar oluştursa da 5 yaş altı ölümlerin yüzde 47’si İslâm dünyasında görülmektedir.”

AA