Bu doğrultuda Hindistan “terörist saldırının sınır ötesi bağlantılarını ve ulusal güvenlik endişelerini” gerekçe göstererek, Pakistan’a karşı 23 Nisan 2025’te Indus Su Anlaşması’nı (ISA) askıya aldı.

ISA, Dünya Bankası’nın aracılığında Hindistan-Pakistan’ın 19 Eylül 1960’ta imzaladığı anlaşmadır. Anlaşmayla her iki ülkenin İndus Nehri ve kollarındaki suyun kullanımı belirlenmiştir. Yeni Delhi askıya aldığı ISA’ya ek olarak, Hindistan’daki Pakistanlıların vizelerini iptal etti ve sınır geçişlerini kapattı.

Buna karşılık Pakistan ise, “Hintliler (Sih Hacılar hariç) için vizeleri iptal etti, ticareti ve Hint uçaklarının Pakistan hava sahasına erişimini durdurdu”. İslamabad, Hindistan’ın ISA’yı askıya almasını “savaş nedeni” şeklinde tanımlarken, “Simla Anlaşması da dahil olmak üzere, Hindistan’la mevcut ikili anlaşmasın tümünü askıya alacağı” uyarısında bulundu.

Pakistan’ın 28 Nisan 2025’teki Simla Anlaşması tehdidi önemli. Çünkü taraflar arasında 1971’deki savaştan sonra, 2 Temmuz 1972’de Pakistan Başbakanı Zülfikar Ali Butto ile Hindistan Başbakanı Indira Gandhi arasında imzalanan Simla Anlaşması, “Hindistan-Pakistan ilişkilerinin temelini oluşturuyor. Yine Kontrol Hattı’nı düzenliyor ve Keşmir de dahil anlaşmazlıkların barışçıl yollarla ikili olarak çözülmesini taahhüt ediyor”.

Hindistan’ın kazandığı ve Bangladeş’in kurulmasıyla sonuçlanan 1971’deki savaşın ardından, imzalanan Simla Anlaşması “toprak egemenliğine, bütünlüğe ve siyasî bağımsızlığa saygı gösterilmesini” de kapsıyor.

Simla Anlaşması’nın önemi “iki ülkenin sınırı olan Ateşkes Hattı’nın, tek taraflı değiştirilmemesi hususunda mutabakata varmalarıyla, Kontrol Hattı biçiminde yeniden adlandırılmasından” geliyor. Buna Anlaşma’daki “iki ülke arasındaki herhangi bir sorunun kesin çözümüne kadar, taraflardan hiçbiri durumu tek taraflı değiştiremeyecek, her iki taraf barışçıl ve uyumlu ilişkilerin sürdürülmesine zarar verecek herhangi bir eylemin örgütlenmesini, desteklenmesini veya teşvik edilmesini önleyecektir” ifadelerinin önemini de eklemek gerekiyor.

Pakistan’ın, eksikliklerine rağmen barış için temel metin Simla’yı askıya alması hâlinde, Keşmir’deki durumun önemli ölçüde istikrarsızlaşması beklentiler arasında. Birde Simla’nın tek taraflı durdurulmasıyla bölgede önem arz eden “Kontrol Hattı’nın savaşa açık hâle gelebileceği” tereddütleri mevcut.

Simla imzalandığında Pakistan’da Butto, “Pakistan’ın tüm Keşmir’in kontrolünü ele geçirme hedefinden vazgeçtiği” iddiasıyla eleştirilmişti. Hindistan’da ise Gandhi, “Simla ile 93 bin Pakistanlı esiri bıraktığı ve savaş alanında kazanılan zaferi masada kaybettiği” ileri sürülerek eleştirilerin odağındaydı.

Ancak Simla’nın imzalanmasından 5 yıl sonra Gandhi “Mart 1977 seçimlerini kaybetti.” Butto da “Temmuz 1977’de askerî darbeyle iktidardan uzaklaştırıldı”. Siyasî hesaplaşmaların sürdürdüğü ortamda Butto 1979’da asıldı. Gandhi ise, 1984’te uğradığı suikastte öldürüldü.

Butto ve Gandhi’nin iktidarı kaybetmelerinin ardından, her iki ülkedeki yönetimlerin Simla’yı uygulamakta, isteksiz davrandıklarına dair haberler yapıla geldi. Fakat Simla, iki ülke arasındaki en önemli ve kapsamlı uluslararası belge olma özelliğini koruyor.

Bununla birlikte Pakistan’ın 1984’te Keşmir bölgesindeki Siachen Buzulu’nu kontrolünü almak için Simla’yı ihlal ettiği iddia ediliyor. Hindistan’ın da 1994’te “Hindistan’ın ayrılmaz bir parçası” olduğu kararını alarak Narendra Modi’nin 2019’da “Keşmir’in statüsünü değiştiren 370. maddeyi iptal etmesi” de Simla’nın ihlalleri arasında. İki ülke 1999’daki Kargil çatışmasında da birbirlerini Simla’yı ihlalle suçlamışlardı.

Aslında Simla’nın kalıcı barışı sağlamadaki başarısızlığı ve defalarca ihlal edilmesi de anlaşmanın sorgulanmasına yol açıyor. Bir anlamda “iki taraf da Simla’nın kendi çıkarlarını korumadığını düşünüyor. Yani iki ülkede birbirlerini Simla’dan çekilmesini beklediği” muhtemeldir. Pakistan’ın Simla’yı askıya alma tartışmaları sonrasında 10 Mayıs 2025’te ABD Başkanı Donald Trump, taraflar arasındaki ateşkesi duyurdu. Eğer ateşkes uzun süreli olursa, iki ülke için Simla’dan daha kapsamlı ve uygulanabilir, yeni bir temel belgeye ihtiyaç olacaktır.