"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Alaska’da sonucu belirsiz zirve

Muhammet ÖRTLEK
20 Ağustos 2025, Çarşamba
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Alaska Zirvesi 15 Ağustos 2025’te gerçekleşti. Alaska’da Putin, 25 yıllık görev süresinde beş farklı ABD başkanıyla 49. kez görüşmüş oldu.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un zirveye üzerinde “CCCP” yani “SSCB-Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği” yazılı t-shirtle gelmesiyle, “Çarlık Rusya’sının değil, SSCB’nin sınırlarının korunmasından yanayız” mesajını verdi.

Alaska’dan iki önemli çıkarım yapılabilir. Birincisi, Putin ve eski ABD Başkanı Biden’ın 16 Haziran 2021’de Cenevre’deki “nükleer savaşın asla başlatılmamasını aldıkları karar”dan 4 yıl sonra, ABD-Rusya liderler düzeyindeki ilişkileri yeniden başladı. İkincisi, iki ülkenin Ukrayna’daki savaşı sonlandıracak bir anlaşmaya varmalarının kolay olmadığı görüldü.

Geçmiş iki kutuplu dünya düzenindeki Soğuk Savaş’ın kutup başlarının, Ukrayna için bir araya gelmeleri olumlu gelişme. Ancak Alaska görüşmeleri, başlangıç şeklinde nitelense de barışa giden yolun uzun ve meşakkatli olduğuna işarettir.

Trump’ın zirvenin başlangıcında Putin’i kırmızı halıda karşılaması, vb. samimî davranışları şaşırtsa da, zirvenin temel belirsizliğini çözemedi. 

Bununla birlikte ABD Başkan Yardımcısı JD Vance 11 Ağustos 2025’te “Ukrayna’nın savaşını fonlamaktan bıktık" demişti. Vance’in söylemi, Kiev için âciliyet arz ediyor. Trump’ın Ukrayna’daki aceleciliği ise, Washington’un Uzak Doğu ve Çin’e odaklanmak arzusundan kaynaklanıyor.

Ancak Moskova, bu kadar endişeli ve aceleci değil. Çünkü ABD’nin savaşı sonlandırmak için sunduğu iddia edilen toprak tavizinin, Rusya’nın beklentisinin altın kaldığı aşikârdır. 

Bir de zirve, Soğuk Savaş’ın iki süper gücünün liderlerinin buluştuğu toplantılara benzetiliyor. Soğuk Savaş’ta ABD-Sovyetler Birliği (Rusya) devlet başkanlarının görüşmeleri, acil ve önemli kararların alındığı ve uluslararası ilişkileri etkilediği için dünya kamuoyunca takip edilirdi. Alaska zirvesinin de benzer atmosferde gerçekleştiğini söylemek mümkündür. Fakat dünya, Washington ve Moskova’nın belirleyiciliğinden uzaklaştı, eskisi gibi değil. 

Ayrıca Alaska zirvesini gündeminden dolayı, Yalta Konferansı’na benzetenler mevcut. Yalta Konferansı, İkinci Dünya Savaşı esnasında 04-11 Şubat 1945 tarihlerinde Sovyetler Birliği’nin Yalta şehrinde düzenlenmiştir. Konferans’ın başlıca gündemi “Polonya topraklarının değişimi, Almanya’nın ikiye bölünmesi, Sovyetler Birliği’nin Japonya’ya savaş ilânı ve Sovyetler’in BM’de veto yetkisinin kararlaştırılmasıydı”.

Alaska’nın “Yeni Yalta”ya benzetilmesi, “Ukrayna’daki savaştan sonra muhtemel belirlenecek uluslararası sistemin perspektifini anlamak adına önemlidir.” Ama uygulanabilirliği tartışmalıdır. Muhtemel uluslararası düzen için Trump, Ukrayna’dan desteğini çekerek, Avrupa’yı, Rusya’yla karşı karşıya bırakır mı? Putin de, Ukrayna’daki savaşın bitimiyle, ABD’nin Çin’e karşı olası konuşlanmasının yolunu açar mı? ABD-Çin’in de 18-19 Mart 2021’de yine Alaska’da bakanlar düzeyindeki görüşmeleri hatırlardadır. İki ülkenin rekabetçiliğine dayandırılan ilişkilerini, Yeni Yalta tartışmalarında nasıl okunmalı? Pekin’in göstereceği uluslararası sistem refleksi de merak konusu.

Neticede Alaska zirvesi somut, ama sonrasında getirdiği tartışmalar belirsizliğini koruyor.

Okunma Sayısı: 133
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı