Ancak Yemen’de ateşkes çalışmaları da sürüyor. BM Yemen Özel Elçisi Hans Grundberg, 2 Ağustos 2022’de tarafların 2 ay daha ateşkesi uzatmada anlaştıklarını duyurdu. Yani Nisan 2022’de yürürlüğe giren ateşkes, uzatıldı.

Ateşkes Anlaşması’nın şartları arasında “akaryakıt gemilerinin Hodeida Limanı’na girmesine ve Sanaa Havaalanı’na haftada iki ticarî uçuşa izin verilmesi” mevcut. Birde Grundberg’in “Taiz ve diğer şehirlerde sivillerin seyahatini kolaylaştırmak için yolların açılmasında anlaşmak üzere tarafları toplantıya davet edeceği” maddesi de var. Ancak Özel Elçilik Ofisi’nin bu madde hakkında Ürdün’ün başşehri Amman’da taraflarla yaptığı görüşmelerden henüz sonuç çıkmadı. Elbette bu belirsizlik Yemenliler için olumsuzluk arz ediyor. Sonuçlanamayan görüşmeler, ateşkesin devamına yönelik şüpheleri beraberinde getiriyor. Bununla birlikte Anlaşma, tarafların ateşkes şartlarına ne oranda uyduklarını denetlemek için izleme ekiplerinin görevlendirilmesini içermiyor. Yani Anlaşma’nın uygulanabilirliği tarafların iyi niyetine bırakılmış. Bu durum, Anlaşma’nın büyük bir eksikliğidir.

Aslında artan çatışmalar ve sınır ötesi saldırılarda, Nisan 2022’de başlayan ateşkesten itibaren azalma görüldü. Ayrıca bazı Yemenliler’in Sanaa Havaalanı üzerinden Ürdün ve Mısır’a direkt uçuşları gerçekleştirildi. Aynı zamanda Husiler’in kontrolündeki bölgelerdeki akaryakıt krizi de, sağlanan akaryakıt akışıyla belirli oranda giderildi. Hepsinden önemlisi Ateşkes Anlaşması’yla siyasî görüşmelere başlanması hususunda bir zemin hazırladı.

Grundberg’den girişimlerinden farklı olarak Suudiler-Husiler arasındaki görüşmede, Umman’ın başşehri Muskat’ta yapıldı. Muskat’ta ciddi gelişme kaydedilemese de, ilerleyen dönemde bir anlaşmayla sonuçlanması bekleniyor. Fakat Yemen hükümeti, Muskat’taki müzakerelerin dışında tutuluyor. Yani Muskat’ta, Suudiler-Husiler bir anlaşmaya varırlarsa, Suudiler ve müttefikleri Yemen’den çekildikten sonra, Yemen’de yerli unsurlar arasında çatışmaların devam edebileceği tahminler arasında. Böylece Yemen’deki savaşta farklı bir aşamaya geçileceği muhtemeldir.

Yemen’de ateşkesi ve görüşmeleri etkileyen üç husus mevcut. Birincisi Husiler kendilerini ülkenin tek meşru temsilcisi olduğunda ısrarlı. Birde Husiler, Yemen hükümetini ve Suudi liderliğindeki koalisyonu paralı askerler şeklinde tanımlıyorlar. Ayrıca Husiler, Suudi ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)’ne yaptıkları sınır ötesi saldırılarda başarı kaydedince kendilerini Yemen’in galibi olarak görüyorlar.

İkincisi, Devlet Başkanı Mansour Hadi’nin 8 Nisan 2022’deki istifasının ardından Yemen hükümeti siyasî ve askerî alanda geriledi. Ayrıca Başkanlık Liderlik Konseyi de ülkede ciddi varlık gösteremedi ve Husi karşıtı grupları tek çatı altında toplayamadı.

Üçüncüsü, Suudi liderliğindeki koalisyon, savaşan taraf değil arabulucu gibi hareket ediyor. Suudi ve BAE Mart 2015’ten beri dahil oldukları olaylara değinmeden, savaşı Yemen’in yerel meselesi gibi takdim etme gayretindeler. Çünkü Suudiler’in Husiler’le görüşmelerinin amacı sınır ötesi saldırıları durdurmaktı ve bir miktar başarılı da oldular.

Ateşkes yeni umut(suzluk)ları doğurabilir. Yemen’de savaşın başarısızlığı kesinlikle gerçekleşti. Ama barışın başarısızlığına tahammül kalmadı.