BRICS öncelikle gelişmekte olan ekonomilerin yatırım fırsatlarını hedeflese de küresel ekonomi, kalkınma, barış, güvenlik, enerji, iklim değişikliği ve sosyal konular gibi pek çok alanda toplantılar gerçekleştiriyor.

Böylece uluslararası ilişkilerde etkinliğini arttırmaya çalışan BRICS’in gelecek zirvesi 22-24 Ağustos 2023’te Güney Afrika’da yapılacak. Etiyopya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Meles Alem 29 Haziran 2023’teki basın bildirisinde ülkesinin “BRICS’e üye olmak için resmen başvurduğunu” kaydetmişti. Etiyopya’nın hâl-i hazırda BM ve Afrika Birliği üyeliği de hatırlandığında, BRICS’e katılmasıyla uluslararası çıkarlarını garanti almaya çalışacağı kuvvetle muhtemeldir.

Etiyopya’nın son yıllarda Hindistan ve Çin başta olmak üzere BRICS ülkeleriyle ticaret hacminde artış söz konusu. Etiyopya, üyelik başvurusu hususunda Güney Afrika zirvesi öncesi BRICS’ten olumlu cevap bekliyor.

BRICS üyelerinden Rusya, Hindistan ve Çin’in aynı zamanda Şangay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) de üye oldukları biliniyor. Dolayısıyla Rusya’nın Orta ve Güney Asya’da ŞİÖ üzerinden bazı dış politika argümanlarını yürüttüğü görülürken, bunun bir benzerini Hindistan ve Çin’le birlikte BRICS üzerinden Afrika’da gerçekleştirmesi muhtemeldir.

ŞİÖ’ye İran’ın katılmasına yeşil ışık yakılmıştı, Belarus sırada bekliyor. Uluslararası sahada etkinliğini arttırmak isteyen Rusya’nın, Etiyopya’nın BRICS üyeliğini destekleyeceği düşünülüyor. Çünkü Rusya’nın Afrika’da siyasî, ekonomik ve askerî faaliyetleri bir süredir yükselişte. Rusya-Afrika Zirvesi’nin ilki Soçi’de 23-24 Ekim 2019’da gerçekleştirilmişti. Zirve’nin ikincisi ise St. Petersburg’da 27-28 Temmuz 2023’te yapılacak.

24 Haziran 2023’te Wagner isyanını yaşayan Rusya’nın, St. Petersburg’da Wagner’in bu ülkelerdeki akıbetini, yine bu ülkelerin vereceği karara bırakacağı konuşuluyor.

Moskova, Rusya-Afrika zirveleriyle bu ülkelerle ilişkilerini geliştiriyor. 27-28 Temmuz 2023’teki Rusya-Afrika Zirvesi’nde Etiyopya’nın BRICS’e üyeliğinin ikili görüşmelerde netleştirilip, BRICS’in 22-24 Ağustos 2023’teki Güney Afrika Zirvesi’ne yetiştirilmesi bekleniyor. Bununla birlikte Rusya’nın ŞİÖ ve BRICS örgütlerine yeni üyelerin kabulüyle farklı coğrafyalardaki etkisini arttıracaktır. 

Çin de Rusya’ya benzer bir dış politika izlediğini, önce 10 Mart 2023’te imzalanan Suudi Arabistan ve İran Anlaşması’na arabuluculuk yaparak göstermişti. Sonra 02 Haziran 2023’te Çin’in liderliğinde İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Umman’ın Basra Körfezi güvenliğini sağlamak için ortak donanma kuracakları haberleri yayınlanmıştı. Her iki gelişme de Çin’in Ortadoğu, Afrika ve Hint Okyanusu’na yönelik muhtelif ilişkilerinin alt yapısı yolunda attığı adımlardır. Zaten Çin’in Kuşak-Yol Girişimi herkesin malumu.

Rusya ve Çin’in hem kendi dış politika enstürmanlarıyla hem de ŞİÖ ve BRICS gibi örgütler aracılığıyla diğer devletlerle kurdukları ilişkiler ağı, iki ülkenin BM’deki oylamalarda kendi görüşlerinin desteklenmesinin de önünü açmaktadır.

ŞİÖ’ye üyelik için bekleyen Belarus’un ardından, sırada diğer gözlemci statüsündeki ülkelerin bulunduğu söylenebilir. Etiyopya’nın muhtemel üyeliğinin kabulü sonrasında, BRICS için sırada Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Nijerya, İran ve Arjantin yer alıyor. 

Başka bir ifadeyle BRICS ve ŞİÖ genişliyor.