Eritre 1890’dan 1941’e kadar İtalyan kolonisiydi. Mussolini İtalya’sının II. Dünya Savaşı’nda yenilmesiyle, ülke, İngiltere himayesine girdi. 

Eritre 1952’de kendisinden daha büyük bir ülke olan Etiyopya’yla federasyon yapısında buluştu. Ancak Etiyopya bu küçük ülkeyi 10 yılın sonunda ilhak ettiğini duyurdu. Eritre ilhaka karşı yaklaşık 30 yıl süren bağımsızlık savaşını başlattı. İşçi Partisi Genel Sekreteri ve Etiyopyalı Albay Mengistu Haile Mariam’ın 1987-1991 yılları arasında hüküm süren Marksist rejiminin devrilmesine yardım eden Eritreli savaşçılar, Eritre’nin başşehri Asmara’yı ele geçirdiler. Burada hükümet kuran Eritreli savaşçılar, Etiyopyalı yetkililerle görüşmelerinin sonucunda 24 Mayıs 1993’te gerçekleştirilen bağımsızlık referandumunun ardından ülkelerini bağımsızlığa kavuşturdular.

Eritre’nin bağımsızlığıyla, Etiyopya Kızıldeniz’e açılan tek çıkış noktasını kaybetti. Bunun üzerine iki ülke sınır anlaşmazlıklarından dolayı 1998’de tekrar savaşa başladı. Çatışmalarda 1998-2000 arasında 80 bin kişinin öldüğü ve 1 milyon 3 yüz bin kişinin de yerlerinden edildiği kayıtlara geçti.

Eritre-Etiyopya sınırının 2002’de bağımsız uluslararası komisyon tarafından belirlenmesi girişimleri de uzun süre etkili olamadı. Ta ki, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed 2018’de sınırın bağımsız uluslararası komisyonca belirlenmesini kabul etmesi ise, uluslararası ilişkilerde gündeminde şok etkisi yapmıştı. Abiy Ahmed iki ülkenin barışa yönelmesinde tarihî rol oynayarak 2019 yılı Nobel Barış Ödülü’nü kazandı.

Etiyopya’nın kuzeyindeki Tigray’daki bölgesel yönetimi iktidar partisi “Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin (THKC) federal ordu birliklerinin üslerine saldırılar düzenlemesi, Abiy Ahmed’i harekete geçirdi. Federal ordunun Kasım 2020’de Tigray’a askerî müdahalesine, THKC’yi tehdit algılayan Eritre de destek verdi.

Eritre birlikleri, iki yıl süren savaş esnasında aşırı güç kullanmak ve sivillere karşı işlenen suçlar nedeniyle, Asmara yönetimi 2021’de ABD’nin yaptırımına maruz kaldı. Eritre Devlet Başkanı Isaias Afwerki ise, Şubat 2023’teki Kenya ziyaretindeki açıklamasında yaptırımları reddediyor.

Diğer taraftan Abiy Ahmed hükümeti, Tigray’la savaşı sonlandırmak için Kasım 2022’de THKC’yle imzaladığı barış anlaşmasına Eritre’nin taraf olmaması, Asmara için çatışmaların devamı anlamına gelmekteydi.

Ancak ABD’li yetkililerin Eritre birliklerinin Ocak 2023’te geri çekilme sürecinde olduklarını bildirmesine karşın, ilgili BM raporunda geri çekilmenin “çok yavaş” olduğu bildiriliyor. Hâlen Eritre’nin bölgeyi terk edip etmediğini bağımsız şekilde teyit etmek oldukça güç.

Bağımsızlıktan beri Afwerki tarafından yönetilen Eritre’de hiç seçim ve nüfus sayımı yapılmamış. Nüfus 3 ile 6 milyon arasında tahmin ediliyor. Ülke, BM 2021 İnsanî Gelişmişlik Endeksi’nde 176’ncı, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nin 2022 Yolsuzluk Endeksi’nde 162’nci sırada. Eritre zengin altın, bakır ve çinko madenlerine sahip. Fakat bu zenginliğin, halka sosyo-ekonomik refah şeklinde yansımaması büyük bir problem.

Farklı 9 etnik gruptan oluşan Eritre toplum yapısında, Hıristiyanlar ve Müslümanların sayıca hemen hemen eşit oldukları biliniyor. Resmî dilin olmadığı Eritre’de Tigrinya dili, Arapça ve İngilizce konuşuluyor.

Eritre zikredilen yakın geçmişin devam eden sorunlarının gölgesinde, geçtiğimiz 24 Mayıs’ta 30’uncu bağımsızlık yıldönümünü ilk ve tek başkan Afwerki’nin himayesinde kutladı.