Yükselen akaryakıt fiyatları gıdadan perakendeye her alanda girdi maliyetlerini etkilediği bilinen bir gerçek. Sektör temsilcileri, bu durumun raflarda da etkisini göstereceğini, ürünlerin en az yüzde 30 zamlanacağını söylüyor.
Pandemi ile birlikte petrol üretiminde yaşanan sıkıntılar ham petrolün fiyatının hızla tırmanmasına sebep oluyor. Dünya hızlı bir ekonomik hareketlilik yaşasa da enerji sektöründeki arz yükselen talebe aynı orantıda cevap veremiyor. Bu başta ham petrol olmak üzere tüm enerji ürünlerinin fiyatının artmasına sebep oluyor.
Ülkemizde hem petroldeki fiyat artışı hem de Türk Lirası’nın (TL) dolar karşısında hızla değer kaybetmesi yüzünden yüksek akaryakıt fiyatları ile karşı karşıya. DW Türkçe’nin haberine göre, benzinin litresine Ocak’tan beri zam üstüne zam gelirken daha çok tarım ve ticarî taşımacılıkta kullanılan ve önemli bir girdi maliyeti olan dizel de çok defa zamlandı ve fiyatı 9 TL’ye yaklaştı. Şimdiye kadar devlet, petrol ve kurdan kaynaklı zamları yansıtmamak için ‘Eşel’ sistemi altında akaryakıttan aldığı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) feragat ediyordu. Ancak gelen zamlarla buradaki ÖTV payı da bitince yeni zamları tüketici direkt olarak hissedecek.
Devletin elinde enstrüman kalmadı
Artık devletin akaryakıt fiyatlarına müdahale edebilecek bir enstrümanının kalmadığını söyleyen Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası Başkanı Fesih Aktaş, “ÖTV’deki pay bitti. Akaryakıt üzerinde devletin dahili bundan sonra sadece KDV. Onun dışında fiyatları düşürmek için devlet kur’a müdahale edebilir. Ancak dolar düşerse buradaki artış da sınırlı kalacaktır” değerlendirmesinde bulunuyor. Türkiye’de tüketicilerin hızla alım gücünün düştüğünü ve mutfakta durumun vahim olduğunu söyleyen Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe, konteyner sorunu ve navlun fiyatlarındaki artışın yanında akaryakıt zamlarının da fiyatlara etkisi olacağını söylüyor.
Rafa yansıması üç kat olacak
Akaryakıttaki 5 kuruşluk zammın rafta 15 kuruş zam olarak kendini gösterdiğini belirten Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken de burada en az 3 katlık bir etki olacağını, raflardaki ürünlerin de bu ölçüde zamlanacağını söylüyor. Yapılan her zammın vatandaşa yansıdığına işaret eden Palandöken, devletin yeni adımlar atması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Çok kısa süre içerisinde tüketicilerin en az yüzde 30’luk yeni bir zamla karşılaşacağını söyleyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ise piyasada kurdaki artış yüzünden dengelerin değiştiğini ifade ediyor. Öncel, akaryakıttaki zamlar karşısında her üreticinin zora düştüğünü belirtiyor.